مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

💠دلیل نامربوط💠

دربرخورد وارزیابی یک استدلال بهترین کار تفکیک و سپس بررسی رابطه میان ادله و مدعا،یارابطه میان مقدمات ونتیجه استدلال است.
گاهی بطور منطقی از ادله یامقدمات استدلال چیزی استفاده می‌شود که درنتیجه نیزعیناً به همان مطلب اشاره شده که چنین استدلالی البته معتبراست اما درغیر این صورت با یک استدلال غیر معتبرومغالطه آمیزمواجه خواهیم بود.
عدم تطابق نتیجه منطقی ادله یا مقدمات دعا یا نتیجه گرفته شده ۳ حالت کلی دارد که هر۳مصداقی برای مغالطه #دلیل_نامربوط هستند.
حالت اول وقتی است که اصطلاحاً دلیل اخص از مدعاست. یعنی دلیل یا ادله ارائه شده در استدلال نمی‌تواند مدعای مورد نظر را به طور کامل اثبات کند و تنها موید بخشی از آن است.

مثال :
در سال گذشته تنها از طریق صادرات دانه های روغنی و خشکبار به کشورهای عربی و چند کشور اروپایی میلیون‌ها دلار عاید کشور شد.
به نظر می‌رسد بهترین راه اصولی برای تنظیم اقتصاد کشور ، سرمایه‌گذاری جدی برای صادرات محصولات کشاورزی ست.


در استدلال فوق دلیل ارائه شده حداکثر نشان می‌دهد احتمالاً صادرات دانه های روغنی و خشکبار در سال‌های آینده نیز سودآور است .
اما از این دلیل نمی تواند نتیجه گرفت که صدور محصولات مذکور چه رسد ، صادرات محصولات کشاورزی، بهترین و سودآورترین نوع صادرات است در حالی که نتیجه استدلال فوق ، مدعایی کلی تر است و آن اینکه "صدور محصولات کشاورزی بهترین راه اصولی برای تنظیم اقتصاد کشور است "

حالت دوم مغالطه دلیل نامربوط وقتی است که به اصطلاح دلیل اعم از مدعاست ، یعنی چیزی که از دلیل یا ادله می شود مطلبی کلی ست . که مدعای مورد نظر تنها بخشی از آن را تشکیل می دهد و یا حالت خاصی از آن می باشد
مثال :
در موقعیت فعلی صادرات هر چی بیشتر همه محصولات کشاورزی بهترین راه تنظیم اقتصاد کشور است . چرا که در حال حاضر اقتصاد ما وابسته به فروش نفت است و در واقع اقتصاد تک محصولی و ناپایداری داریم.


گوینده می‌تواند از دلیل خود نتیجه بگیرد که " ما باید تلاش کنیم تا از اتکای اقتصادی کشور و فروش نفت بکاهیم اما برای این کار راه‌های متعددی پیش رو داریم که البته سرمایه گذاری برای صادرات غیر نفتی راه حل مهمی ست .
اما استنتاج 'صادرات هرچه بیشتر از همه محصولات کشاورزی' از دلیل عام و کلی مذکور نادرست است.

این حالت از مغالطه ی دلیل نامربوط معمولاً در طرح‌ها و برنامه‌های عملی رخ می‌دهد ، به این ترتیب وقتی دلیل یا ادله ارائه شده تنها اصل یک طرح یا برنامه را اثبات می‌کند ، اگر شخصی بخواهد انجام آن طرح و برنامه ، همراه با قیود خاص را نتیجه بگیرد ، مرتکب این مغالطه خواهد شد .

مثال :

با توجه به توصیه اسلام مربوط به دادن ولیمه درعروسی و استطاعت مالی خانواده داماد ، در شب مراسم باید ۵ نوع غذا ، ۵ نوع نوشیدنی و ۵ نوع دسر و سالاد سفارنن داد.


حالت سوم مغالطه #دلیل_نامربوط در جایی است که دلیل یا ادله ارائه شده با نتیجه و مدعای مورد نظر بیگانه و بی ربط باشد

مثال:

برای جلوگیری از تخلفات رانندگی این طرح پیشنهاد عملی و خوبی است زیرا می دانیم که تخلفات رانندگی اولاً باعث تصادفات و انواع خسارت‌های جانی و مالی می‌شود
ثانیا : پیامدها و مشکلات بعدی ناشی از تختلافات رانندگی - چه برای شخص متخلف و چه برای نهادها و سازمانهای مربوط -بسیار طاقت فرسا و پرهزینه است.
ثالثا ..
- بسیار خب پذیرفتیم که تخلفات رانندگی پدیده اجتماعی نامطلوبی ست.اما چرا این طرح پیشنهاد خوب و عملی ست؟

عواملی که در حالت اخیر به دلیل نامربوط موجب فریب مخاطب می‌شود و به شخص مقابل کننده اجازه می‌دهد که از مقدمات و ادله ارائه شده ، نتیجه دیگری بگیرد و یا برای مدعای خود دلایل نا مربوط ارائه کند چند چیز است که از جمله آن طولانی شدن استدلال است
باین ترتیب که مراحل مفصل یک بحث ممکن است موجب بی دقتی شده و امور نامربوط را از روی غفلت وارد بحث کند از سوی دیگر دلایل ارائه شده عاملی است که توجه مخاطب رابه خودجلب میکندوارتباط مجموعه ادله مدعای مورد نظررا تحت شعاع قرار میدهد از این رو در حالت اخیر مغالطه دلیل نامربوط معمولاً ابتدا بمدعای موردنظر که نتیجه استدلال است اشاره می شودوسپس دلایل ذکر می‌شود که در عین درستی ربطی بآن مدعا ندارد و نمی‌تواند آن را اثبات کند.

نکته دیگری که درباره مغالطه دلیل #دلیل_نامربوط بایدبه یاد داشت این است که تعریف این مغالطه(اعم اخص یا بیگانه)بودن ادله نسبت به موقع مدعا بر بسیاری از مغالطه هایی که تاکنون با آنها آشنا شده اید صدق می کند .
لذا همانطور که در آموزش این مغالطه را پس از آن مغالطات آورده ایم در تشخیص و اتلاق نام نیز باید مواردی را مغالطه دلیل نامربوط دانست که مصداق مغالطات دیگر نباشند.

مغالطات
علی اصغر خندان
صفحه ۳۳۹
فایل صوتی توضیح این مغالطه:
https://www.group-telegram.com/br/mghlte.com/122

www.group-telegram.com/br/mghlte.com/125

374 viewsedited  Apr 25, 2019 at 22:18

💠دلیل نامربوط💠

دربرخورد وارزیابی یک استدلال بهترین کار تفکیک و سپس بررسی رابطه میان ادله و مدعا،یارابطه میان مقدمات ونتیجه استدلال است.
گاهی بطور منطقی از ادله یامقدمات استدلال چیزی استفاده می‌شود که درنتیجه نیزعیناً به همان مطلب اشاره شده که چنین استدلالی البته معتبراست اما درغیر این صورت با یک استدلال غیر معتبرومغالطه آمیزمواجه خواهیم بود.
عدم تطابق نتیجه منطقی ادله یا مقدمات دعا یا نتیجه گرفته شده ۳ حالت کلی دارد که هر۳مصداقی برای مغالطه #دلیل_نامربوط هستند.
حالت اول وقتی است که اصطلاحاً دلیل اخص از مدعاست. یعنی دلیل یا ادله ارائه شده در استدلال نمی‌تواند مدعای مورد نظر را به طور کامل اثبات کند و تنها موید بخشی از آن است.

مثال :
در سال گذشته تنها از طریق صادرات دانه های روغنی و خشکبار به کشورهای عربی و چند کشور اروپایی میلیون‌ها دلار عاید کشور شد.
به نظر می‌رسد بهترین راه اصولی برای تنظیم اقتصاد کشور ، سرمایه‌گذاری جدی برای صادرات محصولات کشاورزی ست.


در استدلال فوق دلیل ارائه شده حداکثر نشان می‌دهد احتمالاً صادرات دانه های روغنی و خشکبار در سال‌های آینده نیز سودآور است .
اما از این دلیل نمی تواند نتیجه گرفت که صدور محصولات مذکور چه رسد ، صادرات محصولات کشاورزی، بهترین و سودآورترین نوع صادرات است در حالی که نتیجه استدلال فوق ، مدعایی کلی تر است و آن اینکه "صدور محصولات کشاورزی بهترین راه اصولی برای تنظیم اقتصاد کشور است "

حالت دوم مغالطه دلیل نامربوط وقتی است که به اصطلاح دلیل اعم از مدعاست ، یعنی چیزی که از دلیل یا ادله می شود مطلبی کلی ست . که مدعای مورد نظر تنها بخشی از آن را تشکیل می دهد و یا حالت خاصی از آن می باشد
مثال :
در موقعیت فعلی صادرات هر چی بیشتر همه محصولات کشاورزی بهترین راه تنظیم اقتصاد کشور است . چرا که در حال حاضر اقتصاد ما وابسته به فروش نفت است و در واقع اقتصاد تک محصولی و ناپایداری داریم.


گوینده می‌تواند از دلیل خود نتیجه بگیرد که " ما باید تلاش کنیم تا از اتکای اقتصادی کشور و فروش نفت بکاهیم اما برای این کار راه‌های متعددی پیش رو داریم که البته سرمایه گذاری برای صادرات غیر نفتی راه حل مهمی ست .
اما استنتاج 'صادرات هرچه بیشتر از همه محصولات کشاورزی' از دلیل عام و کلی مذکور نادرست است.

این حالت از مغالطه ی دلیل نامربوط معمولاً در طرح‌ها و برنامه‌های عملی رخ می‌دهد ، به این ترتیب وقتی دلیل یا ادله ارائه شده تنها اصل یک طرح یا برنامه را اثبات می‌کند ، اگر شخصی بخواهد انجام آن طرح و برنامه ، همراه با قیود خاص را نتیجه بگیرد ، مرتکب این مغالطه خواهد شد .

مثال :

با توجه به توصیه اسلام مربوط به دادن ولیمه درعروسی و استطاعت مالی خانواده داماد ، در شب مراسم باید ۵ نوع غذا ، ۵ نوع نوشیدنی و ۵ نوع دسر و سالاد سفارنن داد.


حالت سوم مغالطه #دلیل_نامربوط در جایی است که دلیل یا ادله ارائه شده با نتیجه و مدعای مورد نظر بیگانه و بی ربط باشد

مثال:

برای جلوگیری از تخلفات رانندگی این طرح پیشنهاد عملی و خوبی است زیرا می دانیم که تخلفات رانندگی اولاً باعث تصادفات و انواع خسارت‌های جانی و مالی می‌شود
ثانیا : پیامدها و مشکلات بعدی ناشی از تختلافات رانندگی - چه برای شخص متخلف و چه برای نهادها و سازمانهای مربوط -بسیار طاقت فرسا و پرهزینه است.
ثالثا ..
- بسیار خب پذیرفتیم که تخلفات رانندگی پدیده اجتماعی نامطلوبی ست.اما چرا این طرح پیشنهاد خوب و عملی ست؟

عواملی که در حالت اخیر به دلیل نامربوط موجب فریب مخاطب می‌شود و به شخص مقابل کننده اجازه می‌دهد که از مقدمات و ادله ارائه شده ، نتیجه دیگری بگیرد و یا برای مدعای خود دلایل نا مربوط ارائه کند چند چیز است که از جمله آن طولانی شدن استدلال است
باین ترتیب که مراحل مفصل یک بحث ممکن است موجب بی دقتی شده و امور نامربوط را از روی غفلت وارد بحث کند از سوی دیگر دلایل ارائه شده عاملی است که توجه مخاطب رابه خودجلب میکندوارتباط مجموعه ادله مدعای مورد نظررا تحت شعاع قرار میدهد از این رو در حالت اخیر مغالطه دلیل نامربوط معمولاً ابتدا بمدعای موردنظر که نتیجه استدلال است اشاره می شودوسپس دلایل ذکر می‌شود که در عین درستی ربطی بآن مدعا ندارد و نمی‌تواند آن را اثبات کند.

نکته دیگری که درباره مغالطه دلیل #دلیل_نامربوط بایدبه یاد داشت این است که تعریف این مغالطه(اعم اخص یا بیگانه)بودن ادله نسبت به موقع مدعا بر بسیاری از مغالطه هایی که تاکنون با آنها آشنا شده اید صدق می کند .
لذا همانطور که در آموزش این مغالطه را پس از آن مغالطات آورده ایم در تشخیص و اتلاق نام نیز باید مواردی را مغالطه دلیل نامربوط دانست که مصداق مغالطات دیگر نباشند.

مغالطات
علی اصغر خندان
صفحه ۳۳۹
فایل صوتی توضیح این مغالطه:
https://www.group-telegram.com/br/mghlte.com/122

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری