ТУҠҺАНЫНСЫЛАР ИСЕМЕНӘН ҘУР РӘХМӘТ!

Радик Юльяҡшинға "Халыҡ артисы" исеме бирелгәндән һуң тыуған шау-шыуға яуап итеп пост яҙғайныҡ. Тар күңелле милләттәштәребеҙгә миҫал итеп Дим Мәннәнде килтерҙек. Ул 90-сы йылдарҙың иң сағыу йондоҙо булды. Башҡорт эстрадаһында рок йүнәлешен барлыҡҡа килтереүселәрҙең береһе. Бөгөн булһа уға ла исем-дәрәжәләр бирелер ине, йырсы-сәсән арабыҙҙа ғына юҡ, тип яҙғайныҡ.

Бөгөн башҡорт эстрадаһында ҡабатланмаҫ эҙ ҡалдырған Дим Ҡоләхмәтовкә Башҡортостан Республикаһы Башлығы Радий Хәбировтың Указы менән (үлгәндән һуң) "Башҡортостандың халыҡ артисы" тигән юғары исем бирелде. 90-сылар исеменән 90-сылар өсөн ҙур рәхмәт!

Дәрүиш, Рух, Ант, Карауанһарай, Сая, Ҡышҡы йәйғор, Аҡйондоҙ - улар барыһы ла сағыу, үҙенсәлекле төркөмдәр. Тап улар ижадында бер нисә быуын тәрбиәләнде. Уларҙың йырҙары башҡорт мәҙәниәтенең айырылғыһыҙ өлөшөнә әйләнде. Урыҫ телле роктан айырмалы, беҙҙекеләрҙең ижады үҙебеҙҙең ерлеккә, милли рухҡа, башҡортлоҡҡа бәйле ине. Тап шуға ла милли рок, Дәрүиш рухы һаман да йәшәй! Лайыҡлы мөнәсәбәт булғас, артабан да йәшәйәсәк!

Ниһайәт, Башҡортостан Башлығы менән тура бәйләнештә башҡорт алып барыусыһы ҡатнашты

Төбәк етәкселәре йыл һайын халыҡ менән тура бәйләнешкә сыға. Был проект Хәмитов осоронда барлыҡҡа килде. Рөстәм Зәки улы менән тура линияның алыштырғыһыҙ алып барыусылары башта Эльвира Айытҡолова менән Азамат Әлмөхәмәтов ине. Бер яҡтан ҡарағанда икеһе лә башҡорт милләте вәкилдәре. Әммә республика етәксеһе менән тура эфирҙа аралашыу барышында башҡортса телмәр "хәйерле кис" тип иҫәнләшеү кимәленән барыбер артманы.

Артабан был проект өсөн яуаплылыҡ республиканың төп телеканалы етәксеһе булараҡ Рөстәм Зарафутдинов ҡулына күсте. Эфир алып барыусылары уның вкусына ҡарап һайланды, күрәһең. Кемдәр икәне хәтерҙә ҡалмаған, һәр хәлдә араһында башҡорт теллеләр булманы, точно иҫләр инем.

Радий Хәбиров Башҡортостан Республикаһы Башлығы булып республикаға ҡайтҡандан алып та, тура бәйләнеш йыл һайын тиерлек үткәрелә. Һәм кисәге эфирға тиклем элекке тенденция дауам итте. Аңлатма тағы ла бар - был сәйәси проект өсөн үҙен алыштырғыһыҙ пиарщик, алып барыусы тип иҫәпләгән һәм башҡаларҙы ла шуға нисектер инандыра алған Е. Прочаковская яуап бирә башланы. Ә ярҙамсы ролендә әлеге лә баяғы Р. Зарафутдинов. Һөҙөмтәлә, башҡорт теле йәнә "һаумы-һау бул" кимәлендә генә яңғыраны (Радий Хәбировтың башҡорт телен һаҡлау, яҡлау, пропагандалауға мөнәсәбәте асыҡ билдәле булғас, ярай әле Зарафутдинов саф башҡортса иҫәнләшеүҙе өйрәнеп алды). Ысынында башҡорт теле, мәҙәниәте, бөгөнгөһө, тарихына, милли сәйәсәткә бәйле һорауҙар күтәрелһә лә, тап алып барыусыларҙың ҡарашы өҫтөн- мөҫтөн булды. Берәйһе башҡорт телендә һорау яңғыраттымы- еткән! Галочка өсөн булды бит. Улар хатта республика етәксеһенең милли, эске сәйәсәткә бәйле һорауҙарға ҡарата биргән төплө яуабын шунда уҡ кемдеңдер подъезында һүнгән лампочка, ҡала етәкселеге яуап тоторға тейешле көрәлмәгән ҡар хәстәренә күмеп просто юҡҡа сығара ала ине.

Радий Хәбиров менән быйылғы тура бәйләнеш нимәһе менән айырылды, ыңғай үҙгәреш нимәлә тиһәгеҙ - төп яуап ошо булыр.

Икенсенән, алып барыусылар шул уҡ Прочаковская кеүек "күп белдек", Зарафутдинов ише нарцисс булып ҡыланманы, эфирҙың төп хужаһына ярарға тырышып мәж килмәне - шуның менән Хәбировтың да, тамашасыларҙың да йәненә тейеп йөҙәтмәне.

Эфирҙың дөйөм эстәлегенә килгәндә, Башлыҡтың үҙен иркен тотоуы, диалогҡа асыҡ булыуы ҙур ышаныс утты, яуаптары ла тәбиғи булды - аҡты - аҡ, ҡараны - ҡара тип атаны.

Тап тура эфир барышында ғына 4000-дән ашыу!!!! һорау ҡабул ителгән (эфирға тиклем аҙна - ун көн эсендә шулай уҡ 4000 һорау килде тинеләр). Бер һүҙ менән әйткәндә, тура бәйләнеш эфир оҙонлоғо буйынса ғына түгел, дүрт сәғәт эсендә ҡабул ителгән һорауҙар һаны буйынса ла рекорд ҡуйҙы. Сөнки Башлыҡ үҙе тура бәйләнеште өҫтән төшөрөлгән күрһәтмә тип исем өсөн ҡабул итмәй, студия, республика халҡы менән бер тулҡында - асыҡтан-асыҡ диалогта булды.

Был аҙнаның ғына түгел, артта ҡалған һәм алдағы биш йыллыҡтың мөһим ваҡиғаһы 13 декабргә билдәләнгән. Башҡортостан, Өфө VI Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы делегаттарын ҡаршы ала.

Үткәндәргә байҡау яһағанда, 2010 йылғы Ҡоролтай башҡорттар өсөн һынылыш осоро булып иҫтә ҡалды. Әйткәндәй, IV Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Азамат Ғалин әҙерлегендә үтте. Һөҙөмтәлә, ҙур ҡор тамамланыуға теүәл бер ай тигәндә республика етәксеһе алышынды. Йәнә бер-нисә айҙан башҡарма комитет ағзалары ышанысһыҙлыҡ белдереү сәбәпле Азамат Ғалин да был вазифанан китте. Унан һуң Башҡарма комитет рәйесе итеп һайланған Ильгиз Солтанморатов, Әмир Ишемғоловтың эшмәкәрлеге һүҙ һөйләүҙән артыҡ китмәне. Данир Ғәйнуллин үҙен идеологтан да бигерәк, хужасыл, тынғыһыҙ етәксе итеп күрһәтте. Яңғылышмаһаҡ, тап шул осорҙа Ҡоролтай йортло булып ҡалды.

Ә былай, Р. Хәмитов республика етәксеһе булараҡ, донъя буйлап сәселгән башҡорттарҙы ҡорға йыйыуҙы кәрәк тип тапманы ла шикелле тиһәк, һүҙебеҙ хаҡ булһын өсөн билдәләйек, 2015 тә ҡоролтай үткән икән. Уныһы иҫтә лә ҡалмаған. Ә бына республика етәксеһенең башҡорт йәмәғәтселегенә булған мөнәсәбәтенән бер нисә әйбер иҫтә ҡалған. Ул да булһа, башҡорттар күпләп йәшәгән сит илдәрҙә, Мәскәү, Питерҙа башҡорт һабантуйҙарын үткәреүҙе тыйыуы. Башҡорт телен һаҡлау йә үҫтереү өсөн бер тин дә бүлмәүе. Ҡоролтай рәйесе Әмир Ишемғоловтың Ағиҙел буйында Урал батырға һәйкәл ҡуйыу хыялы ла хыял булып ҡына ҡалды. Тап 2010-сы йылдаҙа башҡорт халҡының Минеғәле Шайморатовҡа герой исемен юллау инициативаһы менән ҙур акциялар ойоштороуы ла ул ваҡыттағы республика етәксеһе тарафынан бөтөнләй хупланманы.

Сираттағы Ҡоролтай Р.Хәбиров Башҡортостанға ҡайтҡас, 9 йыл ваҡыт үткәс, 2019-ҙың июнь айында үткәрелде һәм шул йылды Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы тулыһынса «перезагрузка» кисерҙе тиһәк тә була. Башҡарма комитет яңырҙы, Президиум рәйесе итеп Эльвира Айытҡолова һайланды, был Ҡоролтайҙың абруйын ныҡ күтәрҙе. Президиум – юғары ҡор һәм унан айырым башҡарма комитет һайланыуы ла дөрөҫ юл булды. Ниһайәт, республикалағы төп милли йәмәғәт ойошмаһы эше заманса ойошторолдо. Уларҙың бик күп башланғыстары республика етәксеһе тарафынан хуплау тапты. Һөҙөмтәлә, Башҡорт теле көнө барлыҡҡа килде. 2020 йыл Ҡоролтай тарафынан Башҡорт теле йылы, 2021 - Башҡорт тарихы, 2022 – Башҡорт мәҙәниәте йылы тип иғлан ителде. Әгәр Башҡортостанда башҡорт телен пропагандалау буйынса заманса мөмкинлектәр барлыҡҡа килһә, совет осоронда диалект үҙенсәлеге иҫәпкә алынмай, башҡорт әҙәби тел нормаларына бер ни тиклем тура килмәгәнгә берәүҙәр артыҡ иғтибар итмәгәнгә, икенселәр шунан файҙаланып аныҡ эштәр алып барыу һөҙөмтәһендә тарихы асылдары онотола, онотторола барған төньяҡ-көнбайыш башҡорттарына иғтибар бүленә башланы. Ҡасандыр Ҡоролтай тарафынан барлыҡҡа килгән «Айыҡ ауыл» конкурсы дәүләт тарафынан хупланып, республика әһәмиәтендәге ҙур сараға әүерелде. Ҡоролтайҙың Башҡорт аты көнөн булдырырға тигән тәҡдиме халыҡ-ара әһәмиәттәге ҙур фестивалгә әүерелде. Башҡорт теленең милли корпусы барлыҡҡа килеүе туған телебеҙҙе һанлаштырыу йәһәтенән ҙур аҙым булды. Сит илдәрҙә башҡорт һабантуйҙары терҙеҙелде. Үзбәкстанда, Ҡаҙағстанда йәшәгән милләттәштәребеҙ менән Республика Башлығы Радий Хәбров үҙе осрашты. Башҡорт теленән тоталь диктант халыҡ-ара кимәлгә күтәрелде. Артта ҡалған биш йылда атҡарылған эштәрҙе барлай китһәң, осона тиҙ генә сығырмын тимә.

Быйыл тура бәйләнеш ваҡытында Радий Хәбиров 2024-се йылғы ҡоролтай бик мөһим әһәмиәткә эйә тип белдерҙе. Шунан сығып, артабан VI Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы алдынан ҡайһы бер уйҙар менән уртаҡлашҡанда:

1. Ысынлап та, ябай булмаған шарттарҙа йәшәйбеҙ. Беҙҙең халыҡты сәйәси уйынсыҡ урынына файҙалыныусылар булғанда, власть менән йәмәғәтселек араһында бәйләнеште нығытыу, араны яҡынайтыу, ойошманың эшен яңы кимәлгә күтәреү маҡсатында, Президиум рәйесен, күршеләрҙән күрмәксе, вице-премьер дәрәжәһенә күтәргәндә нисек булыр ине икән?

2. Баймаҡ ваҡиғалары мәлендә халыҡты уйланырға, туҡтатырға саҡырыусы, мәлендә шунда барып етеп сараһын күрергә тырышҡан абруйлы милләттәштәребеҙ булманы. Һөҙөмтәлә, нимә ашап, нимә эскәнен күрһәтеп ябай халыҡ араһында танылыу алған өс тинлек блогерҙар һүҙе өҫтөн булып сыҡты. Был хәл Башҡарма комитетҡа ингән ныҡ абруйлы, исем-дәрәжәле апай-ағайҙар ябай халыҡтан йыраҡ икәнен күрһәтте. Туй генералдары тиһәк – артыҡ түбәнһетеү булыр, сөнки һәр кемдең хеҙмәте менән хөрмәт ҡаҙанған үҙ тарихы бар. Әммә бөгөн артында һүҙен ҡеүәтләр фекерҙәштәре торған, йәмәғәт фекеренә йоғонто яһай алырҙай, сетерекле мәлдәрҙә аҡыл һатмай, ябай халыҡ менән тиң һөйләшә белгән кешеләр кәрәкле заман. Шуға ла биш йыл тигәндә, бөгөнгө талаптарға ярашлы исполкомдың ярайһы яңырыуы мөһим әһәмиәткә эйә. Башҡарма комитет рәйесе кем булыр – уныһы ла мөһим һорау.

3. Тағы ла бер теләк - йәштәргә юл биреү мотлаҡ. Башҡарма комитет эргәһендә Аҡһаҡалдар ҡорон нығытыу иҫәбенә, алдынғы, киң ҡарашлы йәштәргә ышаныс белдереү, исполкомға уларҙы күберәк индереү дөрөҫ юл булыр. Бөгөнгө шарттарҙа «һин көтөп тор, ҡоролтайға инергә йәшһең әле” тип ҡарау, Президиум, исполком эшмәкәрлеген бары тик абруй, дәрәжә, исемдәре булған иң-иңдәр менән бәйләү ҙур хата.

Хуплаһағыҙ, йә фекерҙәрегеҙ булһа – яҙығыҙ.

Ҡоролтайға ҡотлау

Беҙ булғанбыҙ, барбыҙ, буласаҡбыҙ!
Үҙебеҙҙең йырыбыҙҙы йырлап, тарих арбаһында барасаҡбыҙ!

М. Кәрим, 1995 йыл, июнь

2019 йыл. Бишенсе бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы. Радий Хәбировтың саҡ Башҡортостанға ҡайтҡан, ең һыҙғанып эшкә тотонған осоро. Дәрт, дарманы ташып тора. Беҙҙеңсә, ул ваҡытта Хәбиров был сараны тәү сиратта ниндәйҙер ҙур байрам кеүек тә ҡабул иткәндер. Өҫтәүенә уның республикаға ҡайтҡан көнөн Өфө башҡорттары Салауат Юлаев һәйкәле янында йырлап-бейеп ҡаршы алды. Үҙ башҡорттарының терәген тойоу уға көс тә, ышаныс та бирә, күңеленә дәрт өҫтәй кеүек ине.

Әммә шул уҡ бишенсе Ҡоролтайҙа уға тәүге сирҡанысты ла үтергә тура килде. Донъя башҡорттарын туплаған ҡорҙо йәмһеҙләп, шуның менән республиканың яңы етәксеһен милли темала шантаж ҡолона әйләндерергә теләүселәр үҙҙәре менән беренсегә таныштырҙы. Әммә уларҙың ниәттәре килеп сыҡманы. Милләте өсөн заманса үҫеш, тотороҡлоҡто һайлаған башҡорттар Радий Хәбиров менән үҙ юлын дауам итте. Уларҙың берҙәм эшмәкәрлеге уңдырышлы ҡара ергә тос орлоҡ сәсеүгә тиң булды. Биш йыл эсендә тел, тарих, мәҙәниәт, рухиәт өсөн байтаҡ эштәр башҡарҙылар. Ә тегеләр, ә тегеләр тарих арбаһынан төшөп ҡалды.

Шулай итеп, биш йыл элеккеге Ҡоролтайҙағы Хәбиров менән бөгөнгө Хәбиров араһында айырма бармы? Бар. Ҙур. Йәшәгән дәүеребеҙ ябай түгел. Тулыһынса һынауҙар заманы. Ҙур төбәк етәксеһе булараҡ төрлө саҡырыуҙар аша тормош тәжрибәһен туплай-туплай әлеге мәлгә күпкә аҡыллыраҡ, сабырыраҡ, уйлыраҡ булып килеп етте ул. Бөгөн Радий Хәбиров "ҡәҙерле башҡорттарым, әлеге ауыр заманда миңә терәк булғанығыҙ өсөн рәхмәт" тине. Ысын күңел, асыҡ йөрәктән. Был һүҙҙәр Башҡортостанға ҡайтыуын бейеп ҡаршы алғандарға булған рәхмәтенән бик-бик күпкә мәғәнәлерәк, тәрәнерәк, ихласыраҡ булды.

Башҡорт теле көнө менән!

Баш ҡалаға йәнә юғары етәкселәр килде. Был юлы ил президентының федераль округтарҙағы тулы хоҡуҡлы вәкилдәре һәм Волга буйы федераль округы төбәктәре Башлыҡтары Өфөгә Дмитрий Медведев рәйеслегендә үткән кәңәшмәгә йыйылды.

Йәкшәмбе ил президенты
В. Путин (ВКС форматында) М-12 трассаһының Башҡортостан аша үткән өлөшөн асыуҙа ҡатнашты, көн аша республикаға Именлек хеҙмәте Рәйесе урынбаҫары (Рәсәйҙең экс-президенты)
Д. Медведев килеп китте.

Р. Хәбировты ана вазифаһынан бушаталар, бына бушаталар тип фараз ҡылған айырым мәғлүмәт сараларына аптырағас был яңылыҡтарҙы бары факт булараҡ ҡабул итергә генә ҡалды.

Башҡарылған эштәрҙе күрер өсөн туҡтап уйлап, тирә-яҡты байҡап, кисәгене, бөгөнгөнө барлап алырға кәрәк шул. Бөгөн социаль селтәрҙәрҙә Өфөнөң Кузнецов Затонында йәшәүселәр яңы балалар поликлиникаһы өсөн рәхмәт белдерә, унда бөгөн яңы медицина учреждениеһы асылған икән.

Бәйләнештә социаль селтәрендә С. Ғәзизованың сәхифәһенән

"Ейәнем йүткерә башлағас, бөгөн балалар баҡсаһына бармай, педиатрға күренергә Кузнецов Затонында Испытателей 21 адресы буйынса яңы асылған балалар поликлиникаһына йүнәлдек. Баҡтиһәң, ошо поликлиниканың эшен бөгөн Башҡортостан Башлығы Радий Хәбиров ҡарап-тикшереп йөрөй икән! Беҙ табибта саҡта килеп керҙе. Башҡортса һаулашҡас, ул да бик матур итеп башҡортса һөйләште минең менән! Уның шундай ябай, халыҡсан икәнен яҡындан күрҙем. Затонда балалар поликлиникаһы асылғас хәҙер балаларҙы табипҡа күрһәтеүе бик еңел икәнен әйттем, сиратта сәғәт буйы торорға түгел, иркен бүлмәләр яҡты, оборудование яңы, табибтар иғтибарлы. Башлыҡтың күҙенә ҡарап оло рәхмәтемде еткерҙем.
Беҙ кейенеп, сығышлай ҙа тап килгәс, Радий Фаритович менән фотоға ла төштөк.
Балалар иҫән-һау булып, донъялар имен булһын!"

Бәйләнештә социаль селтәрендә билдәле күсемһеҙ милек агенты С. Насырова сәхифәһенән

Ихатабыҙҙа балалар поликлиникаһы асылды! Яңы фатирыбыҙға ла яҡын. Эргәбеҙҙә яңы мәктәп төҙөлә. 2200 балаға иҫәпләнгән Башҡортостандағы иң ҙур белем йорто буласаҡ! "Йәшел сауҡалыҡ" микрорайонына иркен юл һалынды, Пугачёв урамын киңәйтеп, "Дуҫлыҡ" монументына тағы юл төҙөлә. Беҙҙең йорттоң беренсе ҡатында дәүләт балалар баҡсаһы асыу планлаштырыла. Бай инфраструктуралы микрорайон!

Поликлиника асыу тантанаһына Республика башлығы Р. Ф. Хәбиров килде. БСТ каналына интервью бирҙем, бөгөн "Яңылыҡтар"ҙа ҡарағыҙ.
https://vk.com/wall485215984_2725
https://vk.com/wall56794643_61389

Яҙырға кире повестка тапмағанда, республикалағы иң һары баҫма вәкилдәре, "күршеләрҙең тауығы ҡаҙҙай, ҡатыны ҡыҙҙай" тигән принципҡа таянып, Башҡортостан Башлығын мотлаҡ күрше Татарстандыҡы менән сағыштырып маташа. Иғтибар үҙәгендә берҙә Силәбе йә Удмуртия, йә башҡа регион Башлыҡтары түгел. Башҡортостан менән Татарстан араһында элек электән килгән сәләмәт көнәркәшлекте үҙ файҙаһына шулай ҡулланып маташа улар. Йәнәһе лә уларҙың етәксеһе ана ниндәй шәп!

Бөгөнгө уау инфоповод - кисә Рөстәм Миннеханов социаль селтәрҙә атайҙарса хәстәрлек күрһәтеп "һауа торошо насар, юлдарҙа һаҡ булығыҙ" тип пост элгән тигәндән ғибәрәт😂. Ай-яй-яй, беҙҙә лә ҡар яуып тора, ә Радий Хәбиров һис кенә лә водителдәргә ҡарата хәстәрлек күрһәтә белмәй, пост яҙып элмәгән 😂

Яңылыҡтар таҫмаһына ҡараһаң, Яңы хеҙмәт йылының тәүге көнөн ул үҙе юлда, эш сәфәрендә үткәргән икән. Радий Хәбиров бөгөн Кушнаренко районында сафҡа ингән яңы поликлиниканы асыу сараһында ҡатнашҡан, урындағы һөнәри колледж, сыр етештереүсе фермер һәм башҡалар менән осрашҡан, танышҡан. Кушнарендар өсөн яңы поликлиника күптән көтөлгән мөһим объект. Рәсми мәғлүмәт сығанаҡтарын ҡараһаң, уны төҙөү тураһында күрһәтмә Хәбиров тарафынан бынан дүрт йыл элек, районға эш сәфәре барышында бирелә.

Рәхимов менән Шәймиев кеүек Хәбиров менән Миннеханов та көслө, абруйлы, үҙаллы, халыҡсан һәм халыҡ тураһында хәстәрлек күрә белгән етәкселәр. "Иң объектив" киң мәғлүмәт сараһында баҫылған сүп-сарҙан уларға эҫе лә һыуыҡ та түгел. Һәр икеһе үҙҙәре етәкләгән төбәкте үҫтереү тип эшләй һәм йәшәй. Икеһенең үҙҙәренә генә хас холҡо, ҡыҙыҡһыныуҙары, донъяға ҡараштары, идара итеү стиле бар. Мәҫәлән, Беренсе Президенттар хоккей тип йән атты, уларға алмашҡа килгән әлегеләре көрәш һәм ралли тип ҡыҙыға, береһе буш ваҡытында Аҡдуҫы, икенсеһе ҙубрҙар менән маҡтана😉. Икеһе лә Башлыҡ булыуҙан тыш ябай кеше, ғаилә башлығы булараҡ яҡындары менән ялға ла лайыҡлы - шуға каникулдар ваҡытында тап уларҙан "мәғлүмәт көҫәгәндәргә" "консерва" ашатып та тора ала. Әйткәндәй, Яңы йыл каникулдары ваҡытында Хәбиров социаль селтәрҙәге шәхси битендә ете пост ҡуйған, Миннеханов дуртте генә. Әлеге лә баяғы беҙҙең күпте күргән, күпте белгән мәғлүмәт сараһы хәбәрселәре үҙҙәренең сығанаҡтарында "үҙе күренмәй, Хәбиров юҡҡа сыҡты" тип яу һала һала, ә күршеләрҙең, бер бер артлы килгән Яңы йыл роликтарынан һуң донъя күргән ябай ғына бер постын оло ваҡиға итеп ҡабул итә. Бына шундай ул беҙҙә үҙҙәрен иң ғәҙел, халыҡҡа иң яҡын киң мәғлүмәт сараһы вәкилдәре тип иҫәпләгәндәр, дөрөҫөрәге, ябай халыҡтың башын юҡ-бар менән бутағандар.

Я.Ө. (йәғни, яҙылғанға өҫтәп)
Һүҙҙең дөрөҫө мөһим тигәндән ике төбәк етәксеһенең социаль селтәрҙәге сәхифәләрен байтаҡ байҡау һөҙөмтәһендә, ҡайһы бер һылтанмаларҙы ла беркетергә булдыҡ. Атайҙарса, ағайҙарса һәм, әлбиттә, Башлыҡ булараҡ хәстәрлек Радий Хәбировтың яҙмаларында бик күп. Әгәр ҙә ул, әйтәйек, яңы дауахана асыу, йә мәғариф учреждениеларында заманса шарттар тыуҙырыу, СВОла ҡатнашҡандарға, уларҙың ғаилә ағзаларына ҡарата мөнәсәбәтенән дә бигерәк, киҫкен һауа торошона бәйле иҫкәртеүҙәрҙә тип бер яҡлы ҡарашты алға һөрөүселәр һеҙҙең арала ла булһа - иғтибарығыҙға бер нисә һылтанма😉:
https://vk.com/wall413272232_1159245
https://vk.com/wall413272232_1057053
https://vk.com/wall413272232_579414

Әйткәндәй, көслөләрҙең дә баҙап ҡалған сағы була. Быныһы Хәбиров Ил Президенты килгәндә юғалып ҡалғайны, ситтә генә торҙо, ҡыйыуһыҙ ине тигәндән интернетта бик ҡыҙыҡ видеоға тап булдыҡ. Дивандан ятып тәнҡит таратыусылар, башта Башлыҡ булып, шунан үҙҙәренән дә елле етәкселәрҙе ҡаршылап ҡараһындар ине😂

Башҡортостан Башлығы Радий Хәбировтың атаһы тураһында мәҡәлә. Ғинуарҙа уның тыуыуына 95 йыл тулған.

https://vk.com/wall-226019445_2643

Бөгөн Башҡортостандың Беренсе Президенты Мортаза Ғөбәйҙулла улы Рәхимовтың вафат булған көнө. Ил ағаһы бынан ике йыл элек оҙаҡ сирләгәндән һуң 89-сы йәшендә баҡыйлыҡҡа күсте

Рәхимовҡа булған халыҡ һөйөүенең сере нимәлә?

Беренсенән, үҙ иңендәге йөк - дүрт миллион кеше өсөн яуаплылыҡты тойоп, ана шул йөктө тап улар мәнфәғәтендә алһыҙ-ялһыҙ тартыуында. Ысын хужа! Уның тураһында тулы инаныс менән тап шулай тип әйтергә мөмкин.
Икенсе сер, ябайлыҡта. Ул һәр кем менән тап улар телендә, улар кимәлендә һөйләшә белгән Президент булды. Рәсәй төбәктәре губернаторҙары корпусында иң әһәмиәтле урын биләп тороусы Башҡортостан Бабайы кәрәк саҡта принципиаль, ҡәтғи, кәрәк булһа өс тинлек яп-ябай була белде.

20-се быуат башында алдынғы ҡарашлы башҡорт сәйәсмәндәре беренсе автономиялы республика төҙөүгә ирешһә, М. Рәхимов шул уҡ быуаттың һуңғы ун йыллығында беренсе булып Горбачевтың "үҙгәртеп-ҡороу" сәйәсәте алып килгән һынылыштан һуң Ельцин менән үҙаллылыҡ тураһында килешә. Әммә бер ваҡытта ла Оло Рәсәйҙән айырылыу темаһын күтәрмәй. 90-сы йылдарҙағы сәйәси ҡоролош киреһенсә һынылыш мәлендә айырым республикаларҙы ғына түгел, тотош илде һаҡлау көсөнә эйә була.

М. Рәхимов беҙҙең республикаға һәр ваҡыт беренсе булыу амбицияһын һеңдерә. Ошо планка бөгөн һаҡлана. Ни тиһәң дә, әле Башҡортостан менән тап Рәхимов мәктәбен үткән кеше идара итә.

М. Рәхимов: "Хоккейға килгәндә, теләһә кемгә еңелергә мөмкин, тик татарҙарға ғына түгел".

Был һүҙҙәр уҫал көнсөллөк билдәһе түгел, ә ихлас йылмайыу менән әйтелгән дуҫтарса шаяртыу, сәләмәт көнәркәшлек сағылышы.

Татарстандың Беренсе Президенты Минтимер Шәймиевтың Мортаза Рәхимов менән хушлашыу сараһында әйткәндәре быға асыҡ дәлил:

"Беҙ ярышып, бер-беребеҙҙән көнләшеп эшләнек. Ҡайсаҡ бәхәсләшә инек. Әммә һәр ваҡыт уртаҡ фекергә килә инек. Башҡаса булыуы ла мөмкин түгел, сөнки яҙмыш менән бирелмәгән. Беҙ тотош Рәсәй өсөн ныҡ әһәмиәтле республикаларҙы етәкләнек. Ике туғандаш республиканың роле һәр дәүерҙә лә бик юғары".

"Осҡондан ут сыҡһын, афарин башҡорттар!" тигән комментарий һағайта.

Һүҙем Бөрйән ваҡиғалары хаҡында. Урындағы училище студенттарының Рәсәй империяһы флагы менән төшкән берғатлы фотоһын оло ғауғаға әйләндереп, уны нисек булһа ла туктатмау сит илдән һөскөртөп ятҡан һатлыҡйәндәр өсөн бик мөһим, күрәһең. Тәүҙә улар был үҫмерҙәрҙе фотолары өсөн ғәфү иттерҙеләр. Һөҙөмтәлә иноагент һәм тыйылған ойошма вәкилдәре менән хеҙмәттәшлеге өсөн Бөрйән егеттәренә баҫым яһаған тиҫтерҙәренә ҡарата эш асылды. Тағы ла бер емерелгән яҙмыш.

Артабан Бөрйән районы сигендәге стела янында махсус күрһәтеп әлеге лә баяғы Рәсәй империяһы флагы яндырыла. Хәҙер килеп Иҫке Собханғолда кәртә - диуарҙарҙа провакацион яҙмалар.

Киң йәмәғәтселеккә һәр яңылыҡ сит илгә ҡасҡан оппозиционерҙар тарафынан еткерелә, таратыла. Сөнки уларҙың төп маҡсаты беҙҙәге тотороҡлолоҡто емереү. Аңын-тоңон аңламаған ябай кешеләргә йоғонто яһау. Яҙма аҫтындағы махсус комментарийҙар ниәттәрен тағы ла бер тапҡыр сағылдыра, беҙҙең фекерҙәрҙе дәлилләй. Улар Сибай, Баймаҡ башҡорттарының сәменә тейеп маташа. Ҡыҫҡаһы йәнә башҡорт райондары халҡы менән уҫал уйын башланы улар. Провокациялар тағы ла булмаҫ тимә. Шуға милләттәштәребеҙ, бөрйәндәр аҡыл менән эш итер тип ышанғы килә. Бынан теүәл бер йыл элек ут көҫәп осҡондо тап улар сәсте. Баймаҡ ваҡиғалары һөҙөмтәһе иһә һәр кемебеҙгә мәғлүм.

⚡Рәсәй Президенты В. В. Путин Указы менән Ишембайға - Хеҙмәт ҡаһарманлығы ҡалаһы тигән звание бирелде.

Юбилей йылы быйыл - Бөйөк Еңеүҙең 80 йыллығын ҡаршылайбыҙ, Башҡортостан өсөн һөйөнөслө яңылыҡ менән.

Бөгөн ил Президенты В. Путин ҡатнашлығында Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүҙең 80 йыллығын ойоштороу һәм үткәреү буйынса ойоштороу комитеты ултырышында "Хеҙмәт ҡаһарманлығы ҡалаһы" исеменә тәҡдим ителгән ҡалалар теҙмәһе яңғыратылды. Ил етәксеһе тарафынан улар хупланып, тиҙ арала тейешле Указға ҡул да ҡуйылды.

Шулай итеп, маҡтаулы исемгә Башҡортостандың Ишембай ҡалаһы лайыҡ булды.
Был Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында тылда алһыҙ-ялһыҙ эшләгән, Еңеүҙе яҡынайтыуға хәләл көсөн индергән ябай Башҡортостан хеҙмәтсәндәренә оло хөрмәт билдәһе.

Иҫәпләүҙәр буйынса, Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында һәр өсөнсө танкка Башҡортостанда етештерелгән яғыулыҡ ҡойола, һуғыш ваҡытында СССР-ҙа табылған ҡара алтындың 25 проценты Ишембай нефть ятҡылыҡтарына тура килә. Ошо бәләкәй генә ҡаланың Оло Еңеү өсөн индергән өлөшөн аңлар һәм баһалар өсөн ошо һандар ғына ла етә. Ә улар артында меңәрләгән кешенең хәләл хеҙмәте.

Юғары званиега Ишембайҙы тәҡдим итеү республика етәкселегенең тарихи үткәндәрҙе лайыҡлы баһалау, быуындар күсәгилешлеген тәьмин итеү йәһәтенән алып барған эҙмә-эҙлекле сәйәсәтенең тағы ла бер һөҙөмтәһе. Афарин! 1941-1945 йылдаҙа көндө төнгә ялғап ал-ял белмәй эшләгән олатай, өләсәйҙәрҙең хеҙмәт батырлыҡтарына ихтирам өсөн рәхмәт!

Яҙылғанға өҫтәп: баш ҡалабыҙ "Хеҙмәт ҡаһарманлығы ҡалаһы" исеменә Еңеүҙең 75 йыллығы уңайынан тәҡдим ителеп, 2020 йылдың 2 июлендә ил Президенты Указы менән Өфөгә лә ошо исем бирелгәйне.

Бик күп ғаиләләрҙе бәләгә алып барып тыҡҡан ваҡиғаға теүәл бер йыл. Был телеграм-канал да ана шул ваҡиғаларҙан һуң уйланыу һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килгәйне. Шуға был юлы ла фекер менән уртаҡлашыу кәрәктер тигән инаныу менән тыуған яҙма.

Һарайға ут үртәп, ҡапҡаларын шар асып шунда йөҙәрләгән кешене һарыҡ ише алып барып тығыусылар исемен ҡабатлап барлауҙан фәтеүә юҡ. Ошо сараның төп режиссерының төп ролде лә үҙенә самалап «халыҡ геройы» образына саманан тыш мөкиббән китеүе - беҙҙең халыҡты оло трагедияға килтерзе. Шул геройҙы бөтөнләй белмәгән ир-егеттәр СИЗО, төрмәләргә барып эләкте.

Ни өсөн? Власте халыҡ менән ҡурҡытып, уларҙы урамға алып сығыу менән шантажлап һәр саҡ һыуҙан ҡоро сығып өйрәнгән "халыҡ геройы" был юлы ла кешеләрҙе бары тик үҙ мәнфәғәтендә файҙаланды. Мәғлүм, ул тап ошо ысул менән үҙенә реаль мөҙҙәт түгел, шартлы хөкөм ителеүгә өмөт итте. Әммә барыһы ла уйлағанса килеп сыҡманы. Был сәйәси уйын ҡасан да туҡталырға тейеш ине. Өҫтәүенә хәҙер ваҡыты икенсе, илеңә ҡарата ярты донъя ҡаршы сыҡҡан ваҡытта, эстәге провакаторҙар ыңғайына торор саҡ түгел.
Иң үкенесе - ҡаза күреүселәр күп булыуы. Бала-сағаларының үҫкәнен күреп, уларға терәк - кәрәк булып йәшәр саҡта - ғүмерҙәрен зинданда үткәрә ирҙәр.

Урамда 21 быуат. Алдынғы технологиялар заманы. Халыҡ булараҡ һаҡланыу, көс туплау, милләт бәҫен күтәреүҙең яңы кимәле – белемдә, малтабарлыҡта, ғаилә ҡиммәттәрендә. Тиңдәр араһында тиң булырлыҡ итеп балалар үҫтереүгә, тапҡанды ике итеүҙә, мөмкинлектәргә таянып заманса үҫешеүҙә. Эмоция менән түгел, аҡыл менән йәшәргә өйрәнеүҙә. Башҡорт йәштәре, йәш ғаиләләр ошо юлды һайлаһа, мөмкин тиклем ошондай принциптарға ынтылһа яҡшы булыр ине.

Әммә бөтә яуаплылыҡты халыҡ иңенә генә һалыу ҙа дөрөҫ түгел. Ауылдарҙа һорауҙар етерлек - быны берәү ҙә инҡар итмәй.
Урындағы етәкселәргә кешеләр менән эшләү, уларҙы ишетә, аңлай һәм аңлата белеү кәрәк. Шул уҡ Дәүләт Думаһы һәм Дәүләт Йыйылышы депутаттары эшенә байҡау яһағанда. Улар шәхси имидж тураһында түгел, халыҡ мәнфәғәтенә хеҙмәт итеү хаҡында уйларға тейеш түгелме икән. Ураған һайын уларҙан тыш та төҙөлгән, төҙөлөп ятҡан социаль объекттарға инспекция эшләп, барыһы ла яйлы урындарҙа осрашыуҙар үткәреп социаль селтәрҙәрҙә фото баҫтырыуҙан тыш халыҡ менән туранан - тура, асыҡтан-асыҡ аралашыу - депутаттар эшмәкәрлегендә бына нимә етмәй!!! Халыҡ депутаттарҙы тап уларҙың мәнфәғәтендә хеҙмәт итеүсе итеп күрә. Ә Баймаҡ ваҡиғалары мәлендә уларҙан, хәлде аңлатыу, халыҡты тынысландырыу маҡсатында кем Баймаҡҡа сыҡты, кем социаль селтәрҙәрҙә пост яҙҙы. Бер кем!

Әлеге лә баяғы шул уҡ социаль селтәрҙәрҙән күренеүенсә, йәмғиәтте ҡымжытырға тырышып һаман да провакация ойоштороусылар табылып ҡына тора. Улар үҙ эшен аҫтыртын алып бара, быныһы иң ҡурҡынысы. Тағы нимә күрәбеҙ - халыҡ вәкилдәре һәр ваҡыттағыса ләм-мим. Йәл...