✍️ توضیح تکمیلی درباره ارتباط قطع اینترنت در ایران با کاهش هش‌ریت بیت‌کوین

🔹برای برخی مخاطبان این شبهه پیش آمده که فکت‌نامه گفته کل افت هش‌ریت به دلیل قطع اینترنت در ایران بوده است.

🔹خیر، اینطور نیست.

🔹در مقاله فکت‌نامه گفته شده همزمان با جنگ این افت اتفاق افتاده و همزمان با قطع کامل اینترنت در ایران، این شیب افت شدیدتر شده است. در متن مقاله تاکید کرده‌ایم که همه این افت مربوط به ایران نیست.

🔹احتمالا چیزی بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افت را بتوان به ایران نسبت داد که اگر نسبت به کل افت در بازه قطع کامل اینترنت (۱۸ تا ۲۳ ژوئن) در نظر بگیریم بین ۳ تا ۵ درصد کل هش‌ریت می‌شود.

🔹این با برآوردهای قبلی نیز سازگار است که می‌گفتند سهم ایران بین ۳ تا ۴/۵ درصد کل هش‌ریت است.

🔹منابع در متن مقاله فکت‌نامه به تفصیل ذکر شده‌اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار خامنه‌ای درباره پنهان شدن رهبران آمریکا بعد از حملات ۱۱ سپتامبر

🔹به بهانه وایرال شدن سخنرانی قدیمی خامنه‌ای، اصل ادعای او، یعنی «گم و گور شدن رهبران آمریکا بعد از حملات یازده سپتامبر» را فکت‌چک کردیم.
ما به این ادعای قدیمی خامنه‌ای نشان شاخ‌دار دادیم.

🔹بر اساس گزارش‌های مستند، فیلم‌ها و تصاویر موجود از یازده سپتامبر، هم جرج بوش، رئیس‌جمهور وقت، هم معاون او دیک چنی و هم مقام ارشد دولتی مانند دونالد رامسفلد وزیر وقت دفاع، در روز یازده سپتامبر حضور فعال داشته‌اند و موقعیت مکانی آنها مشخص بوده است.

🔹همان روز، بوش از دفتر کار خود در کاخ سفید سخنرانی تلویزیونی داشته و رامسفلد در محل برج‌های دوقلو در نیویورک با خبرنگاران صحبت کرده است.

🔹البته حادثه ۱۱ سپتامبر قابل مقایسه با وضعیت فعلی نیست. رعایت پروتکل‌های امنیتی برای مقام‌های سیاسی، یک قاعده است و در همه کشورها از جمله در آمریکا رعایت می‌شود، اما این مساله با آن چیزی که رهبر جمهوری اسلامی به آن «گم و گور» شدن می‌گوید، بسیار تفاوت دارد.

🔹به همین دلیل فکت‌نامه با احتساب زمینه طرح این ویدئو، به این ادعای علی خامنه‌ای نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیوی نادرست از ادعای ورود کماندوهای اسرائیل به فردو

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که مدعیست تصاویر ضبط‌شده کماندوهای اسرائیلی است که پر از ورود به فردو از خسارت واردشده به آنجا فیلمبرداری کرده‌اند.

🔹به چند دلیل این ادعا نادرست است.

🔹اول، در فردو، تنها سانتریفیوژهای نسل IR-1 و IR-6 نصب هستند که چنین اندازه و ظاهری (شبیه آنچه در ویدیو دیده می‌شود) ندارند.

🔹دوم، حتی دیگر سانتریفیوژهای نصب‌شده در نطنز یعنی IR-2m و IR-4 نیز این شکلی نیستند و میله‌های جذب ارتعاش آنها، کاملا متفاوت است.

🔹بنابراین آنچه در تصویر دیده می‌شود هیچ ربطی به سانتریفیوژ‌های ایران ندارد.

🔹به جز این شواهد تصویری، ما هیچ رسانه معتبر یا منبع قابل اعتنایی پیدا نکردیم که این ویدیو را منتشر کرده باشد.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده درباره این ویدیو نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ آمار بی‌اساس درباره تعداد تلفات اسرائیل در حملات ایران

🔹برخی از روزنامه‌ها و مطبوعات مثل شرق و اطلاعات، خبری را با عنوان هک‌شدن یک سایت اسرائیلی به نام «هس» و لو رفتن «آمار واقعی تلفات نظامی اسرائیل» منتشر کرده‌اند.

🔹این خبر جعلی است.

🔹نه لوموند (آنطور که در برخی از این خبرها ادعا شده) آن را منتشر کرده و نه در اسرائیل سایت خبری‌ای به نام «هس» وجود دارد.

🔹بررسی خبرها نشان می‌دهد حساب‌های کاربری که به نظر می‌رسد نزدیک به روسیه‌اند برای نخستین‌بار این خبر را منتشر کرده‌اند.

🔹بر اساس گزارش‌ها، ۲۸ اسرائیلی بر اثر حملات جمهوری اسلامی ایران جان خود را از دست داده‌اند که یک نفر از آنها نظامی بوده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ انتساب تصاویر تخریب پایگاه موشکی ایران در تبریز به موسسه وایزمن اسرائیل

🔹ادعایی مبنی بر انتشار یک تصویر ماهواره‌ای از تخریب ساختمان موسسه وایزمن اسرائیل در اثر حمله موشکی ایران، در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فارسی و انگلیسی منتشر شده است.

🔹این ادعا نادرست است و تصویر منتشرشده مربوط به حمله موشکی ایران به مواضع اسرائیلی نیست، بلکه تصویر خسارت ناشی از حملات اسرائیل به پایگاه موشکی ایران در تبریز است.

🔹مقایسه این تصویر با تصاویر گوگل‌مپ از پایگاه موشکی تبریز و موسسه وایزمن اسرائیل، نشان می‌دهد که تصویر متعلق به تبریز است.

🔹شرکت Maxar Technologies این تصویر و تصاویر بیشتری از خسارات وارده به سایت موشکی تبریز منتشر کرده است.

🔹موسسه علوم وایزمن اسرائیل در جریان حملات ایران هدف قرار گرفت و خسارات گسترده‌ای به آن وارد شد، اما تصویر ماهواره‌ای آن محو شده و تصویر منتشرشده نیز به این موسسه ارتباطی ندارد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای مربوط به این تصویر نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎥 آیا تا سه روز پس از ۱۱ سپتامبر خبری از مقامات آمریکایی نبود؟

🔹همزمان با گمانه‌زنی‌ها درباره محل اقامت علی خامنه‌ای، ویدیویی از سخنرانی ۲۰ سال پیش او این روزها خبرساز شده است.

🔹رهبر جمهوری اسلامی ایران یکم فروردین ۱۳۸۴ گفته بود «بعد از ۱۱ سپتامبر، دولتمردان آمریکا گم‌وگور بودند.»

🔹این ادعا شاخ‌دار است.

🔹بر اساس گزارش‌ها و تصاویر مستند، هم جرج بوش رئیس‌جمهور وقت، هم معاون او دیک چنی و هم مقام‌های ارشد دولتی مانند دونالد رامسفلد وزیر وقت دفاع، در روز یازده سپتامبر حضور فعال داشتند و موقعیت مکانی آنها مشخص بوده است.

🔹ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ جا زدن کلیپ بازی جنگی به جای ویدیوی حمله هوایی به ایران

🔹ویدیویی که در این روزها با عنوان «عبور خلبان اسرائیلی از میان پدافند ایران و بمباران سامانه پدافندی» در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، کلیپی از یک بازی شبیه‌ساز جنگی است.

🔹این کلیپ دی‌ماه سال ۱۴۰۳ منتشر شده و مربوط به بازی رایانه‌ای به نام «شبیه‌سازی جنگی دیجیتال» یا DCS World است.

🔹استفاده از ویدیوی بازی‌های جنگی، روشی قدیمی برای انتشار ادعاهای نادرست درباره حملات نظامی است.

🔹فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده درباره این ویدیو نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدئوی سخنرانی فرمانده سپاه به زبان عبری، با هوش مصنوعی دستکاری شده است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از محمد پاکپور، فرمانده جدید سپاه، منتشر شده که او را در حال تهدید اسرائیلی‌ها به زبان عبری نشان می‌دهد.

🔹این ویدئو با هوش مصنوعی دستکاری شده است.

🔹در نسخه اصلی، پاکپور به زبان فارسی حرف می‌زند.

🔹ویدیوی این سخنرانی، یک روز پس از آتش‌بس، به گفته رسانه‌های ایران در قرارگاه مرکزی نبی‌اکرم ضبط شده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای سخنرانی فرمانده سپاه به زبان عبری، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 شاخ‌دارهای پس از جنگ

🔹در قسمت ۲۲۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا آمارهای کوتاهی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ اخیر را مرور کردیم و سپس درباره ویدیوی منتسب به انفجار سردر زندان اوین، توضیحاتی دادیم.

🔹گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌ها درباره محل اقامت علی خامنه‌ای از ابتدای جنگ تا امروز، باعث شد تا یک سخنرانی قدیمی از او بازنشر زیادی پیدا کند. درباره این موضوع و فکت‌چک آن صحبت کرده‌ایم.

🔹افت نرخ هش‌ریت بیت‌کوین دنیا در زمان قطع اینترنت ایران، از موضوعات مورد توجه کاربران در روزهای اخیر بود که به آن پرداخته‌ایم.

🔹ادعای تسنیم درباره عکسی که در «رادیو فردا» منتشر شده بود، ادامه روند انتشار ویدیوهای قدیمی و جعلی در صداوسیما، ویدیوی وایرال‌شده منتسب به ورود کماندوهای اسرائیلی به ویرانه‌های فردو، جعل خبر درباره تلفات اسرائیل در جنگ اخیر و تصویر نادرست منتسب به خسارت‌های موسسه وایزمن اسرائیل، از جمله دیگر سوژه‌های این قسمت هستند.

🔹گزارش تازه‌ترین گردهمایی فکت‌چکرها (گلوبال‌فکت) را در ادامه این قسمت خواهید شنید.

🔹پس از آن، سه ادعای حوزه سلامت را مرور می‌کنیم که قبل از شروع جنگ درستی‌سنجی کرده بودیم، اما فرصتی برای مرور آنها پیش نیامده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

📝 چرا سرنگونی اف-۳۵ اسرائیل به دست پدافند جمهوری اسلامی ایران غیرممکن است؟

🔹از همان روزهای آغاز جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، مقامات رسمی و برخی رسانه‌های داخلی، مدعی سرنگونی جنگنده‌های اف-۳۵ اسرائیل به‌دست پدافند جمهوری اسلامی ایران شدند؛ از جمله، مسئول روابط عمومی ارتش در دومین روز جنگ اعلام کرد دو فروند اف۳۵ ساقط شده‌اند.

🔹این ادعا بی‌اساس و نادرست است. نه شاهدی دارد، نه سندی، نه تصویری و نه حتی منطق فنی.

🔹اف‌۳۵ نه فقط به‌خاطر پنهان‌کاری پیشرفته و جنگ الکترونیک، بلکه به‌دلیل جایگاهش در یک «شبکه نبردی» پیچیده، هدفی تقریبا غیرممکن برای پدافند جمهوری اسلامی است.

🔹این جنگنده به‌تنهایی نمی‌جنگد؛ بلکه یک جزء از شبکه اطلاعاتی و پردازشی است که داده‌های خود را با همه اجزای درگیر نبرد از جمله سایر جنگنده‌ها در لحظه به اشتراک می‌گذارد.

🔹در یک سناریوی حمله، اف‌۳۵ در سکوت وارد حریم هوایی حریف می‌شود، پدافندها را با حسگرهایش شناسایی می‌کند و موقعیت آنها را برای اف‌۱۵هایی که دور از خطر پرواز می‌کنند، می‌فرستد و آنها با موشک‌های بالستیک هواپایه از صدها کیلومتر دورتر پدافند را سرکوب و راه را برای بقیه جنگنده‌ها باز می‌کنند.

🔹اف‌۳۵ پنهانی از کنار پدافند رد نمی‌شود؛ بلکه آن را ناتوان می‌کند.
روی اف۳۵ نسخه اسرائیل، برای مقابله با رادارهای جمهوری اسلامی، پکیج اختصاصی نصب شده است.

🔹 این ویدیو را ببینید.

🔹شبکه پدافندی «مدافعان آسمان ولایت» یک سامانه یکپارچه با معماری واحد نیست؛ بلکه مجموعه‌ای ناهمگون از سامانه‌های دوران شوروی، آمریکای دوره جنگ سرد، چینی، روسی و مهندسی معکوس از باقی‌مانده زمان شاه و تولید سپاه است.

🔹هرکدام از این سامانه‌ها نسل، منطق طراحی و زبان داده‌ متفاوتی دارند. یکپارچه‌سازی واقعی آنها در یک شبکه سریع و بی‌نقص، چالشی فنی است و اغلب با شکاف‌هایی همراه است که دشمنان پیشرفته می‌توانند از آن بهره‌برداری کنند.

🔹برای مقابله با اف۳۵ و غلبه بر پنهان‌کاری، «جهاد خودکفایی سپاه» سراغ رادارهای هشدار اولیه VHF رفت اما این رادارها فقط یک نقطه مبهم از «حضور» جنگنده پنهان‌کار می‌دهند. برای همین باید محدوده را به رادارهای دقیق‌تر مانند اس‌۳۰۰ یا باور۳۷۳ واگذار کنند و این دقیقا همان حلقه‌ایست که اف۳۵ می‌تواند پدافند را کور کند یا فریب دهد.

🔹در یک سناریوی محتمل، یک رادار غدیر (یا مطلع‌الفجر متحرک)، مستقر در ارتفاعات غرب کشور، ممکن است بتواند حضور گروهی از اف۳۵ها را در فاصله‌ای دور (مثلا در شرق سوریه) تشخیص دهد اما دقت کافی برای تشخیص مسیر ندارد. بنابراین اطلاعات را به اس۳۰۰ می‌دهد.

🔹اف ۳۵ با رصد رادار اس۳۰۰، به سمت آنتن آن، امواج قدرتمند می‌فرستد و با اخلال در عملکرد و فریب آن با اهداف کاذب و سپس با مانور و خروج از پوشش رادار، مکان آن را برای اف۱۵ها مشخص می‌کند.

🔹نیروی هوایی اسرائیل سال‌ها این سناریو را در سوریه با رادارهای اس-۲۰۰ و اس-۳۰۰ آزموده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست سقوط ارزش لاکهید مارتین به‌دنبال سرنگونی اف-۳۵

🔹در مطبوعات و رسانه‌ها ادعا شده که در پی ادعای انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل به‌دست پدافند جمهوری اسلامی ایران، سهام شرکت لاکهید مارتین میلیاردها دلار سقوط کرد.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹افت قیمت سهام لاکهید مارتین ارتباط مستقیمی با خبر کاهش سفارش خرید جنگنده‌های اف۳۵ ارتش آمریکا دارد که روز ۲۱ خرداد اعلام شد و همان روز این سقوط رخ داد.

🔹این اتفاق قبل از شروع جنگ ۱۲روزه (در ۲۳ خرداد) و انتشار ادعای سرنگونی این جنگنده (از ۲۴ خرداد) آغاز شده بود.

🔹در کنار همه این‌ها، فکت‌نامه پیش‌تر ادعاها درباره انهدام اف۳۵های اسرائیل در ایران را رد کرده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعا درباره دلیل سقوط سهام شرکت لاکهید مارتین نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

📝 قضیه‌ گروسی؛ مشکل مقام‌های جمهوری اسلامی با مدیر کل آژانس چیست؟

🔹از زمان حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران، حملات لفظی و رسانه‌ای مقام‌های جمهوری اسلامی به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شدت گرفته است.

🔹مقام‌های سیاسی، نظامی و رسانه‌های حکومتی، گروسی را به جاسوسی، دروغ‌گویی، خیانت و حتی زمینه‌سازی برای جنگ متهم کرده و گاه تهدید می‌کنند.

🔹مبنای اصلی این اتهامات، گزارش اخیر آژانس است؛ اما دقیقا مشخص نیست ایراد مقام‌های حکومت ایران چیست و کدام بخش گزارش از نظر جمهوری اسلامی خلاف واقعیت است.

🔹در این گزارش گفته شده ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به نسبت سه ماه قبل یک و نیم برابر شده و به بیش از ۴۰۰ کیلوگرم رسیده که نگران‌کننده است.

🔹در این گزارش همچنین به محدودیت‌های بازرسان، تاخیر در پاسخ‌دهی و ارائه اطلاعات و کاهش شدید شفافیت اشاره شده که مساله تازه‌ای نیست و حتی خود مقام‌های ایرانی هم آن را تایید کرده‌اند.

🔹همزمان برخی مقام‌ها و رسانه‌ها با انتشار بخش‌هایی از دو مصاحبه‌ اخیر گروسی، می‌گویند او بعد از جنگ اعتراف کرده که ایران هیچ برنامه سازمان‌یافته‌ای برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد.

🔹اول، ویدئوی مصاحبه‌های گروسی تقطیع شده‌اند. در قسمت‌های حذف‌شده به صراحت به افزایش سوال‌برانگیز و نگران‌کننده ذخایر اورانیوم و محدودیت‌های بازرسی اشاره شده است.

🔹دوم، گروسی می‌گوید آژانس شواهدی از تلاش سازمان‌یافته برای ساخت سلاح هسته‌ای ندیده‌، اما احتمال وجود برنامه مخفیانه‌‌، دور از چشم بازرسان آژانس را رد نکرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 شاخ‌دارهای پس از جنگ

🔹در قسمت ۲۲۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا آمارهای کوتاهی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ اخیر را مرور کردیم و سپس درباره ویدیوی منتسب به انفجار سردر زندان اوین، توضیحاتی دادیم.

🔹گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌ها درباره محل اقامت علی خامنه‌ای از ابتدای جنگ تا امروز، باعث شد تا یک سخنرانی قدیمی از او بازنشر زیادی پیدا کند. درباره این موضوع و فکت‌چک آن صحبت کرده‌ایم.

🔹افت نرخ هش‌ریت بیت‌کوین دنیا در زمان قطع اینترنت ایران، از موضوعات مورد توجه کاربران در روزهای اخیر بود که به آن پرداخته‌ایم.

🔹ادعای تسنیم درباره عکسی که در «رادیو فردا» منتشر شده بود، ادامه روند انتشار ویدیوهای قدیمی و جعلی در صداوسیما، ویدیوی وایرال‌شده منتسب به ورود کماندوهای اسرائیلی به ویرانه‌های فردو، جعل خبر درباره تلفات اسرائیل در جنگ اخیر و تصویر نادرست منتسب به خسارت‌های موسسه وایزمن اسرائیل، از جمله دیگر سوژه‌های این قسمت هستند.

🔹گزارش تازه‌ترین گردهمایی فکت‌چکرها (گلوبال‌فکت) را در ادامه این قسمت خواهید شنید.

🔹پس از آن، سه ادعای حوزه سلامت را مرور می‌کنیم که قبل از شروع جنگ درستی‌سنجی کرده بودیم، اما فرصتی برای مرور آنها پیش نیامده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:30 مقدمه
00:03:36 آمارهایی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ
00:08:05 درباره حمله اسرائیل به زندان اوین چه می‌دانیم؟
00:10:32 ادعای خامنه‌ای درباره پنهان شدن رهبران آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر
00:19:57 آیا کاهش هشت‌ریت بیت‌کوین ارتباطی با قطع اینترنت ایران دارد؟
00:25:50 ماجرای چاپ عکس استاندار یزد به اسم «دانشمند هسته‌ای»
00:27:39 ویدیوهای قدیمی و ساخته هوش مصنوعی در صداوسیما
00:28:34 ویدیو نادرست از ادعای ورود کماندوهای اسرائیل به فردو
00:31:35 برعکس‌کردن خبر تعداد تلفات در حملات اسرائیل به ایران
00:34:52 انتساب تصاویر تخریب پایگاه موشکی تبریز به «وایزمن» اسرائیل
00:36:03 گزارشی از تازه‌ترین گردهمایی گلوبال‌فکت
00:44:50 ادعای شبه‌علمی و خطرناک تاثير رژيم قلیایی بر درمان سرطان
00:47:46 ادعای نادرست درباره بی‌اثر و مضربودن کرم ضدآفتاب
00:49:55 ادعای شاخ‌دار درباره اثر دانه انار بر سرطان
00:53:29 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh