group-telegram.com/Economy_kz/3515
Last Update:
Абай облысы: бюджет және даму мүмкіндіктері
Абай облысы 2022 жылы құрылып, өзінің экономикалық бағытын қалыптастыруда.
📊 Халық саны: өсім бе, әлде тоқырау ма?
Облыста 607 589 адам тұрады. 61,32%-ы қала тұрғындары, яғни халықтың басым бөлігі Семейде шоғырланған. Бірақ әр ауданның жағдайы әртүрлі:
🏙 Халқы ең көп аудандар:
• Семей – 330 861 адам
• Үржар ауданы – 68 484 адам
• Аягөз ауданы – 65 429 адам
💰 Бюджет кірістері: салық пен субсидияға тәуелділік
Абай облысының 2024 жылғы бюджеті – 390 млрд ₸. Бірақ бұл қаржының 69%-ы трансферттерден, яғни мемлекеттік субсидиялардан келеді. Демек, облыс өздігінен қаржы табуда әлсіз.
📊 Кіріс құрылымы:
• Салықтық түсімдер – 28% (109.1 млрд ₸)
• Трансферттер – 69%
• Басқа кірістер – 3%
🏆 Кіріс көлемі бойынша көшбасшы аудандар:
1️⃣ Семей – 63,5 млрд ₸
2️⃣ Аягөз ауданы – 15,4 млрд ₸
3️⃣ Жарма ауданы – 7,4 млрд ₸
4️⃣ Ақсуат ауданы – 3,7 млрд ₸
5️⃣ Үржар ауданы – 3,6 млрд ₸
📊 Салықтық түсімдер құрылымы:
• Жеке табыс салығы (ЖТС) – 39,6%
• Әлеуметтік салық – 25,7%
• Корпоративтік табыс салығы (КТС) – 11,4%
• Мүлік салығы – 9%
• Табиғи ресурстарды пайдалану төлемдері – 8,4%
• Басқа салықтар – 5,9%
🏅 Жан басына шаққандағы салық төлемдері ең жоғары аудандар:
1️⃣ Аягөз ауданы – 223 683 ₸
2️⃣ Жарма ауданы – 205 301 ₸
3️⃣ Курчатов – 196 129 ₸
4️⃣ Ақсуат ауданы – 187 615 ₸
5️⃣ Семей – 176 085 ₸
🏗 Шығыстар: басты басымдық – білім саласы, бірақ бұл жеткілікті ме?
• 🎓 Білім беру – 40,9% (157,8 млрд ₸)
• 🏡 Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы (ТКШ) – 17,1% (65,9 млрд ₸)
• 🚛 Көлік және инфрақұрылым – 9,7% (37,4 млрд ₸)
• 🌿 Ауыл шаруашылығы – 5,4% (20,8 млрд ₸)
• 🏥 Денсаулық сақтау – 2,1% (8,2 млрд ₸)
• 🎭 Мәдениет, спорт, туризм – 5,3% (20,3 млрд ₸)
• 🚓 Қоғамдық тәртіп – 2,4% (9,1 млрд ₸)
• 💳 Қарызды өтеу – 0,4% (1,7 млрд ₸)
🔎 Негізгі мәселе:
✅ Облыстық бюджеттің 40%-ы білім беру саласына бөлінген, бірақ бұл – жаңа жобаларға емес, мектептердің күнделікті шығындарын жабуға кететін қаржы.
✅ Көлік және инфрақұрылым шығындары аз, бұл өңірдің логистикалық мүмкіндіктерін шектейді.
✅ Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы секторы қаржыландыруды қажет етеді, бірақ бұл салаға бөлінген қаржының өзі жеткіліксіз.
⚡️ Абай облысының болашағы қандай?
Экономикалық құрылымына қарасақ, аймақ бірнеше негізгі проблемалармен бетпе-бет келіп отыр:
✅ Салық базасы әлсіз → облыс трансферттерге тәуелді
✅ Халық тығыздығы әркелкі → халықтың басым бөлігі тек Семейде шоғырланған
✅ Әлеуметтік шығыстар басым → экономиканы әртараптандыруға аз қаржы бөлінуде
💡 Шешім қандай?
Өңірдің болашағы жаңа инвестициялар мен шағын және орта бизнестің дамуына байланысты. Бірақ облыс шынымен экономикалық дербестікке қол жеткізе ала ма? Уақыт көрсетеді.
📖 Толық нұсқасын www.economykz.org сайтынан оқыңыз
https://economykz.org/?p=12977&lang=kk
BY Economy KZ
Share with your friend now:
group-telegram.com/Economy_kz/3515