مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

مغالطه شماره ۱۴۰

💠حدس منطقی💠

مغالطات ناشی از #پیشفرض_نادرست

این مغالطه وقتی شکل می گیرد که شخص - در مسئله‌ای که امکان
و
نیاز به مشاهده وبررسی میدانی وآماری وجوددارد - آنچه را که حدس زده به عنوان امریکه از نظرعقلی درست و بدیهیست تلقی میکند.
همانطور که از نام مغالطه پیداست ممکن‌ست در آن حدس روی کاغذ تضادی مشاهده نشود اما چنانکه در مثالها خواهیم دید تضاد نداشتن روی کاغذ الزامن دلیل بر درستی فرضیه نیست.

تفکر در اطاق در بسته وحدس زدن راجع به وقایع میتواند مفیدباشد ،
اما اگر بخواهیم دقت و لاجرم صحت نظراتمانرا بالا نگهداریم ، حتما باید بنحوی ( بررسی آماری ، آزمایش ) فر‌ضیه‌مان را با واقعیت بسنجیم.

چرا که حدسیات ما همواره در معرض #سوگیریهای_شناختی و خطاهای ذهنی هستند ، بطوریکه گاهی واقعیت را برای ما وارونه جلوه میدهند.

صورت این مغالطه چنین است:

-من با تفکر به نتیجه ی p رسیده ام.
-نتیجه ای که با تفکر بدست آمده است و روی کاغذ تضادی ندارد حتما صحیح است.
-پس نظریه ی p صحیح است (و نیازی به بررسی ، آزمایش یا مشاهده میدانی و آماری ندارد.)

که اغلب به صورت مضمر بیان میشود و ارکان آن بشکل کامل بیان نمیشود.

این مغالطه را میتوان برعکس مغالطه تکذیب دانست.

در مغالطه #تکذیب ، شخص آنچه را که برایش قابل درک نیست ، رد شده میداند و در اینجا شخص آنچه با تفکر خود درک نموده ، صحیح و بدیهی تلقی میکند.

مثال:
علت تعطیلی کارخانجاتی مانند ارج این است که بیش از حد به استحکام کالای خود میپردازند ، در حالیکه چینی ها استحکام را فدای نوآوری میکنند و ازین رو تولیداتشان فروش خوبی دارد.

در اینجا شخص بدون آنکه میزان فروش تولیدات کارخانجات پر رونق خارجی را بررسی کند و راجع به علل مختلف مدیریتی و سیاسی زیان دهی و ورشکستگی کارخانجات داخلی چند فرضیه بسازد و سپس راجع به آنها تحقیق کند
در اطاق دربسته نشسته و چنین تحلیل پرتی ارائه داده ، بدین جهت دارای خطاهای گوناگون شده .
(نه استحکام و دوام تضادی بانوآوری دارد ، نه کالاهای چینی الزامن الگوی خوبی هستند ، شرکت یویوتا پرفروش ترین برندخودروی جهانست و کم استهلاک ترین خودروها رانیزتولیدمیکند ...)

این مغالطه ، در بین خواص و نخبگان هم شایع است.
بسیاری از نظریات پزشکی گذشتگان از جمله نظریات ابن سینا که از نوابغ تاریخ علمی ایران و جهان‌ست ، و فلسفه #ماورالطبیعی قدما دارای این مغالطه است.

سوالات نکته بینانه

۱-آیا هر نظریه ای باید پشتیبانی آزمایش داشته باشد و آیا اساسا آزمایش و مشاهده در همه حوزه ها
اولا لازم است؟
ثانیا مکانپذیراست؟
۲-بسیاری افراد ، وقتی نظرات خود را مطرح میکنند ، آن را حاصل مشاهدات و تجربیات مکرر میدانند ، چطور میتوان بین نظریات فلسفی و نظریاتی که با مشاهدات نظام مند پشتیبانی میشود تفکیک قائل شد؟

در پاسخ به این سوالات باید دانست.که
این مغالطه ، مربوط به #منطق_مادی یا باصطلاح #فلسفه_علم است و چنانچه در توضیح مربوط گفته شد ، تاکنون این بخش از منطق و دانش بشری ، به چنان راه حل کامل و بی نقض و جهان شمولی نرسیده که بتوان از صورت استدلال به مغالطی بودن آن پی برد ، اما میتوان بصورت کلی ادعا کرد که هرچه نظریه ای پشتیبانی تجربی و مشاهداتی بیشتری داشته باشد قابل اعتنا و قابل اعتمادتر است.

در بسیاری موارد ما مسائلی را بصورت غریزی و ناآگاهانه پذیرفته ایم و مطابق با آن رفتاری را انجام میدهیم ، مانند آن که وقتی شی ای به چشممان نزدیک میشود پلکمان را میبندیم. ممکنست ما هیچگاه آزمایش و مشاهده ای برای مضر بودن برخورد اشیا با چشم انجام نداده باشیم ، در اینجا آزمایش ممکن است ، اما لازم نیست.در این موارد آگاهانه یا ناآگاهانه به غریزه خود اعتماد و اکتفا میکنیم.
مواردی وجود دارد که مشاهده لازمست و به افزایش دانش ما کمک میکند اما فعلا مقدور نیست.
مانند نظریه‌ی جهان های موازی


در مجموع نکته ای وجود دارد که توجه به آن می تواند ما را از ابتلای عریان به این خطا مصون بدارد و آن نکته این است که در مواجهه با هر ادعا خصوصاً ، ادعاهایی که مربوط به مسائل اجتماعی ، اقتصادی ، پزشکی و مانند آنست از خود بپرسیم که
آیا این نظریه بر مبنای مشاهده و آمار است و با تجارب تاریخی همخوان است؟
یا نه صرفاً یک فرضیه ست که ما بصورت شهودی آن را تجربه کرده‌ایم و صحیح میدانیم و با توجه به خطاهای دستگاه شهودی انسان ،فقط باید درحد یک حدس و گمان و احتمال بآن اهمیت داد؟

برای درک بهتر این مغالطه مثالهای زنده‌ی زیر را دنبال کنید:

قرائتی وتعداد زنان
مولوی عبدالحمیدوتعداد زنان
اسب چنددندان دارد؟
مطهری و حدس منطقی
مقایسه روش رازی وابن سینا
بحث فلسفی(زئوس)

#فلسفه_علم
#روش_شناسی
#حدس_منطقی
#ابطال_پذیری

🔹استقرا
🔹آزمون دو سوکور
🔹تیغ اکام

Telegram

مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

💠اشکال پوزیتیویست ها به فلسفه قدیم💠

فیلسوفان قدیم در توضیح علت رشد گیاهان و عدم رشد جمادات می‌گفتند:

گیاهان دارای قوه نامیه هستند و جمادات قوه نامیه ندارند.

سپس در توضیح قوه نامیه می گفتند:
قوه ایست که که باعث رشد موجود می شود .

پوزیتیویست های منطقی…

www.group-telegram.com/ca/mghlte.com/1381

990 viewsedited  Jan 25, 2020 at 04:35

مغالطه شماره ۱۴۰

💠حدس منطقی💠

مغالطات ناشی از #پیشفرض_نادرست

این مغالطه وقتی شکل می گیرد که شخص - در مسئله‌ای که امکان
و
نیاز به مشاهده وبررسی میدانی وآماری وجوددارد - آنچه را که حدس زده به عنوان امریکه از نظرعقلی درست و بدیهیست تلقی میکند.
همانطور که از نام مغالطه پیداست ممکن‌ست در آن حدس روی کاغذ تضادی مشاهده نشود اما چنانکه در مثالها خواهیم دید تضاد نداشتن روی کاغذ الزامن دلیل بر درستی فرضیه نیست.

تفکر در اطاق در بسته وحدس زدن راجع به وقایع میتواند مفیدباشد ،
اما اگر بخواهیم دقت و لاجرم صحت نظراتمانرا بالا نگهداریم ، حتما باید بنحوی ( بررسی آماری ، آزمایش ) فر‌ضیه‌مان را با واقعیت بسنجیم.

چرا که حدسیات ما همواره در معرض #سوگیریهای_شناختی و خطاهای ذهنی هستند ، بطوریکه گاهی واقعیت را برای ما وارونه جلوه میدهند.

صورت این مغالطه چنین است:

-من با تفکر به نتیجه ی p رسیده ام.
-نتیجه ای که با تفکر بدست آمده است و روی کاغذ تضادی ندارد حتما صحیح است.
-پس نظریه ی p صحیح است (و نیازی به بررسی ، آزمایش یا مشاهده میدانی و آماری ندارد.)

که اغلب به صورت مضمر بیان میشود و ارکان آن بشکل کامل بیان نمیشود.

این مغالطه را میتوان برعکس مغالطه تکذیب دانست.

در مغالطه #تکذیب ، شخص آنچه را که برایش قابل درک نیست ، رد شده میداند و در اینجا شخص آنچه با تفکر خود درک نموده ، صحیح و بدیهی تلقی میکند.

مثال:
علت تعطیلی کارخانجاتی مانند ارج این است که بیش از حد به استحکام کالای خود میپردازند ، در حالیکه چینی ها استحکام را فدای نوآوری میکنند و ازین رو تولیداتشان فروش خوبی دارد.

در اینجا شخص بدون آنکه میزان فروش تولیدات کارخانجات پر رونق خارجی را بررسی کند و راجع به علل مختلف مدیریتی و سیاسی زیان دهی و ورشکستگی کارخانجات داخلی چند فرضیه بسازد و سپس راجع به آنها تحقیق کند
در اطاق دربسته نشسته و چنین تحلیل پرتی ارائه داده ، بدین جهت دارای خطاهای گوناگون شده .
(نه استحکام و دوام تضادی بانوآوری دارد ، نه کالاهای چینی الزامن الگوی خوبی هستند ، شرکت یویوتا پرفروش ترین برندخودروی جهانست و کم استهلاک ترین خودروها رانیزتولیدمیکند ...)

این مغالطه ، در بین خواص و نخبگان هم شایع است.
بسیاری از نظریات پزشکی گذشتگان از جمله نظریات ابن سینا که از نوابغ تاریخ علمی ایران و جهان‌ست ، و فلسفه #ماورالطبیعی قدما دارای این مغالطه است.

سوالات نکته بینانه

۱-آیا هر نظریه ای باید پشتیبانی آزمایش داشته باشد و آیا اساسا آزمایش و مشاهده در همه حوزه ها
اولا لازم است؟
ثانیا مکانپذیراست؟
۲-بسیاری افراد ، وقتی نظرات خود را مطرح میکنند ، آن را حاصل مشاهدات و تجربیات مکرر میدانند ، چطور میتوان بین نظریات فلسفی و نظریاتی که با مشاهدات نظام مند پشتیبانی میشود تفکیک قائل شد؟

در پاسخ به این سوالات باید دانست.که
این مغالطه ، مربوط به #منطق_مادی یا باصطلاح #فلسفه_علم است و چنانچه در توضیح مربوط گفته شد ، تاکنون این بخش از منطق و دانش بشری ، به چنان راه حل کامل و بی نقض و جهان شمولی نرسیده که بتوان از صورت استدلال به مغالطی بودن آن پی برد ، اما میتوان بصورت کلی ادعا کرد که هرچه نظریه ای پشتیبانی تجربی و مشاهداتی بیشتری داشته باشد قابل اعتنا و قابل اعتمادتر است.

در بسیاری موارد ما مسائلی را بصورت غریزی و ناآگاهانه پذیرفته ایم و مطابق با آن رفتاری را انجام میدهیم ، مانند آن که وقتی شی ای به چشممان نزدیک میشود پلکمان را میبندیم. ممکنست ما هیچگاه آزمایش و مشاهده ای برای مضر بودن برخورد اشیا با چشم انجام نداده باشیم ، در اینجا آزمایش ممکن است ، اما لازم نیست.در این موارد آگاهانه یا ناآگاهانه به غریزه خود اعتماد و اکتفا میکنیم.
مواردی وجود دارد که مشاهده لازمست و به افزایش دانش ما کمک میکند اما فعلا مقدور نیست.
مانند نظریه‌ی جهان های موازی


در مجموع نکته ای وجود دارد که توجه به آن می تواند ما را از ابتلای عریان به این خطا مصون بدارد و آن نکته این است که در مواجهه با هر ادعا خصوصاً ، ادعاهایی که مربوط به مسائل اجتماعی ، اقتصادی ، پزشکی و مانند آنست از خود بپرسیم که
آیا این نظریه بر مبنای مشاهده و آمار است و با تجارب تاریخی همخوان است؟
یا نه صرفاً یک فرضیه ست که ما بصورت شهودی آن را تجربه کرده‌ایم و صحیح میدانیم و با توجه به خطاهای دستگاه شهودی انسان ،فقط باید درحد یک حدس و گمان و احتمال بآن اهمیت داد؟

برای درک بهتر این مغالطه مثالهای زنده‌ی زیر را دنبال کنید:

قرائتی وتعداد زنان
مولوی عبدالحمیدوتعداد زنان
اسب چنددندان دارد؟
مطهری و حدس منطقی
مقایسه روش رازی وابن سینا
بحث فلسفی(زئوس)

#فلسفه_علم
#روش_شناسی
#حدس_منطقی
#ابطال_پذیری

🔹استقرا
🔹آزمون دو سوکور
🔹تیغ اکام

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری