group-telegram.com/mghlte/708
Last Update:
مغالطه شماره ۸۱
ناشی از یک پیش فرض نادرست(۸)
💠علت شمردن امر مقدم💠
این مغالطه ناشی ازاین پیشفرض خطاست که:
۲حادثه‌ای که پس ازیکدیگر اتفاق می‌افتندصرفاًبدلیل تعاقب وتقدم و تاخرمیتوان،حادثه اول راعلت حادثه دوم بحساب آورد.
مثال :
آب زرشک برای رفع سردردبسیار مفید است.یکبارمن درحالی که از سردرد شدید رنج می‌بردم ، مقداری آب زرشک در ظرف کمتر از۲ساعت سردردم مرتفع شد.
البته این پیشفرض باعث نمی‌شودکه ازهرتعاقب واتفاق افتادن پی درپی ۲حادثهششخص به توهم علیت دچار شود.
مثلا اگر تلفن شخص پس ازشانه کردن مویش به صدادرآیدچنین توهمی پیش نمیایدکه شانه زدن باعث بصدادر آمدن تلفن شده.زیرا در اینجا معلول امر شناخته شده ایست وبعلت مناسب خود ارجاع داده می شود.
اما در مواردی که علت چیزی کاملا پیچیده وشناخته شده نباشد معمولاافراد به دنبال علتهای موهوم می روند ، بویژه در جستجوی این هستند که معلول موردنظر،پس ازچه اموری واقع شده است تا آن معلول به یکی ازآن امور اسناد داده شود.
مثال:
عطسه نحس ست.
من تجربه کرده ام که اگر پس از عطسه دست به اقدامی بزنیم دچار پشیمانی می شویم.
ارتکاب این مغالطه در میان کودکان رواج زیادی دارد.
مثال بارز این امر وقتی است که کودکان در انجام یک بازی یا یک مسابقه به عنوان مثال لباس بر تن می‌کنند یا انگشتان خود را به شکل خاصی در می آورند و موفقیت و پیروزی در این شرایط باعث می‌شود که کودکان آن شرایط خاص و اتفاقی ، را با نتیجه بازی و مسابقه مرتبط کنند.
البته ارتکاب مغالطه به همین شکل در میان بزرگسالان نیز دیده می شود. بسیاری از ورزشکاران و کسانی که در بازی‌های مبتنی بر شانس و اتفاق یا در شرط های مختلف شرکت می‌کنند و نیز همه افراد خرافی و معتقد به خیالی و موهوم معمولا دچار این توهم باعث می شود که اگر یک شی خاص یا یک فرد خاص دارای اثر و نتیجه شد ، در مواضع و دفعات دیگر هم می تواند چنین تاثیری بگذارد.
مثال :
هرگاه کاپیتان بازوبند قرمز بسته ، تیم باخته .او باید این بازوبند را به دور بیاندازد.
گاهی جهل و نادانی نسبت به پدیده های مختلف و ناتوانی در توجیه و شناخت علل و عوامل آن ، موجب برقراری رابطه علیت میان آنها می شود.
این امر در جوامع و اقوام بدوی به ویژه در مورد پدیده هایی چون سیل زلزله،طوفان ، خسوف و کسوف قابل مشاهده است.
مردم این جوامع که از شناخت و توجیه این پدیده ها ناتوان بودند، آنها را به علل و عوامل موهومی نسبت می‌دادندو مثلا اگر در آن ایام شخص غریبه ای وارد قبیله شده بود ، ورود او را عامل وقوع این حادثه طبیعی تلقی می‌کردند.
🔴در تاریخ آمده است که در روز مرگ ابراهیم پسر رسول خدا(ص) خورشید گرفت وهواتیره شد ،مردم گفتند:
خورشید به علت مرگ ابراهیم گرفته است.
پیامبر وقتی این خبر را شنید، بیرون آمد و در میان مردم ایستاد و پس از حمد و ثنای خداوند فرمود:
ای مردم خورشید وماه نشانه از نشانه های های قدرت خداوندند و برای مرگ کسی نمیگیرد.
این جهل و نادانی و توهم مردم اگر چه به ظاهر موجب اعتقاد و احترام به پیامبر شده و چه بسا باعث مسلمان شدن عده ای جدیدی می شد،کسانی که با خود فکر می کردند که پیامبر چنان ارزشی نزد خدا و دستگاه خلقت دارد که در مرگ اوخورشید می گیرد،
اما پیامبر این جهل و نادانی و توهم را وسیله تبلیغ و تحکیم جایگاه شخصیت خود قرار نداد و با سخنان روشنگر خود مردم را از آن خطاخارج کرد و از ارتکاب این مغالطه جلوگیری فرمود.🔴
شکل های جدی‌تر ارتکاب این مغالطه ، در عصر ما در مباحث تاریخی و اجتماعی قابل ملاحظه است.
علت مغالطه در این مباحث همانطور که ذکر شد ناشناخته بودن علت وقایع و همچنین ابهام و عدم قطعیت در مسائل تاریخی و اجتماعی است.
مثال:
چندماه پس از مصاحبه شاه که درآن گفت:"غربیهابایدازین پس بیشترکارکنند،کنفرانس گوادالوپ تشکیل شدو پس ازگوادالوپ شاه سقوط کرد.بنابراین علت انقلاب،درافتادن باغرب بود وآنها شاه راساقط کردند.
(لابدسفرشاه به آمریکاواستقبال گرم کارتردربحبوحه انقلاب ظاهرسازی بودواخبارواسناد مربوط به سفر آیزنهاورکه تاآخرین لحظه سعی درحفظ سلطنت داشت و اینهمه تقابل بین جمهوری اسلامی با غرب ودیگرشواهدی که خلاف آن ادعا-دست نشانده بودن حاکمان ج.ا- راثابت میکند بازی بیش نبوده)
این مغالطه ازدیدگاه فلسفی دارای اهمیت زیادی است.مباحث گسترده‌ای دراین زمینه وجود دارد. که ما در چه مواردی می توانیم واقعا قائل به رابطه علیت میان دو عمل شویم و آنها را علت و معلول بنامیم.
https://www.group-telegram.com/in/mghlte.com
توضیح شنیداری
مطالب مربوط:
علت شمردن همبستگی
مثالهایی ازین مغالطه:
اصلاح طلبان و خروج ازکشور
انقلاب و رواج موسیقی
ارتباط سیل و انتخابات
برجام و صدور نفت
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
group-telegram.com/mghlte/708