✍️افزودن پسوند و همزه در فارسی

در زبان فارسی، قواعد مشخصی برای افزودن پسوندها به واژگان وجود دارد که رعایت آن‌ها به خوانایی و درستی نوشتار کمک می‌کند. در این‌جا، دو قاعدۀ مهم را بررسی می‌کنیم که بیش‌تر مورد توجه ویراستاران و نویسندگان قرار می‌گیرد:

۱. افزودن پسوند «ی» (نکره یا وحدت)
هنگامی که کلمه‌ای به «ه» بی‌صدا ختم می‌شود و پسوند «ی» به آن افزوده می‌گردد، برای تسهیل در تلفظ و خواندن، یک «الف» میانجی میان آن‌ها قرار می‌گیرد. این قاعده باعث می‌شود که تلفظ کلمهْ طبیعی‌تر باشد. نمونه‌هایی از این قاعده عبارتند از:
آزاده‌ای را دیدم.
خانه‌ای خریدم.
نامه‌ای نوشتم.

۲. استفاده از همزه بر روی «ه» بی‌صدا
زمانی که کلمه‌ای که به «ه» بی‌صدا ختم می‌شود و به واژه‌ای دیگر می‌پیوندد، برای نشان‌دادن تلفظ صحیح و جلوگیری از ابهام، باید همزه (ء) روی «ه» قرار گیرد. این همزه به‌منزلۀ نشانه‌ای است که تأکید می‌کند «ه» باید تلفظ شود. مثال‌هایی از این قاعده:
آزاده‌ٔ دلاور؛
هفته‌ٔ اول؛
جامه‌ٔ زیبا؛
مقالۀ پژوهشی؛
نکتۀ مهم.

همزه تنها بر روی «ه» بی‌صدا (ناملفوظ) قرار می‌گیرد و نباید با «ه» صدادار (ملفوظ) اشتباه شود. ترکیب‌هایی وجود دارد که به‌طور طبیعی نیازی به «ۀ» ندارند و «ه» پایانی در آن -به‌صورت کامل یا خفیف- تلفظ می‌شود. برای مثال:

✅ گره سخت → ❌ گرۀ سخت
✅ متوجه موضوع → ❌ متوجۀ موضوع
✅ فرمانده شجاع → ❌ فرماندۀ شجاع
✅ شماره ملی → ❌ شمارۀ ملی (برخی در این مورد «ه» را تلفظ می‌کنند و برخی نمی‌کنند)


📚منبع: مشکوةالدینی، مهدی (۱۳۹۷). دستور زبان فارسی: واژگان و پیوندهای ساختی. تهران: نشر سمت.


🔵تلگرام |🔴اینستاگرام |💬گروه ویراستاران|

🎖کلیدهای میان‌بر نرم‌افزار word

#کاربردی #هم‌رسانی

🟢تلگرام |🔴اینستاگرام |💬گروه ویراستاران|

✍️ده اشتباه نگارشی و ویرایشی در شش خط!

💢غلط نگارشی ممکن است برای هر کسی پیش بیاید، اما وقتی متنی چنین آشفته و ناهنجار از کسی منتشر می‌شود که از یک‌سو استاد(!) دانشگاه تهران است و از دیگر سو، سه سال سکاندار وزارت «فرهنگ» در سرزمینی بوده که بزرگان ادب و سخن‌سرایی چون سعدی، حافظ و فردوسی از آن برخاسته‌اند، دیگر نمی‌توان آن را یک اشتباه ساده دانست؛ بلکه نشانه‌ای آشکار از بی‌سوادی، بی‌توجهی به زبان و نادیده‌گرفتن میراث فرهنگی است که پاسداری از آن، وظیفۀ اصلی متولیان فرهنگ به شمار می‌رود!

طبیعی است که این کشور با مدیریت این بی‌سوادان به این وضعیت برسد.

|🟢تلگرام |🔴اینستاگرام |💬گروه ویراستاران|

✍️پرسش یکی از مخاطبان:
اگر در نوشتن مقاله‌، از منبع الکترونیک استفاده کرده باشیم، چگونه به آن ارجاع دهیم؟

📚پاسخ:
نام‌خانوادگی نویسنده، نام نویسنده (سال انتشار). عنوان کتاب (ویرایش یا ترجمۀ ...). ناشر: شهر انتشار. [نسخه الکترونیکی دریافت‌شده از نام سایت یا برنامه] لینک دریافت


🏅نمونه:
بیوردن، هتنه (۱۴۰۲). بازاندیشی منطقه‌گرایی (ترجمۀ علیرضا طیب). مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه: تهران. [نسخۀ الکترونیکی دریافت‌شده از فیدیبو] https://B2n.ir/e05629


#کاربردی #هم‌رسانی #ذخیره


🔵تلگرام|🔴اینستاگرام |💬گروه ویراستاران|

📣 مهارتی که همه جا با شما می‌ماند: یادگیریِ "چگونه یاد گرفتن"! 
در دنیایی که دانش هر ثانیه به‌روز می‌شود، رمز موفقیت، نه در حفظ اطلاعات، بلکه در هنر یادگیریِ هوشمندانه است! 
این ۱۰ وبینار، تنها آموزش نیست؛ سفری برای کشفِ قدرتِ ذهنِ شماست.


چرا این دوره مهم است؟ 

- تحولی در استراتژی‌های یادگیری شما: دیگر نیازی به ساعتها حفظ کردن نیست! 
- مهارتی برای تمام عمر: از تحصیل تا حرفه،  موفق باشید. 
-  سخنرانان متخصص: ارائه تکنیک‌های مبتنی بر علوم آموزش، یادگیری و روانشناسی.

یادگیری را از پایه متحول کنید ... 

🎯 ثبت‌نام رایگان

جهت اطلاع بیشتر و هماهنگی ثبت‌نام هر وبینار لطفا کانال انجمن را دنبال کنید.


انجمن علمی دانشجویی علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی

🔸 انجمن علمی علوم تربیتی 🔸

✍️ تعابیر کلیشه‌ای در زبان فارسی
در سال‌های اخیر، به دلیل تأثیرپذیری از زبان‌های دیگر، استفاده‌ی ناآگاهانه از واژگان علمی، و نفوذ ترکیب‌های عامیانه در زبان معیار، برخی تعابیر نادرست و پیچیده در گفتار و نوشتار فارسی رایج شده است. این تعابیر نه‌تنها باعث ابهام و دشواری فهم جمله‌ها می‌شوند، بلکه از شیوایی و رسایی زبان نیز می‌کاهند. یکی از این موارد، تعابیر کلیشه‌ای است.

🔹 نمونه‌ای از تعابیر کلیشه‌ای
به جمله‌ی زیر توجه کنید:
📌 «اولین فیلمی که در جشنواره ارائه شد، بسیاری از هنجارهای اجتماعی را زیر سوال برد.»

در این جمله، دو ترکیب «ارائه شد» و «زیر سوال بردن» کلیشه‌ای هستند. به‌جای آن‌ها می‌توان از «نمایش داده شد» و «مورد انتقاد قرار داد» استفاده کرد. این تعابیر کلیشه‌ای در معانی مختلفی به‌کار می‌روند که موجب ابهام می‌شود:

✔️ زیر سوال بردن: تردید کردن، شک کردن، رد کردن، رعایت نکردن، استفاده نکردن.
✔️ ارائه دادن: نمایش دادن، مطرح کردن، نوشتن، پیشنهاد دادن، خواندن.

✍️در زبان فارسی امروز، چنین تعابیری به‌صورت قالبی و بدون دقت به معنای دقیقشان به‌کار می‌روند که این امر به کاهش شفافیت و زیبایی زبان می‌انجامد.

📌 تعابیر کلیشه‌ای رایج و جایگزین‌های پیشنهادی
🔸 «دست پیدا کردن» → فهمیدن، دریافتن، کشف کردن، در اختیار گرفتن.
🔸 «برخورد کردن» → مراجعه کردن، رویارویی، مواجه شدن، حل‌و‌فصل کردن.
🔸 «بالا» (در ترکیب‌هایی مانند «میزان بالا، روحیه بالا، مدلِ بالا») → زیاد، قوی، جدید.
🔸 «به‌عنوان» → در بیشتر موارد حذف‌شدنی است.
🔸 «نسبت به» → در قبال، با، درباره‌ی (گاهی زائد است).
🔸 «عدم» → بی، ن، نا (مثال: عدم موفقیت → ناموفق بودن).
🔸 «غیرقابل» → ن، نا (مثال: غیرقابل انکار → انکارناپذیر).
🔸 «به‌خاطر» → برای.
🔸 «علی‌رغم» → با.

✍️نمونه‌ی اصلاح‌شده‌ی یک جمله‌ی کلیشه‌ای:
❌ عدم انجام وظایف مأموران، عدم تحقق وعده‌های مسئولان، و عدم اجرای قانون، باعث عدم تعادل روانی و رفتاری جامعه می‌شود.
✅ وظیفه‌ناشناسی مأموران، تحقق‌نیافتن وعده‌های مسئولان، و اجرا نشدن قانون، موجب برهم خوردن تعادل روانی و رفتاری جامعه می‌شود.

استفاده‌ی آگاهانه از زبان، علاوه بر حفظ زیبایی و شیوایی بیان، به انتقال دقیق‌تر مفاهیم نیز کمک می‌کند. بیایید از تعابیر کلیشه‌ای پرهیز کنیم و زبان فارسی را شفاف‌تر و مؤثرتر به کار ببریم.

📚منبع: ذوالفقاری، حسن (۱۳۸۷). راهنمای ویراستاری و درست‌نویسی. تهران: نشر علم.

🔵تلگرام|🔴اینستاگرام |💬گروه ویراستاران|