Вплыв міні-ГЕС на гурські рікы Пудкарпатя
Гурські рікы Пудкарпатського реґіона — сесе не лиш жерело прісної воды, но и важный компонент екосистем, што кормит хащі, поля, и пудпорує біорузноту реґіона. Ясноє діло, што наші рікы мавуть важну роль у жывоті місных громад, служат жерелом воды, іриґації и даже туризма. Айбо потребность у електриці росте и приводит до розвою міні-гідроелектростанцій (міні-ГЕС), што часто вызывать переживаня еколоґув, ученых и місных обывателюв.

https://otcuznyna.com/vplyv-mini-hes-na-hurski-riky/

🥹"Народный ренесанс ся зачне незамітно, но вы увидите знакы"

Новый Завіт по-русинськы
Ґлобалну роль Біблії тяжко переоцінити. Ипен Біблія є майтовмаченов книгов у світі: «цілі» товмаченя має почти в 700 языках, а Новый Завіт потовмаченый на булше ги 2,000 языкув. Окрем того, сама теорія товмаченя завдячує свойим проґресом ипен Біблії — америцькый лінґвішта Юджин Найда сформуловав свою теорію динамічної еквівалентности (то єсть товмаченя смыслув, а не слово-в-слово), нараблявучи з товмачіньом християнського Сятого Писаня, чим заклав фундамент сучасної наукы перекладу.

Русинськый язык уже має шор товмачень Біблії. Наприклад, у 1989. році была удана «Илустрована библия младих» — покуртана верзія Сятого Писаня бачванськым русинськым языком про дітий. У 2006. році у Сербії уйшов Новый Завіт бачванськым русинськым языком, а в 2019. році світ увиділо повноє товмаченя Сятого Писаня по-бачванськы. У Словакії на днесь уданоє Єванґеліє уд сятого Йоана пряшовськым варіантом русинського языка.

Теперь и Пудкарпатя ся годно похвалити читавым проґресом у товмаченю єдної з културно тай лінґвістично майважных книг в історії людства. Молодый пудкарпатськый русин, котрый ся раз хотів лишити анонімным, учинив титанічный труд — на власному ентузіазмови потовмачив цілый Новый Завіт по-русинськы. Из його дозволу будеме публіковати части сього текста на сайті «Отцюзнины».

За удкликованьом годні сьте прочитати «Нагорну проповідь», фраґмент Євангелія уд Матія у сьому ипен русинському товмаченю (и коректурі редакції «Отцюзнины»):
https://otcuznyna.com/nahorna-propovidj/

Вітряк на полонинї

Сими днями зачинат фунґовати перва вітрова електрарня (ВЕ) у Нижньых Верецькых. Што нам чекати дале?

Перша у Закарпатськӯв области вітрова електрарня є лиш зачатком, як пише zaholovok.com.ua; планувут ся ідентичні и на полонинах Рунӯв, Апецькӯв, и на Свидовци. У сюв публикації розкажеме зкурта за тото, як тота електрарня домак фунґує, які сут потенціалні выгоды тай слабі стороны у хоснованьови вітрякӯв, тай які з тым щи сут леґалні проблемы.

https://interfyisa.com/vitrjak-na-polonyni/

Не знали сьте ба што такого інтересного побзерати у нидїлю божу? Є туй але варіантик:
https://youtu.be/3QKSW6899xo

👀Ци знали сьте ож щи 75 рокув назад чилядник у серидньому жив менше ги слон: лиш 47 рокув? Типир чилядь у світі живе в серидньому 72 рокы. Кулько живуть инші ссавці годни сьте увідіти на інфографіці👇

#ци_знали_сьте #чилядник #природа

📚Што почитати? У свободному доступі ся появила оцифрована книжка "Подкарпатськѣ Вышивки", выдана у 1920-х роках чехом Ф. Й. Шпалов. Удскановав тай ушорив роботу Ярослав Штефко, на його телеґрам-каналі годни сьте стирьхати цілу книгу.

#література #культура #што_почитати #пудпора

🧐Ци знали сьте ож у 2021 році Реґіональный валовый продукт (РВП) Закарпатської области быв булше ги 75,6 міліард грн (авадь 2,7 міліард доларув ЗША)? РВП ото ворошна ціна ушиткых товарув тай служб выробленых у реґіоні. Сись указовач демонструє економічный розвой окремої области так ги ВВП — окремої державы.

🤏Кідь поникаєме на послідні 20 рокув та РВП Закарпатскьої области урюс із 5,3 міліард гривнюв у 2004 році до 75,6 міліард у 2021 році: онь у 14 раз, што є гибы добре. Долиш курс гривні у 2004 році быв 5 за долар, а у 2021 — уже 28, не кажучи за воєнні рокы. Завто реальный РВП у Пудкарпатьови урюс приблизно у 2,5 раз, што дуже слабо рунявучи із бідностьов 90-х. Даже в Україні в серидньому руст за тот самый період быв у 5,7 раз, не кужучи за Європу. Фактично заобстаєме за світом тай топчеме ся на містови.

Читати дале

#ци_знали_сьте #економіка #ґаздованя #Пудкарпатя

🧥Народна ноша Пудкарпатя. Уйош.

Уйош - ото верхня тепла ноша із домотканого сукна (шерсти).
По типолоґії штось серидньоє межи рекликом тай кобатом. Носили ся як жунські, так людські уйоші.

📷 ©Кровець

#ноша #Пудкарпатя #русинська #етноґрафія

🧥Народна ноша Пудкарпатя. Гуня.

Гуня - ото верхня тепла ноша, ткана із грубої овечої серсти. Гуня має много варіяцій по довжині тай якости матеріала. Ісе убраня было атрибутом гурськых районув, де помагало чиляди переносити дощливый тай студеный клімат.

📷 ©Кровець

#ноша #русинська #Пудкарпатя #етноґрафія

Ци знали сьте, ож…

…ныні, 8. юнія 1949. року — 76 рокув теперь — Ерік Артур Блер (реалноє имня Джорджа Орвелла) удав свуй знамый антиутопічный роман «1984»? З того часу роман дустав натулько шырокоє признаня, ож многі из неолоґізмув автора зайшли у анґліцькый и другі языкы: наприклад, «новояз», «Великый Брат» — а якусником «орвелувськый» сохтувут описовати вшылиякі тоталітарні тай авторитарні практикы.

Айбо йсе щи не всьо! Ци знали сьте, ож у 2017. рокови другый знамый літературный вытвор Орвелла, алеґоричну новелу «Звіряча фарма», потовмачили по лемкувськы? Потовмачив ї Петро Криницькый у рамках «Ґолем Сериі», а удало выдавательство «Лемко Тавер».

Фраґменты начиткы того товмаченя мож послухати в архівови Radio Lemko:
Ч. 1: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/43/
Ч. 2: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/50/
Ч. 3: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/374/
Ч. 4–5: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/380/
Ч. 6: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/405/
Ч. 7: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/421/
Ч. 8: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/425/
Ч. 9: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/433/
Ч. 10: https://www.radio-lemko.pl/archive/id/451/

#цизналисьтеож

🧥Народна ноша Пудкарпатя. Кожух.

Кожух - ото верхня тепла ноша, пошита із овечої шкуры, сирстьов удну. Кожух ото майтеплоє зимньоє убраня, котроє было доступноє нашув чиляди у домодерну добу.

📷 ©Кровець

#ноша #русинська #Пудкарпатя #етноґрафія