group-telegram.com/mghlte/1336
Last Update:
💠علم چیست؟فلسفه چیست؟💠
دکتر سروش✍
بخش پانزدهم
⭕️ چگونه می توان به یافتن راه حل یک مسئله توفیق یافت؟ (۲)
قدم دوم تمیز مرز ارزش‌ها و واقعیت هاست و یا به قول حکیمان 'فرق نهادن میان اعتباریات و حقایق' .
فلسفه و علم از حقایق سخن می‌گویند و درباره چه باید کرد و چه نباید کرد ، ساکتند.
آنچه مربوط به وظیفه ، حق ، خوب ،بد ،باید نباید ، ارزش و غیره می‌شود ، همه در حوزه اخلاق جای می‌گیرد و در #علم و #متافیزیک از این رو مرز تکلیف و توصیف را باید بازشناخت.
هیچ گره اخلاقی و تکلیفی را نمی توان به کمک علم و فلسفه گشود. راه حل یک مسئله اخلاقی، راه حلی علمی و متافیزیکی نیست .
آیا باید مبارزه کرد؟
آیا باید در بر انداختن ظلم متعهد بود؟
آیا تاریخ رو به تکامل است؟
انسان ایده‌آل کدام است؟
حق مالکیت از آن کیست؟
فرد یا جامعه؟
آیا حقوق زن و مرد باید مساوی باشد؟
اینها همه سوالاتی هستند که ابزار علم و فلسفه،به کار پاسخ دادن به آنها نمی آیند. ارزش، منبع دیگری غیر از دانش دارد و تکلیف از توصیف مایه نمی گیرد و از راه علم و اخلاق نمی توان رسید.
باید برای حل مسائل تکلیفی( به مفهوم عام) ابتدا ارزش‌های خود را تعیین و تبیین نمود.
باید ظلم و بعد عدل و امثال آن را به خوبی معنی نمود ، باید مشخص کرد که کمال و نقص چیست؟
هیچ کشف علمی نمی تواند نشان دهد که جهان بهتر شده است یا بدتر؟
همه موشکافی های علمی، فقط می‌تواند روشن کنند که جهان چگونه است ؟
اما اینکه این گونه بودن خوب است یا بد مسئله علم نیست که پاسخش در دست علم باشد. با دلو علم از چاه طبیعت نمی‌توان آب ارزش کشید. این نکته به همان اندازه که ساده و قاطع است، ارجمند و سودمند است و در بسیاری از حیرت ها کمک موثری می‌تواند کرد. کسانی که برای پاسخ مسئله مالکیت یا تکامل تاریخ و صفات انسان ایده آل ، مستقیما از علم (یا متافیزیک) راه حل می طلبند.اینک میتوان دید که گام در بیراهه می‌زنند.
آنها که از روی مبارزه الکترون و پروتون ،فتوا به وجوب به مبارزه داده اند نیز قربانیان همین خطای مهلک بوده اند و کسانی که از روی همکاری مورچه ها و موریانگان ، مردم را به تعاون و همدلی توصیف کرده اند نیز مبتلا به این بیماری بوده اند.
در حل این مسائل ابتدا باید به ایدئولوژی (مبانی ارزشی) مراجعه کرد و در آنجا ارزش‌ها را به وضوح و دقت معلوم کرد که چیستند؟ از آن پس میتوان از علم و فلسفه کمک گرفت.
مثلا اگر ایدئولوژیک کسانی بگوید که پیچیدگی مولکولی ،همان خوبی و کمال است ، آنگاه است که فقط بر مبنای این ایدئولوژی و به کمک علم بیولوژی، میتوان معین کرد که آیا در تاریخ گذشته مولکولها پیچیده‌تر و لذا کامل تر شده اند یا نه .میتوان معین کرد نوع و مرز ارزش های ایدئولوژیک و یکسره به سراغ علم رفتن کاری خطا و بس است.
همه مسائلی که به نحو و صرف و دستور زبان و بلاغت و شعر و تشبیه و امثال آنها مربوط می‌شود، همه امور اعتباری و قراردادی هستند و حل مسائل مربوط به آنها منحصرا در حوزه قراردادها صورت می‌گیرد و با متد علمی و فلسفی در حل آنها نمی توان و نمی باید کوشید.
https://www.group-telegram.com/id/mghlte.com
#راسیونالیسم
#معرفت_شناسی
#روش_شناسی
#فلسفه_علم
#مابعدالطبیعی
#خلط_مبحث
🔹بخش قبلی
🔹بخش اول این نوشتار ( انواع معانی کلمه علم)
🔸خلط تبیین و ترویج
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
group-telegram.com/mghlte/1336