مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

💠 تعمیم شتابزده💠

قبل از بیان این مغالطه بهتر است ابتدا توضیحی درباره #استقرا داده شود.

استقرار استدلالی است که در آن ذهن از بررسی قضایای جزئی به یک نتیجه کلی می‌رسد .

استقرا بر دو قسم است
تام
ناقص
استقراء ناقص وقتی است که افراد موضوع مورد نظر محدود باشند و بتوان هر یک از آنها را مورد بررسی
قرار داد و حکم کلی در مورد آنها صادر کرد.
مثلا مدار هر یک از سیارات منظومه شمسی را بررسی کرد و مشاهده نمود که همه آنها دارای مداری بیضوی هستن.
لذا وی هستند که می‌توانیم کنیم همه سیارات منظومه شمسی دارای مداریط بیضوی هستند.
اما استقراء ناقص در جایی است که افراد موضوع مورد نظر زیاد یا نامحدود باشند و امکان بررسی همه آنها وجود نداشته باشد در این صورت اگر تعداد زیادی از آنها متصف به وصفی باشند یا در چند نمونه متعارف آنها یک وصف خاص دیده شود، می‌توان آن وصف را تعمیم داد و گفت همه افراد آن کلی دارای آن وصف هستند.
مثلا وقتی ملاحظه می‌کنیم که اکثر اجسام در اثر حرارت منبسط می شود حکم می کنیم که 'اجسام در اثر حرارت انبساط می یابد .'
البته در مورد استقراء ناقص این اشکال وجود دارد که ممکن است این تعمیم ما شامل همه موارد نباشد و چه بسا موردی پیدا شود که آن حکم بر آن صادق نیست.
به عنوان مثال : اجسام پلاستیکی در اثر حرارت به جای انبساط ، انقباض پیدا می کنند به همین علت می‌توان گفت که استقرا موجب قطع و یقین نیست.
اما موجب ظن قوی شده و حتی بسیاری از معلومات انسان از این طریق کسب می شود.
حال پس از این مقدمه می‌گوییم که تعمیم شتاب زده در واقع نوعی استقراء ناقص است که در آن شخص از یک یا چند مثال و تجربه جزئی یا از چند نمونه محدود ، مطلبی را استنباط می کند و آن حکم را تعمیم می‌دهد . در حالی که آن مثالها و نمونه ها برای اثبات آن حکم کلی بسیار کم کوچک و غیرمتعارف هستند.
مثال:
روزنامه امروز صبح مقاله‌ای داشت درباره نوجوانی که از مدرسه به جرم سرقت دستگیر و اخراج شده بود.
به نظر من همه جوانان و نوجوانانی که نتوانند در مدرسه درس بخوانند به فساد و جنایت کشیده می‌شوند.
( اگر بنا باشد تنها با استفاده از خبرهای روزنامه صبح امروز شرایط فرهنگی و اقتصادی و سیاسی جامعه تحلیل و بررسی شود به مطالب عجیب و غریب می‌رسیم ، اما بهتر است روزنامه روزهای دیگر را هم بخوانیم و از منابع دیگر هم استفاده کنیم چه خواهید گفت : اگر بشنوید که نوجوانی پس از محرومیت از تحصیل در مدرسه توانست به تنهایی سه زبان مهم جهانی را بیاموزد و بر آنها مسلط شود )
حالت دیگر تعمیم شتابزده وقتی است که شخص چند نمونه غیر متعارف را ملاک قرار دهد و از آنها حکم کلی استنباط کند و آن حکم را به همه افراد موضوع تعمیم دهد.

مثال :
استفاده و خرید و فروش مواد مخدر هیچ اشکالی ندارد. زیرا این مواد در بیماریها و به ویژه برای تسکین انواع درد مفید هستند.
(تسکین درد درد ، استفاده غیر متعارف از مواد مخدر است و چون این نمونه غیرمتعارف اشکال ندارد، نمی‌توان چنین حکمی را به همه موارد استعمال آن تعمیم داد )

نقل است که جهانگردی از روستایی عبور می کرد در آن روستا با ۲-۳ نفر برخورد نمود و از آنها سوالی کرد ، اما اتفاقا همه آنها کر بودند.
آن جهانگرد در سفرنامه خود نوشت که: "من از روستای عبور کردم که همه مردمانش کر بودند."

ارتکاب مغالطه تعمیم شتاب زده بیش از همه در میان مردم عوام و کسانی که دارای اطلاعات و معلومات اندک هستند رخ می دهد.
این عده به علت آگاهی کمی که درباره موضوعات گوناگون دارند ، با دریافت کمترین اطلاعات ، به بیان حکم کلی و تعمیم شتابزده دست می زنند.

مثال :
سعی کنید همسر خود را از میان خانم های خانه دار انتخاب کنید، زیرا من کسانی را می شناسم ، که همسرشان شاغل یا مشغول تحصیل است به همین دلیل مشکلات زیادی برای آنها ایجاد شده است.

همانطور که ذکر شد استقراء ناقص ( نه تعمیم شتابزده) اگرچه مفید قطع و یقین نیست اما موجب زن و گمان قوی شود.
آنچه باعث نزدیک تر شدن یک استقرا به نتیجه درست می‌شود
یکی این است که نسبت به کل افراد مجموعه مورد بررسی باید سعی شود تعداد بیشتری از مثالها و نمونه ها بررسی شوند
دوم این نمونه ها نمونه هایی تصادفی و متعارف باشند.

خواهیم با انتخاب و بررسی چند نمونه تصادفی و متعارف میتوان حکم کلی درباره همه افراد یک مجموعه داستان مانند :
مثال زیر این ماده برای موش‌ها کشنده است ، زیرا آزمایش بر روی ۱۵ موش مختلف نشان می دهد که موش ها پس از خوردن چند گرم از آن .س خواهند مرد .

مغالطه تعمیم شتابزده حالت پیچیده تری دارد و آن وقتی است که این مغالطه به صورت علمی و به وسیله اعداد و ارقام آماری بیان شود، به علت اهمیت زیاد و جنبه تخصصی این نوع مغالطات ما آنها را به طور مستقل در مجموعه مغالطات آماری مورد بحث قرار می دهیم.

توضیح شنیداری

@mghlte

Telegram

مغالطات (منطق - فلسفه علم)

#تعمیم_شتابزده


#مغالطه_دراستدلال(3)
#ربطی


توضیح نوشتاری این مغالطه

#کتاب_صوتی
مغالطات
علی اصغرخندان

@mghlte

www.group-telegram.com/hk/mghlte.com/424

206 viewsedited  May 22, 2019 at 14:31

💠 تعمیم شتابزده💠

قبل از بیان این مغالطه بهتر است ابتدا توضیحی درباره #استقرا داده شود.

استقرار استدلالی است که در آن ذهن از بررسی قضایای جزئی به یک نتیجه کلی می‌رسد .

استقرا بر دو قسم است
تام
ناقص
استقراء ناقص وقتی است که افراد موضوع مورد نظر محدود باشند و بتوان هر یک از آنها را مورد بررسی
قرار داد و حکم کلی در مورد آنها صادر کرد.
مثلا مدار هر یک از سیارات منظومه شمسی را بررسی کرد و مشاهده نمود که همه آنها دارای مداری بیضوی هستن.
لذا وی هستند که می‌توانیم کنیم همه سیارات منظومه شمسی دارای مداریط بیضوی هستند.
اما استقراء ناقص در جایی است که افراد موضوع مورد نظر زیاد یا نامحدود باشند و امکان بررسی همه آنها وجود نداشته باشد در این صورت اگر تعداد زیادی از آنها متصف به وصفی باشند یا در چند نمونه متعارف آنها یک وصف خاص دیده شود، می‌توان آن وصف را تعمیم داد و گفت همه افراد آن کلی دارای آن وصف هستند.
مثلا وقتی ملاحظه می‌کنیم که اکثر اجسام در اثر حرارت منبسط می شود حکم می کنیم که 'اجسام در اثر حرارت انبساط می یابد .'
البته در مورد استقراء ناقص این اشکال وجود دارد که ممکن است این تعمیم ما شامل همه موارد نباشد و چه بسا موردی پیدا شود که آن حکم بر آن صادق نیست.
به عنوان مثال : اجسام پلاستیکی در اثر حرارت به جای انبساط ، انقباض پیدا می کنند به همین علت می‌توان گفت که استقرا موجب قطع و یقین نیست.
اما موجب ظن قوی شده و حتی بسیاری از معلومات انسان از این طریق کسب می شود.
حال پس از این مقدمه می‌گوییم که تعمیم شتاب زده در واقع نوعی استقراء ناقص است که در آن شخص از یک یا چند مثال و تجربه جزئی یا از چند نمونه محدود ، مطلبی را استنباط می کند و آن حکم را تعمیم می‌دهد . در حالی که آن مثالها و نمونه ها برای اثبات آن حکم کلی بسیار کم کوچک و غیرمتعارف هستند.
مثال:
روزنامه امروز صبح مقاله‌ای داشت درباره نوجوانی که از مدرسه به جرم سرقت دستگیر و اخراج شده بود.
به نظر من همه جوانان و نوجوانانی که نتوانند در مدرسه درس بخوانند به فساد و جنایت کشیده می‌شوند.
( اگر بنا باشد تنها با استفاده از خبرهای روزنامه صبح امروز شرایط فرهنگی و اقتصادی و سیاسی جامعه تحلیل و بررسی شود به مطالب عجیب و غریب می‌رسیم ، اما بهتر است روزنامه روزهای دیگر را هم بخوانیم و از منابع دیگر هم استفاده کنیم چه خواهید گفت : اگر بشنوید که نوجوانی پس از محرومیت از تحصیل در مدرسه توانست به تنهایی سه زبان مهم جهانی را بیاموزد و بر آنها مسلط شود )
حالت دیگر تعمیم شتابزده وقتی است که شخص چند نمونه غیر متعارف را ملاک قرار دهد و از آنها حکم کلی استنباط کند و آن حکم را به همه افراد موضوع تعمیم دهد.

مثال :
استفاده و خرید و فروش مواد مخدر هیچ اشکالی ندارد. زیرا این مواد در بیماریها و به ویژه برای تسکین انواع درد مفید هستند.
(تسکین درد درد ، استفاده غیر متعارف از مواد مخدر است و چون این نمونه غیرمتعارف اشکال ندارد، نمی‌توان چنین حکمی را به همه موارد استعمال آن تعمیم داد )

نقل است که جهانگردی از روستایی عبور می کرد در آن روستا با ۲-۳ نفر برخورد نمود و از آنها سوالی کرد ، اما اتفاقا همه آنها کر بودند.
آن جهانگرد در سفرنامه خود نوشت که: "من از روستای عبور کردم که همه مردمانش کر بودند."

ارتکاب مغالطه تعمیم شتاب زده بیش از همه در میان مردم عوام و کسانی که دارای اطلاعات و معلومات اندک هستند رخ می دهد.
این عده به علت آگاهی کمی که درباره موضوعات گوناگون دارند ، با دریافت کمترین اطلاعات ، به بیان حکم کلی و تعمیم شتابزده دست می زنند.

مثال :
سعی کنید همسر خود را از میان خانم های خانه دار انتخاب کنید، زیرا من کسانی را می شناسم ، که همسرشان شاغل یا مشغول تحصیل است به همین دلیل مشکلات زیادی برای آنها ایجاد شده است.

همانطور که ذکر شد استقراء ناقص ( نه تعمیم شتابزده) اگرچه مفید قطع و یقین نیست اما موجب زن و گمان قوی شود.
آنچه باعث نزدیک تر شدن یک استقرا به نتیجه درست می‌شود
یکی این است که نسبت به کل افراد مجموعه مورد بررسی باید سعی شود تعداد بیشتری از مثالها و نمونه ها بررسی شوند
دوم این نمونه ها نمونه هایی تصادفی و متعارف باشند.

خواهیم با انتخاب و بررسی چند نمونه تصادفی و متعارف میتوان حکم کلی درباره همه افراد یک مجموعه داستان مانند :
مثال زیر این ماده برای موش‌ها کشنده است ، زیرا آزمایش بر روی ۱۵ موش مختلف نشان می دهد که موش ها پس از خوردن چند گرم از آن .س خواهند مرد .

مغالطه تعمیم شتابزده حالت پیچیده تری دارد و آن وقتی است که این مغالطه به صورت علمی و به وسیله اعداد و ارقام آماری بیان شود، به علت اهمیت زیاد و جنبه تخصصی این نوع مغالطات ما آنها را به طور مستقل در مجموعه مغالطات آماری مورد بحث قرار می دهیم.

توضیح شنیداری

@mghlte

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری