📌 Кездесуге қатысушыларға Қаржы министрлігінің үлкен деректерді талдау жүйесі ұсынылды, онда 55 мемлекеттік деректер базасы жүктелді, жыл соңына дейін олардың саны 100-ге дейін артады. Осы ақпарат негізінде салық төлеушілердің цифрлық профильдері қалыптасады. Қазіргі уақытта 569 мың заңды тұлғаның және 1,8 млн-нан астам жеке кәсіпкерлердің профилі жасалды. Цифрландырудың арқасында салық төлеушіге толық мәліметтерді, соның ішінде еңбекақы қорын, уақытша жұмысшылар санын, салық салу нысандарыні, жылжымайтын мүлік, көлік құралдары және басқа да мәліметтерді алуға болады.

🔷 Қаржы министрлігінің басшылығы енгізіліп жатқан цифрлық шешімдер мен олардың тиімділігіне баса назар аудара отырып, Мемлекеттік кірістер комитеті жанындағы әзірлемелермен таныстырды. Осылайша, тәуекелі жоғары салық төлеушілердің электронды шот-фактура (ЭШФ) жүйесінде биометриялық сәйкестендіру бойынша жұмыстар жүргізілуде. Бүгінгі таңда Тemu, Pinduoduo және Alibaba Group сияқты 101 онлайн сауда платформасы салықтық есепке алынды. Олар Қазақстан жеке тұлғаларына электронды түрде тауар саудасымен айналысатын және электронды нысанда қызметтер көрсететін шетелдік компанияларға 75 млрд теңге ҚҚС немесе салық төледі.

🔘 Салық реформасы аясында жалған мәмілелерді жою мақсатында ЖШС-лар мен ЖК-лерді тіркеуге бақылауды күшейту ұсынылып отыр. Face ID арқылы кәсіпкерлерді сәйкестендіру шаралары қарастырылуда. Сонымен қатар жалған тұлғалардың атына тіркелу қаупін азайту үшін ақпарат тексерілетін болады. 2024 жылы 1 мыңнан астам осындай компания анықталды. Тағы бір бастама – құрылтайшының кәсіпорындары жұмыс істемесе, салық берешегі болса немесе елеулі салықтық бұзушылықтарға жол берген жағдайда жаңа компанияларды тіркеуге тыйым салу.

Қаржы секторын цифрландырудың жеке құралы – бақылау-кассалық машиналар болып саналады. 2024 жылы кассалық машиналардың 39%-ы (453 мың бірлік) түбіртек басып шығармаған. Бұл бағытта бірқатар шаралар әзірленуде.

🔘 Түрлі интернет-платформаларда жұмыс істейтін азаматтар санының өсуін ескере отырып, салықтық әкімшілендірудің маңызды қадамы платформалық жұмыспен қамтуды реттеу болды.

Мысалы, «Яндекс такси» платформалық жұмыспен қамту бойынша салықтық әкімшілендірудің пилоттық жобасы аясында 2024 жылдың қыркүйегінен бастап жүргізушілер үшін 378 млн теңге көлеміндегі жеке табыс салығын, сондай-ақ 1 млрд теңгеге жуық әлеуметтік төлемдер аударылды. Жеке кәсіпкер ретінде 50 мың такси жүргізушісі тіркелді Осылайша, Яндекс салықтар бюджетке қосымша процедуралық мәселелермен ауыртпалықсыз тікелей төленеді. Биылғы бірінші тоқсанның соңына дейін Қаржы министрлігі жобаның қолданысын 30-дан астам платформаға кеңейтуді жоспарлап отыр.

📱 @KZgovernment

🔷 Кәсіпкер ҚҚС мәселесіне қатысты егер ҚҚС жүйесінде кәсіпкерлер «жасырын» немесе «көлеңкедегі» субъектілерімен тізбекте жұмыс істегенде, адал компанияларға қиындықтар туындайтынын атап өтті.

⏩ KS Partners компаниясының тең құрылтайшысы, ERG макроэкономикалық сарапшысы Данияр Қуаншалиев Үкіметтің салықты көтеруге деген көзқарасымен келіскенімен, өзгерістерді байыпты түрде қарастыру туралы ұсынысын білдірді.

⏩ «DAMU DEVELOPMENT GROUP» ЖШС құрылтайшысы Абзал Сағымбаев реформаның құрылыс нарығына қалай әсер ететіні туралы өз көзқарасын бөлісті. Осы мәселе бойынша ҚР ҰЭМ-де бөлек отырыс өткізу туралы шешім қабылданды.

⏩ «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ басқарма төрайымы Әсел Сәрсенбаева экономикадағы, оның ішінде салық реформасындағы теңгерімсіздіктерді жою қажеттігі туралы баяндады. Үкіметтің қазіргі ұсынысы ҚҚС-ты механикалық көтеруді білдірмейді, бұл салық ауыртпалығын әділ бөлуге қатысты ұсыныстар. Макроэкономикалық тұрғыдан алғанда, бұл орта мерзімді перспективада инфляцияның төмендеуіне әкелуі мүмкін ақша-несие және фискалдық саясат арасындағы теңгерімсіздікті жою туралы.

⏩ «Zertteu Research Institute» коммерциялық емес ұйымының тең құрылтайшысы және атқарушы директоры Шолпан Әйтенова кіріс бөлігін ғана емес, шығыс бөлігін де реттеу және оның тиімділігін арттыру мәселелеріне тоқталды. Атап айтқанда, функциялары цифрлық шешімдермен алмастырылуы мүмкін органдар санын қысқарту ұсынылды.

⏩ Өз кезегінде «NAC Analytica (NU)» қоры талдау орталығының басқарма төрағасы Расул Рысмамбетов мемлекеттік бюджетті толықтырудың негізгі бағыты тауарлардың заңсыз қозғалысына бақылауды күшейту және экономикадағы көлеңкелі схемаларды жою екенін атап өтті. Сонымен қатар салықтық міндеттемелерді барынша азайту мақсатында бизнесті бөлшектеу схемаларын теріс пайдалану жағдайларын жария ету салық тәртібін қамтамасыз етудің тиімді тетігі бола алады. Қаржы министрлігіне бұл мәселені жан-жақты зерделеу тапсырылды.
Сонымен қатар салық міндеттемелерін азайту мақсатында бизнесті бөлу схемаларын теріс пайдалану жағдайларын жария түрде жариялау салық тәртібін қамтамасыз етудің тиімді тетігі бола алады. Қаржы министрлігіне осы мәселені егжей-тегжейлі пысықтау тапсырылды.

🔘 Сарапшылар айтқан барлық мәселелер бойынша тиісті түсініктемелер берілді.

🔵 Вице-премьер – ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин табысы 15 млн теңгеге дейінгі кәсіпкерлердің 80%-ы микро және шағын бизнес санатына жататынын атап өтті. Салыстыру үшін, Ресейде бұл шек 10 млн теңгені, Өзбекстанда – 30 млн теңгені, Қырғызстанда – 30 млн теңгені құрайды. Қазақстанда табысы 39 млн-нан 78 млн теңгеге дейінгі бизнес 20-30 компанияны тіркей отырып, неғұрлым тиімді салық санатында қалу үшін бөлшектеу схемасын жиі пайдаланады. Мысалы, мұндай көрініс құрылыс индустриясында байқалады. Осылайша, ірі және орта бизнес салықтан жалтарып, шағын және орта сегментке кетеді. Сайып келгенде, кәсіпкерлер саны өседі, бірақ бизнестің ЖІӨ-ге қосқан үлесі көбеймейді.

Премьер-министр айтылған ұсыныстарға түсіндірме бере отырып, шығындарды қысқарту мәселесі де маңызды бағыт болып саналатынын атап өтті. Қазіргі уақытта Үкімет қайталанатын және өзге де басым емес функцияларды қысқарту жөніндегі шешімдер пакетін пысықтауда. Бұл шешімдер жұртшылыққа да айтылатын болады. Сонымен қатар шығыстарды қысқартудың рұқсат етілген көлемі бюджеттегі бар теңгерімсіздікті өтемейді және тозған инфрақұрылыммен проблемаларды шешуге және орнықты экономиканы дамыту жөніндегі мақсаттарды іске асыруға мүмкіндік бермейді.

📱 @KZgovernment

📌 Участникам встречи была представлена система анализа больших данных Минфина, куда загружены 55 государственных баз данных, к концу года их число увеличится до 100. На основе этой информации формируются цифровые профили налогоплательщиков. В настоящее время создано 569 тыс. профилей юридических лиц и более 1,8 млн – индивидуальных предпринимателей. Цифровизация позволяет получать полные данные на налогоплательщика, включая фонд оплаты труда, количество временных работников, объекты налогообложения, информацию о недвижимости, автомобилях и другие данные.

🔷 Руководство Министерства финансов ознакомило с конкретными проектами по линии Комитета госдоходов с акцентом на внедряемые цифровые решения и их эффективность. Так, ведется работа по биометрической идентификации в системе электронных счетов-фактур (ЭСФ) высокорисковых налогоплательщиков. Сегодня на налоговый учет поставлена 101 торговая онлайн-платформа, включая Temu, Pinduoduo и Alibaba Group. Ими уплачено 75 млрд тенге НДС или налогов на иностранные компании, занимающиеся электронной торговлей товарами и оказывающими услуги в электронной форме физическим лицам РК.

🔘 В рамках налоговой реформы предлагается усилить контроль за регистрацией ТОО и ИП, чтобы исключить фиктивные сделки. Рассматриваются меры по идентификации предпринимателей через Face ID. Дополнительно будут проверяться сведения, чтобы минимизировать риски регистрации на подставных лиц. В 2024 году уже выявлено более 2,1 тыс. таких компаний. Еще одна инициатива — запрет на регистрацию новых компаний в случаях, если учредитель уже имеет неактивное предприятие, имеет налоговую задолженность или допускал серьезные налоговые нарушения.

Отдельным инструментом работы по оцифровке финансовой сферы являются контрольно-кассовые аппараты. В 2024 году 39% контрольно-кассовых аппаратов (453 тыс. единиц) не пробивали чеки. В данном направлении прорабатывается ряд мер.

🔘 Важным шагом налогового администрирования с учетом растущего числа граждан, работающих на различных интернет-платформах, стало регулирование платформенной занятости.

К примеру, в рамках пилотного проекта налогового администрирования по платформенной занятости «Яндекс Такси» с сентября 2024 года перечислил ИПН за водителей на сумму 378 млн тенге и порядка миллиарда тенге социальных платежей. Зарегистрировано в качестве ИП 50 тыс. водителей такси. Таким образом, налоги уплачиваются в бюджет напрямую, без обременения дополнительными процедурными вопросами. До конца первого квартала т.г. МФ планирует расширить действие проекта на более 30 платформ.

📱 @KZgovernment