group-telegram.com/FarazTed/20657
Last Update:
📚 #قطعه_کتاب
در دهه های اخیر این چشم انداز اقتصادی { از انسان اقتصادی (هومواکونومیکوس) که براساس منافع اقتصادی عمل میکنیم تا سود شخصی را بهینه کند} به چالش کشیده شده است.
نه تنها توسط دیگر اقتصاددانان، بلکه همچنین از سوی روان شناسانی که آزمایش های فراوانی انجام دادهاند که نشان می دهد، در عمل، ما غالبا بسیار متفاوت از آنچه که از هومواكونومیکوس انتظار می رود رفتار می کنیم.
دانیل کانمن ، روان شناس مشهور برای تحقیقاتش در این زمینه، در سال ۲۰۰۲ نوبل اقتصاد را از آن خود کرد.
یکی از مشهورترین آزمایش هایی که چنین برداشتی از ماهیت انسان را به چالش می کشد بازی اولتیماتوم است. این بازی نسخه های گوناگونی دارد، اما ایده اصلی آن چنین است:
دو نفر داریم. به یکی از آنها مقداری پول می دهیم، مثلا ۱۰۰ یورو، و او باید تصمیم بگیرد که این پول را چگونه تقسیم کند. او مختار است همه پول را برای خودش نگه دارد یا آن را به طور مساوی بین خودش و نفر دوم تقسیم کند یا اینکه آن را به شیوه ای نامساوی بخش کند.
طرف دیگر نیز مختار است که آن سهمی که طرف اول به او می دهد را قبول یا رد کند. اگر بپذیرد، پول به همان شیوه ای که طرف اول پیشنهاد داده است تقسیم میشود. اگر طرف دوم پیشنهاد را رد کند، به هیچ کدام از آنها پولی تعلق نخواهد گرفت.
بر اساس الگوی معیار رفتار انسانی، که در اقتصاد رایج است، در این آزمایش عقلانی است که طرف دوم هر پیشنهادی که طرف اول داد بپذیرد. چون برای مثال، اگر طرف اول پیشنهاد دادن یک پنی را بدهد و ۹۹٫۹۹ یورو برای خودش بردارد، باز بهتر از این است که دست خالی آزمایش را ترک کند. حتی اگر طرف اول هیچ سهمی از پول را به طرف دوم ندهد. باز هم هیچ دلیل عقلانی ای برای ردکردن آن تصمیم وجود ندارد، چون وقتی طرف اول از کل پول محروم شود، باز هم در سهمی که طرف دوم دریافت خواهد کرد هیچ فرقی ایجاد نمی شود.
اما...
در واقعیت ما این طور عمل نمی کنیم. این آزمایش نشان داد که ما تمایل بسیار شدیدی داریم به اینکه هرگونه پیشنهادی که از نظرمان غیرمنصفانه است را رد کنیم، حتی وقتی که با این کار خودمان هم چیزی از دست می دهیم. حداقل در برخی از بسترهای فرهنگی چنین است، اگرچه تفاوت های حائز اهمیتی در این زمینه در جای جای دنیا وجود دارد.
در اروپای شمالی، بسیاری از مردم هر سهمی که از نظرشان غیرمنصفانه بیاید را رد میکنند چون فکر میکنند که طرف مقابل دارد به شکل نادرستی پول بیشتری دریافت میکند حتی اگر این کار به معنی ازدست دادن کل پول باشد.
در بعضی از موارد، به نظر می رسد که انصاف و همین طور علاقه به مجازات حریفی گداصفت - انگیزه قدرتمندتری است در مقابل میل ما به «برداشتن بیشترین سهم ممکن از پول».
جالب ترین جنبه بازی التیماتوم این است که ببینیم آیا طرف دوم که سهمی از پول به او پیشنهاد می شود، یا کلا چیزی از پول گیرش نمی آید، پیشنهاد طرف اول را می پذیرد یا نه. نسخه ساده تری از این بازی هم وجود دارد که فقط به طرفی که پیشنهاد می دهد توجه می کند و به آن بازی دیکتاتور می گویند.
در این نسخه، طرف پیشنهاددهنده قدرت فرمانفرمایی دارد و می تواند پول را هر طور که دلش می خواهد تقسیم کند، و طرف دیگر هیچ نقشی در تقسیم پول ندارد و مجبور است هر پیشنهادی که به او میشود را بپذیرد... باز هم، الگوی معیار اقتصادی پیش بینی می کند که طرف پیشنهاددهنده (یعنی دیکتاتور) بیشترین سهم ممکن از پول را برای خودش نگه خواهد داشت. بنابراین اگر ۱۰۰ یورو در اختیار داشته باشد، همه آن را برای خودش نگه میدارد و به طرف مقابل هیچ سهمی نخواهد داد. اما در واقعیت، باز هم نتایج غالبأ متفاوت از این است و شاید یادآور بخش کوچکی از اعتقاد دوران کودکی ما به انسانیت باشد. درواقع، بسیاری از شرکت کنندگان تصمیم می گیرند که بخشی از پول را به طرف مقابل بدهند، و گاهی بخش کاملا بزرگی از آن را.
کریستف انگل'، مدیر مؤسسه ماکس پلانک در تحقیقات درباره خیرات جمعی که در شهر بن قرار دارد، نتایج بیش از ۱۰۰ پژوهش منتشرشده در حوزه بازی دیکتاتور را خلاصه کرده است. او به این نتیجه رسید که به طور متوسط «دیکتاتور» تصمیم میگیرد سهمی نزدیک به ۲۸٪ از کل پول را به طرف مقابل ببخشد، به یاد داشته باشید که این فرد دوم کاملا برای دیکتاتور ناشناخته است، کسی که احتمالا دیگر هیچ وقت او را نخواهد دید و به او چیزی هم بدهکار نیست. فقط نزدیک به یک سوم دیکتاتورها همه پول را برای خودشان نگه می دارند و حدود ۱۶٪ هم پول را به طور برابر تقسیم میکنند و جالب است که بدانید ۵٪ از آنها کل پول را به طرف مقابل میبخشند.
از کتاب " فضیلت کنارهگرفتن "
هنر خویشتنداری در عصر افراط
سوند برینکمن
ترجمه محمد ملاعباسی
ناشر: ترجمان
صفحه ۵۴ - ۵۵
@FarazTed
BY 🕊 فرازتد 🕯

Share with your friend now:
group-telegram.com/FarazTed/20657