موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان

⏪در نکوداشت ابوالقاسم انجوی شیرازی
(زاده‌ی ۱۳۰۰، شیراز- درگذشته‌ی ۲۵ شهریور ۱۳۷۲، تهران)

◀️بریده‌ئی از رمان منتشرنشده‌ی "#هفت_روز_و_هنوز_عشق_و_سودا"

◀️نوشته‌ی موسی اکرمی

✅از یادداشت‌های روزانه‌ی کیانا در شنبه، هشتم خرداد ماه ۱۳۵۰، شیراز

*⃣عین مرغ سرکنده میان این همه فکر و خیال و حسرت و آرزو سرگردانم آریا. کشوی میزم را بیرون می‌‌کشم. این هدیۀ نوروزی عمو انجوی (همان آقای ابوالقاسم انجوی شیرازی که می‌شناسی) را برمی‌‌دارم و آن را باز می‌‌کنم. ۵۲ تا کارت یا ورق است که روی هر یک از آن‌ها غزلی از «جهان ملک خاتون» نوشته شده، یک شاعر یا به قول معلم عربی‌مان «شاعره»ی معاصر حافظ، با تخلص «جهان».

نمی‌دانم تو اسم او را شنیده‌ای یا نه اریا؟ نسخۀ خطی دیوان او در کتابخانۀ ملی پاریس است. عمو انجوی در پاریس که بوده نسخۀ دیوان او را از آن‌جا گرفته و غزل‌هائی را از رویش یادداشت کرده. ۵۲ دو تا از غزل‌ها را انتخاب کرده. خود عمو انجوی این غزل‌ها را با خط نستعلیق نوشته است روی ۵۲ کارت مثل ۵۲ ورق پاسور. کلی به من محبت کرده و نوشته این «هدیۀ نوروزی مخصوص «عمو ابوالقاسم» است به «کیانای عزیز» خود»ش، که من باشم، «تا بعضی وقت‌ها علاوه بر تفأل از دیوان خواجه با این غزل‌ها نیز فال بگیرد.» (توجه: او خودش را «عموابوالقاسم» من می‌داند ولی من از کودکی عادت کرده‌ام به او «عمو انجوی» بگویم.)

قافیۀ همۀ غزل‌ها به حرف «ت» ختم شده آریا. فرصت نشده از او بپرسم که چرا غزل‌ها را از میان غزل‌های مختوم به «ت» انتخاب کرده. بعید است همۀ غزل‌های دیوان مختوم به «ت» باشند. اگر این دیوان غزل‌های مختوم به همۀ حروف دیگر را هم داشته باشد شاید بشود گفت یا دیوان خیلی بزرگی است یا غزل‌های مختوم به «ت» نسبت به غزل‌های مختوم به بسیاری از حروف دیگر خیلی بیشتراند. ولی تا آنجا که من مطالعه کرده‌ام و دوست همکلاسی‌ام میترا هم، با آن علاقه‌ها و مطالعات خودش و آن پدر باسوادش در ادبیات، تأیید می‌کند «دیوان ملک جهان خاتون» احتمالاً به اندازۀ دیوان حافظ یا حتی سه بر ابر دیوان حافظ است.
•
عمو انجوی تقریباً هر سال عیدی مخصوصی به من داده آریا. برایت گفته‌ام که خیلی آدم خوبی است، مهربان و با سواد. تو که لابد آن دیوان حافظ را که او چاپ کرده و یک نسخه‌اش را به طور خاص برای تو امضا کرده و برایت فرستاده داری. یادش بخیر! ... بابا سیاوش که به تو لقب «حافظِ حافظ» داده بود و کلی پیش عمو انجوی ازت تعریف کرده بود این هدیه را از طرف او برایت آورد تا هم نشان تحسین عموانجوی باشد هم از مقدمه‌ و کشف‌الابیات و ترجیحات عمو انجوی از میان نسخه‌های حافظ، که بابا سیاوش می‌گوید زیادند و خودت هم لابد می‌دانی، استفاده کنی.
بابا سیاوش می‌‌گوید همه در انجمن ادبی شیراز معتقدند که کار عمو انجوی روی دیوان حافظ حرف ندارد. به نظر بابا سیاوش حتی حسودها هم این را قبول دارند. ...

حالا این عیدی امسالش خیلی برایم جالب است. از عید تا حالا چندین بار این غزل‌ها را خوانده‌ام. چه غزل‌های زیبائی! البته به قول آقای دکتر فرزاد و آقای توللی آن تعابیر و استعاره‌ها و تشبیهات و ایهام‌ها و ایجازهای غزل‌های حافظ را ندارند. به قول آقای اکرامی فاقد آن «شعریت» غزل‌های حافظ‌اند. ولی ... به قول خودم (!) صمیمیت خاصی تویشان وجود دارد.

به هر حال هدیۀ فوق العاده‌ئی است. بخصوص برایم جالب است که این غزل‌ها را کسی سروده که کمتر کسی او را می‌‌شناسد، آن هم یک زن. باورت می‌‌شود آریا؟ چقدر منتظرم که اگر روزی دیدمت برایت پُز این خانم و این هدیه را بدهم!

کسی نباید فکر کند که شاعر زن یا شاعره  فقط پروین اعتصامی بوده! تو که خوراکت شعر بود لابد این را خوب می‌دانی. یادم هست که در همان دو-سه روز تیر ماه ۱۳۴۶ که همدیگر را دیدیم از فروغ فرّخزاد خیلی حرف زدی. من هم اسم او را شنیده بودم. حتی آن روز توی مدرسه‌تان آن سپاه دانش #چقاسیاه هم ... اسمش چی بود؟ ... آها! آقای چوبندیان، ... آره او از فروغ فرخزاد اسم برد. حتماً خودت بهتر از من به یادت مانده. 
من تا ان موقع چند تا شعر از فروغ فرخزاد خوانده بودم ولی تو که از من بزرگتری و آن سال را در اراک درس خوانده بودی بیشتر با شعرهای او آشنا شده بودی. لابد تا حالا بیشتر هم آشنا شده‌ای. خدا کند. مطمئنم که همین طور است.
من که بعداً با اشعار او خیلی آشنا شدم. عمو انجوی و حتا اقای دکتر فرزاد هم ازش تعریف می‌کنند. آقای اکرامی که نگو. او را بعد از شاملو بیشتر از همه قبول دارد.  ... بگدریم ... حالا خیلی از او و شعرهایش خوشم می‌آید. دیگر بین من و دوستانم به "فروغ" تنها، بدون "فرخزاد"ش، معروف است. خیلی از شعرهایش را حفظ کرده‌ام. شاید بتوانم در این زمینه با تو مسابقه بدهم و ازت ببرم آریا! خودت را آماده کن! ... خدا کند آن روز بیاید!

#ابوالقاسم_انجوی_شیرازی
#موسی_اکرمی
#هفت_روز_و_هنوز_عشق_و_سودا
#جهان_ملک_خاتون
#فروغ_فرخزاد

www.group-telegram.com/in/musa_akrami.com/1346

1.8K viewsMusa Akrami, Sep 15 at 05:38

⏪در نکوداشت ابوالقاسم انجوی شیرازی
(زاده‌ی ۱۳۰۰، شیراز- درگذشته‌ی ۲۵ شهریور ۱۳۷۲، تهران)

◀️بریده‌ئی از رمان منتشرنشده‌ی "#هفت_روز_و_هنوز_عشق_و_سودا"

◀️نوشته‌ی موسی اکرمی

✅از یادداشت‌های روزانه‌ی کیانا در شنبه، هشتم خرداد ماه ۱۳۵۰، شیراز

*⃣عین مرغ سرکنده میان این همه فکر و خیال و حسرت و آرزو سرگردانم آریا. کشوی میزم را بیرون می‌‌کشم. این هدیۀ نوروزی عمو انجوی (همان آقای ابوالقاسم انجوی شیرازی که می‌شناسی) را برمی‌‌دارم و آن را باز می‌‌کنم. ۵۲ تا کارت یا ورق است که روی هر یک از آن‌ها غزلی از «جهان ملک خاتون» نوشته شده، یک شاعر یا به قول معلم عربی‌مان «شاعره»ی معاصر حافظ، با تخلص «جهان».

نمی‌دانم تو اسم او را شنیده‌ای یا نه اریا؟ نسخۀ خطی دیوان او در کتابخانۀ ملی پاریس است. عمو انجوی در پاریس که بوده نسخۀ دیوان او را از آن‌جا گرفته و غزل‌هائی را از رویش یادداشت کرده. ۵۲ دو تا از غزل‌ها را انتخاب کرده. خود عمو انجوی این غزل‌ها را با خط نستعلیق نوشته است روی ۵۲ کارت مثل ۵۲ ورق پاسور. کلی به من محبت کرده و نوشته این «هدیۀ نوروزی مخصوص «عمو ابوالقاسم» است به «کیانای عزیز» خود»ش، که من باشم، «تا بعضی وقت‌ها علاوه بر تفأل از دیوان خواجه با این غزل‌ها نیز فال بگیرد.» (توجه: او خودش را «عموابوالقاسم» من می‌داند ولی من از کودکی عادت کرده‌ام به او «عمو انجوی» بگویم.)

قافیۀ همۀ غزل‌ها به حرف «ت» ختم شده آریا. فرصت نشده از او بپرسم که چرا غزل‌ها را از میان غزل‌های مختوم به «ت» انتخاب کرده. بعید است همۀ غزل‌های دیوان مختوم به «ت» باشند. اگر این دیوان غزل‌های مختوم به همۀ حروف دیگر را هم داشته باشد شاید بشود گفت یا دیوان خیلی بزرگی است یا غزل‌های مختوم به «ت» نسبت به غزل‌های مختوم به بسیاری از حروف دیگر خیلی بیشتراند. ولی تا آنجا که من مطالعه کرده‌ام و دوست همکلاسی‌ام میترا هم، با آن علاقه‌ها و مطالعات خودش و آن پدر باسوادش در ادبیات، تأیید می‌کند «دیوان ملک جهان خاتون» احتمالاً به اندازۀ دیوان حافظ یا حتی سه بر ابر دیوان حافظ است.
•
عمو انجوی تقریباً هر سال عیدی مخصوصی به من داده آریا. برایت گفته‌ام که خیلی آدم خوبی است، مهربان و با سواد. تو که لابد آن دیوان حافظ را که او چاپ کرده و یک نسخه‌اش را به طور خاص برای تو امضا کرده و برایت فرستاده داری. یادش بخیر! ... بابا سیاوش که به تو لقب «حافظِ حافظ» داده بود و کلی پیش عمو انجوی ازت تعریف کرده بود این هدیه را از طرف او برایت آورد تا هم نشان تحسین عموانجوی باشد هم از مقدمه‌ و کشف‌الابیات و ترجیحات عمو انجوی از میان نسخه‌های حافظ، که بابا سیاوش می‌گوید زیادند و خودت هم لابد می‌دانی، استفاده کنی.
بابا سیاوش می‌‌گوید همه در انجمن ادبی شیراز معتقدند که کار عمو انجوی روی دیوان حافظ حرف ندارد. به نظر بابا سیاوش حتی حسودها هم این را قبول دارند. ...

حالا این عیدی امسالش خیلی برایم جالب است. از عید تا حالا چندین بار این غزل‌ها را خوانده‌ام. چه غزل‌های زیبائی! البته به قول آقای دکتر فرزاد و آقای توللی آن تعابیر و استعاره‌ها و تشبیهات و ایهام‌ها و ایجازهای غزل‌های حافظ را ندارند. به قول آقای اکرامی فاقد آن «شعریت» غزل‌های حافظ‌اند. ولی ... به قول خودم (!) صمیمیت خاصی تویشان وجود دارد.

به هر حال هدیۀ فوق العاده‌ئی است. بخصوص برایم جالب است که این غزل‌ها را کسی سروده که کمتر کسی او را می‌‌شناسد، آن هم یک زن. باورت می‌‌شود آریا؟ چقدر منتظرم که اگر روزی دیدمت برایت پُز این خانم و این هدیه را بدهم!

کسی نباید فکر کند که شاعر زن یا شاعره  فقط پروین اعتصامی بوده! تو که خوراکت شعر بود لابد این را خوب می‌دانی. یادم هست که در همان دو-سه روز تیر ماه ۱۳۴۶ که همدیگر را دیدیم از فروغ فرّخزاد خیلی حرف زدی. من هم اسم او را شنیده بودم. حتی آن روز توی مدرسه‌تان آن سپاه دانش #چقاسیاه هم ... اسمش چی بود؟ ... آها! آقای چوبندیان، ... آره او از فروغ فرخزاد اسم برد. حتماً خودت بهتر از من به یادت مانده. 
من تا ان موقع چند تا شعر از فروغ فرخزاد خوانده بودم ولی تو که از من بزرگتری و آن سال را در اراک درس خوانده بودی بیشتر با شعرهای او آشنا شده بودی. لابد تا حالا بیشتر هم آشنا شده‌ای. خدا کند. مطمئنم که همین طور است.
من که بعداً با اشعار او خیلی آشنا شدم. عمو انجوی و حتا اقای دکتر فرزاد هم ازش تعریف می‌کنند. آقای اکرامی که نگو. او را بعد از شاملو بیشتر از همه قبول دارد.  ... بگدریم ... حالا خیلی از او و شعرهایش خوشم می‌آید. دیگر بین من و دوستانم به "فروغ" تنها، بدون "فرخزاد"ش، معروف است. خیلی از شعرهایش را حفظ کرده‌ام. شاید بتوانم در این زمینه با تو مسابقه بدهم و ازت ببرم آریا! خودت را آماده کن! ... خدا کند آن روز بیاید!

#ابوالقاسم_انجوی_شیرازی
#موسی_اکرمی
#هفت_روز_و_هنوز_عشق_و_سودا
#جهان_ملک_خاتون
#فروغ_فرخزاد

BY موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان