مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

💠 ارزیابی یک طرفه 💠

از مغالطات رایج

بیشتر منازعات و اختلاف ها ، وقتی در می‌گیرد که دو گروه به طرفداری و مخالفت از امری ، مقابل هم قرار می‌گیرند. البته مسلم است که آنها امر ، هم دارای مزایا و محاسنی ست و هم دارای نواقص و معایب
زیرا امری که هیچ نقصی نداشته باشد هرگز مورد مخالفت واقع نمی شود
و
امری که هیچ بهره ای از حسن و مزیت نبرده باشد ، هرگز طرفداری پیدا نمی کند.
بنابراین همه ی ، اشخاص ، اشیا ،افعال و عقائد دارای نقاط قوت و ضعف هستند.
مغالطه #ارزیابی_یکطرفه آن است که کسی در مقام بحث و جدل و یا در مقام مشورت و یا در مقام معرفی چیزی تنها به نکات مثبت و منفی آن اشاره کند.
یعنی اگر بخواهد از آن چیز دفاع کند به ذکر مزایا و محاسن آن بپردازد و اگر در صدد رد آن است عیوب و نقایص آن را برشمارد

مثال :
پیشنهاد می کنم ازدواج نکنید ، زیرا تحمل سختی‌های آن را نخواهی داشت. آیا به محدود شدن آزادی شخصی، مسئولیت سنگین همسر و فرزندان ، بار کمرشکن هزینه های روز افزون و غیره
هیچ فکر کرده‌اید .

مغالطه ارزیابی یک طرفه وقتی است که مزایا و محاسن یا نقایص و عیوب طوری مطرح شود که دیگر جایی برای ذکر نقاط مقابل آن باقی نماند .
اما اگر کسی چیزی را ذکر کند ولی راه را برای ذکر معایب نبندد، مرتکب این مغالطه نشده است.
نکته اصلی در این مغالطه جنبه ی فریبندگی آن است ، یعنی شخص چنان وانمود کند که گویا آن شیء مورد نظر هیچ رفت دیگری جز آنچه او بیان می کند ندارد .

همانطور که ذکر شد ، چیز بدون عیب و نقص و یا بدون مزیت و حسنی وجود ندارد .
لذا مغالطه بودن کلام کسی که تنها به ذکر عیوب یا مزایا و محاسن بپردازد آشکار خواهد شد .
به همین علت این مغالطه به شکل ظریف تر و موثرتر آن مورد استفاده قرار می گیرد ، به این شکل که اگر بخواهند چیزی را رد کنند ابتدا به یکی از دو جنبه مثبت و جزئی آن اشاره می‌کنند و سپس تا جایی که می‌توانند به فهرست کردن عیوب و نقایص آن می‌پردازند ، از آن طرف اگر بخواهند از چیزی دفاع و طرفداری کنند ، ابتدا چند عیب کوچک و غیر قابل اعتنا را ذکر کرده ، سپس در محاسن و جنبه‌های مثبت آن چیز ش به تفصیل ، داد سخن خواهند داد .

مثال:
البته اگرچه نظافت یک خانه بزرگتر سخت تر خواهد بود ، اما فضای بیشتری برای بازی بچه ها وجود خواهد داشت که هم می‌توانیم مهمانی‌های آبرومندانه تری برگزار کنیم و هم می‌توانیم یک اتاق را به انباری اختصاص دهیم و از شر وسایل دست و پاگیر خلاص شویم...
خلاصه خیلی راحت تر خواهید بود ( البته زیر بار یک قرض سنگین هم خواهیم رفت)

برای اجتناب از این مغالطه همچنان که ذکر شد باید به خاطر داشت که هیچ امری یافت نمی‌شود که یکسره حسن و مزیت و یا یک پارچه عیب و نقص باشد.

امیرالمومنین علی (ع)در نهج البلاغه خطبه ۵۹ می فرماید:

پس اگر باطل باحق در نیامیزد . شخص حقیقت جو ، مخفی نخواهد ماند. و نیز
اگر حق با باطل پوشیده نشود دشمنان نمی‌توانند در آن طعنه بزنند ،
ولی همواره مقداری از حق و مقداری از باطل گرفته شده و آمیخته میشود واینجاست که شیطان می تواند بر
دوستان و دوستداران خود چیره شود اما کسی که لطف حق را دریافته باشد نجات خواهد یافت.

بنابراین برای قضاوت درباره چیزی باید کامل ترین ارزیابی را از آن به دست آوریم و حتی المقدور تمام نکات مثبت و منفی و نقاط قوت و ضعف آن را پیدا کنیم و در نهایت با در نظر گرفتن تمام نکات مثبت و منفی حکم و قضاوت نهایی خود را صادر نماییم.

اما در پاسخ به کسی که مثلاً تنها به ذکر مزایا و محاسن چیزی می پردازد باید گفت : بله سخنان شما کاملا مقبول است ، اما ا به نظر شما اگر به دید نقادانه باین چیز نگاه کنیم در کنار این مزایا و محاسن آیا هیچ عیب و نقصی متوجه آن نیست ؟

همواره باید این سوال را از طرف مقابل یا حداقل از خود کرد که آیا با جستجو و دقت بیشتر می توان به نکات بیشتری پی برد؟
اگر جواب مثبت است نباید تحت تأثیر ارزیابی یک طرفه درباره آن چیز قضاوت کنیم.

توضیح شنیداری

مغالطه مشابه
کنه و وجه ، توضیح نوشتاری
@mghlte
.
.

Telegram

مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری (منطق - فلسفه علم - تفکرنقاد)

#ارزیابی_یکطرفه
از دسته ی مغالطات #مقام_نقد

#کتاب_صوتی
مغالطات
علی اصغرخندان

@mghlte

www.group-telegram.com/id/mghlte.com/410

406 viewsedited  May 18, 2019 at 20:30

💠 ارزیابی یک طرفه 💠

از مغالطات رایج

بیشتر منازعات و اختلاف ها ، وقتی در می‌گیرد که دو گروه به طرفداری و مخالفت از امری ، مقابل هم قرار می‌گیرند. البته مسلم است که آنها امر ، هم دارای مزایا و محاسنی ست و هم دارای نواقص و معایب
زیرا امری که هیچ نقصی نداشته باشد هرگز مورد مخالفت واقع نمی شود
و
امری که هیچ بهره ای از حسن و مزیت نبرده باشد ، هرگز طرفداری پیدا نمی کند.
بنابراین همه ی ، اشخاص ، اشیا ،افعال و عقائد دارای نقاط قوت و ضعف هستند.
مغالطه #ارزیابی_یکطرفه آن است که کسی در مقام بحث و جدل و یا در مقام مشورت و یا در مقام معرفی چیزی تنها به نکات مثبت و منفی آن اشاره کند.
یعنی اگر بخواهد از آن چیز دفاع کند به ذکر مزایا و محاسن آن بپردازد و اگر در صدد رد آن است عیوب و نقایص آن را برشمارد

مثال :
پیشنهاد می کنم ازدواج نکنید ، زیرا تحمل سختی‌های آن را نخواهی داشت. آیا به محدود شدن آزادی شخصی، مسئولیت سنگین همسر و فرزندان ، بار کمرشکن هزینه های روز افزون و غیره
هیچ فکر کرده‌اید .

مغالطه ارزیابی یک طرفه وقتی است که مزایا و محاسن یا نقایص و عیوب طوری مطرح شود که دیگر جایی برای ذکر نقاط مقابل آن باقی نماند .
اما اگر کسی چیزی را ذکر کند ولی راه را برای ذکر معایب نبندد، مرتکب این مغالطه نشده است.
نکته اصلی در این مغالطه جنبه ی فریبندگی آن است ، یعنی شخص چنان وانمود کند که گویا آن شیء مورد نظر هیچ رفت دیگری جز آنچه او بیان می کند ندارد .

همانطور که ذکر شد ، چیز بدون عیب و نقص و یا بدون مزیت و حسنی وجود ندارد .
لذا مغالطه بودن کلام کسی که تنها به ذکر عیوب یا مزایا و محاسن بپردازد آشکار خواهد شد .
به همین علت این مغالطه به شکل ظریف تر و موثرتر آن مورد استفاده قرار می گیرد ، به این شکل که اگر بخواهند چیزی را رد کنند ابتدا به یکی از دو جنبه مثبت و جزئی آن اشاره می‌کنند و سپس تا جایی که می‌توانند به فهرست کردن عیوب و نقایص آن می‌پردازند ، از آن طرف اگر بخواهند از چیزی دفاع و طرفداری کنند ، ابتدا چند عیب کوچک و غیر قابل اعتنا را ذکر کرده ، سپس در محاسن و جنبه‌های مثبت آن چیز ش به تفصیل ، داد سخن خواهند داد .

مثال:
البته اگرچه نظافت یک خانه بزرگتر سخت تر خواهد بود ، اما فضای بیشتری برای بازی بچه ها وجود خواهد داشت که هم می‌توانیم مهمانی‌های آبرومندانه تری برگزار کنیم و هم می‌توانیم یک اتاق را به انباری اختصاص دهیم و از شر وسایل دست و پاگیر خلاص شویم...
خلاصه خیلی راحت تر خواهید بود ( البته زیر بار یک قرض سنگین هم خواهیم رفت)

برای اجتناب از این مغالطه همچنان که ذکر شد باید به خاطر داشت که هیچ امری یافت نمی‌شود که یکسره حسن و مزیت و یا یک پارچه عیب و نقص باشد.

امیرالمومنین علی (ع)در نهج البلاغه خطبه ۵۹ می فرماید:

پس اگر باطل باحق در نیامیزد . شخص حقیقت جو ، مخفی نخواهد ماند. و نیز
اگر حق با باطل پوشیده نشود دشمنان نمی‌توانند در آن طعنه بزنند ،
ولی همواره مقداری از حق و مقداری از باطل گرفته شده و آمیخته میشود واینجاست که شیطان می تواند بر
دوستان و دوستداران خود چیره شود اما کسی که لطف حق را دریافته باشد نجات خواهد یافت.

بنابراین برای قضاوت درباره چیزی باید کامل ترین ارزیابی را از آن به دست آوریم و حتی المقدور تمام نکات مثبت و منفی و نقاط قوت و ضعف آن را پیدا کنیم و در نهایت با در نظر گرفتن تمام نکات مثبت و منفی حکم و قضاوت نهایی خود را صادر نماییم.

اما در پاسخ به کسی که مثلاً تنها به ذکر مزایا و محاسن چیزی می پردازد باید گفت : بله سخنان شما کاملا مقبول است ، اما ا به نظر شما اگر به دید نقادانه باین چیز نگاه کنیم در کنار این مزایا و محاسن آیا هیچ عیب و نقصی متوجه آن نیست ؟

همواره باید این سوال را از طرف مقابل یا حداقل از خود کرد که آیا با جستجو و دقت بیشتر می توان به نکات بیشتری پی برد؟
اگر جواب مثبت است نباید تحت تأثیر ارزیابی یک طرفه درباره آن چیز قضاوت کنیم.

توضیح شنیداری

مغالطه مشابه
کنه و وجه ، توضیح نوشتاری
@mghlte
.
.

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری