Կասկածից վեր է, որ Հայաստանը չպետք է դիրքավորվի Թուրքիայի՝ դեպի Կասպից ու Կենտրոնական Ասիա ճանապարհի «սեպի» կամ «պատնեշի» կարգավիճակում: Ինձ համար դա քննարկելի հարց չէ:
Քննարկելի հարց չէ այն պարզ պատճառով, որ Հայաստանը բացարձակապես չունի դրա հնարավորությունն ու ներուժը եւ ոչ մի առումով, ոչ միայն պաշտպանական: Հետեւաբար, այդպիսի դիրքավորման պարագայում Հայաստանը անխուսափելիորեն պետք է փնտրի իրապես խոշոր խնամակալ, այսպես ասած՝ «մեծ եղբայր»: Բայց, հարկ է արձանագրել, որ Հայաստանի «մեծ եղբայր» լինելու ցանկություն ունեցող չկա: Չկա տարբեր պատճառներով, բայց՝ չկա:
Չկա, ոչ թե որովհետեւ վատն են, դավաճան են ռուսները, իրանցիները, ամերիկացիները, եվրոպացիները կամ չինացիները, այլ որովհետեւ Թուրքիան նրանց համար ավելին է, քան «եղբայրը»՝ Թուրքիան նրանց համար գործընկեր է, եւ վրադիր՝ Ադրբեջանը:
Հետեւաբար, Հայաստանը նրանք կարող են դիտարկել ոչ թե «կրտսերի», այլ «մանրի» կարգավիճակով, ոչ թե «եղբոր», այլ «դրամի»՝ մանր դրամի, մանրադրամի կարգավիճակով: Բոլորը, բո-լո-րը: Եվ դա նրանից չէ, կրկնեմ, որ նրանք վատն են, այլ որովհետեւ այդպիսին են շահերը, այդպիսին է ուժերի հարաբերակցությունը: Նրանց պայմանավորվածության սուբյեկտը բազմապատիկ ավելի լինելու է Թուրքիան, քան Հայաստանը: Իսկ, թե հետո ինչպես վարվել Հայաստանի հետ, նրանք ունեն փափուկից մինչեւ կոշտ տեխնոլոգիաների հսկայական գործիքակազմ, երբ վերջում մեղավորը միշտ դուրս կգա Հայաստանը՝ Հայաստանում որեւէ մեկը, կոնկրետ անուններով ու ազգանուններով, ըստ հանրային խմբերի ճաշակի:
Սրանով հանդերձ, Հայաստանը նաեւ չպետք է ունենա պատրանք, թե Թուրքիայի համար ինքը կարող է լինել գործըներ: Այո, Հայաստանը պետք է ձգտի խոսել Թուրքիայի հետ, ունենալ ուղիղ խոսակցության միջավայր եւ մեխանիզմ, բայց Հայաստանը չի կարող իրեն թույլ տալ այդ հարցում երրորդ կողմերի դերակատարությունը եւ գործոնը անտեսելու «շքեղություն»:
Երրորդ կողմերի, ընդգծեմ՝ կողմերի, ոչ թե միայն մեկ կողմի, երրորդ կողմերի հանգամանքը Հայաստանին թույլ կտա որոշակիորեն հավասարակշռել այն տարբերությունը, որ կա իր եւ Թուրքիայի ուժերի միջեւ: Թեկուզ հարաբերականորեն հավասարակշռել, բայց դա գործոն է, որից հրաժարվելը կլինի անթույլատրելի շքեղություն:
Ընդ որում, «երրորդ կողմեր» ասելով պետք չէ հասկանալ միայն Ռուսաստան եւ Արեւմուտք: Մենք պետք է կարողանանք օգտագործել նաեւ արաբական աշխարհում եղած ներուժը: Ավելին, այստեղ կան շատ հետաքրքիր շերտեր ու ռեսուրսներ, նաեւ այսպես ասած կադրային՝ հմուտ, բանիմաց, բազմափորձ:
Կասկածից վեր է, որ Հայաստանը չպետք է դիրքավորվի Թուրքիայի՝ դեպի Կասպից ու Կենտրոնական Ասիա ճանապարհի «սեպի» կամ «պատնեշի» կարգավիճակում: Ինձ համար դա քննարկելի հարց չէ:
Քննարկելի հարց չէ այն պարզ պատճառով, որ Հայաստանը բացարձակապես չունի դրա հնարավորությունն ու ներուժը եւ ոչ մի առումով, ոչ միայն պաշտպանական: Հետեւաբար, այդպիսի դիրքավորման պարագայում Հայաստանը անխուսափելիորեն պետք է փնտրի իրապես խոշոր խնամակալ, այսպես ասած՝ «մեծ եղբայր»: Բայց, հարկ է արձանագրել, որ Հայաստանի «մեծ եղբայր» լինելու ցանկություն ունեցող չկա: Չկա տարբեր պատճառներով, բայց՝ չկա:
Չկա, ոչ թե որովհետեւ վատն են, դավաճան են ռուսները, իրանցիները, ամերիկացիները, եվրոպացիները կամ չինացիները, այլ որովհետեւ Թուրքիան նրանց համար ավելին է, քան «եղբայրը»՝ Թուրքիան նրանց համար գործընկեր է, եւ վրադիր՝ Ադրբեջանը:
Հետեւաբար, Հայաստանը նրանք կարող են դիտարկել ոչ թե «կրտսերի», այլ «մանրի» կարգավիճակով, ոչ թե «եղբոր», այլ «դրամի»՝ մանր դրամի, մանրադրամի կարգավիճակով: Բոլորը, բո-լո-րը: Եվ դա նրանից չէ, կրկնեմ, որ նրանք վատն են, այլ որովհետեւ այդպիսին են շահերը, այդպիսին է ուժերի հարաբերակցությունը: Նրանց պայմանավորվածության սուբյեկտը բազմապատիկ ավելի լինելու է Թուրքիան, քան Հայաստանը: Իսկ, թե հետո ինչպես վարվել Հայաստանի հետ, նրանք ունեն փափուկից մինչեւ կոշտ տեխնոլոգիաների հսկայական գործիքակազմ, երբ վերջում մեղավորը միշտ դուրս կգա Հայաստանը՝ Հայաստանում որեւէ մեկը, կոնկրետ անուններով ու ազգանուններով, ըստ հանրային խմբերի ճաշակի:
Սրանով հանդերձ, Հայաստանը նաեւ չպետք է ունենա պատրանք, թե Թուրքիայի համար ինքը կարող է լինել գործըներ: Այո, Հայաստանը պետք է ձգտի խոսել Թուրքիայի հետ, ունենալ ուղիղ խոսակցության միջավայր եւ մեխանիզմ, բայց Հայաստանը չի կարող իրեն թույլ տալ այդ հարցում երրորդ կողմերի դերակատարությունը եւ գործոնը անտեսելու «շքեղություն»:
Երրորդ կողմերի, ընդգծեմ՝ կողմերի, ոչ թե միայն մեկ կողմի, երրորդ կողմերի հանգամանքը Հայաստանին թույլ կտա որոշակիորեն հավասարակշռել այն տարբերությունը, որ կա իր եւ Թուրքիայի ուժերի միջեւ: Թեկուզ հարաբերականորեն հավասարակշռել, բայց դա գործոն է, որից հրաժարվելը կլինի անթույլատրելի շքեղություն:
Ընդ որում, «երրորդ կողմեր» ասելով պետք չէ հասկանալ միայն Ռուսաստան եւ Արեւմուտք: Մենք պետք է կարողանանք օգտագործել նաեւ արաբական աշխարհում եղած ներուժը: Ավելին, այստեղ կան շատ հետաքրքիր շերտեր ու ռեսուրսներ, նաեւ այսպես ասած կադրային՝ հմուտ, բանիմաց, բազմափորձ:
BY Hakob Badalyan
Warning: Undefined variable $i in /var/www/group-telegram/post.php on line 260
The picture was mixed overseas. Hong Kong’s Hang Seng Index fell 1.6%, under pressure from U.S. regulatory scrutiny on New York-listed Chinese companies. Stocks were more buoyant in Europe, where Frankfurt’s DAX surged 1.4%. In the United States, Telegram's lower public profile has helped it mostly avoid high level scrutiny from Congress, but it has not gone unnoticed. Either way, Durov says that he withdrew his resignation but that he was ousted from his company anyway. Subsequently, control of the company was reportedly handed to oligarchs Alisher Usmanov and Igor Sechin, both allegedly close associates of Russian leader Vladimir Putin. The S&P 500 fell 1.3% to 4,204.36, and the Dow Jones Industrial Average was down 0.7% to 32,943.33. The Dow posted a fifth straight weekly loss — its longest losing streak since 2019. The Nasdaq Composite tumbled 2.2% to 12,843.81. Though all three indexes opened in the green, stocks took a turn after a new report showed U.S. consumer sentiment deteriorated more than expected in early March as consumers' inflation expectations soared to the highest since 1981. Markets continued to grapple with the economic and corporate earnings implications relating to the Russia-Ukraine conflict. “We have a ton of uncertainty right now,” said Stephanie Link, chief investment strategist and portfolio manager at Hightower Advisors. “We’re dealing with a war, we’re dealing with inflation. We don’t know what it means to earnings.”
from hk
