🔥 Հայերի ցեղասպանության ճանաչման ամենից ուժգին, թույլ տվեք ասել՝ տպավորիչ քաղաքական ակտերը կայացրել է Ֆրանսիան:
Ֆրանսիայում քննարկվեց անգամ ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն սահմանելու հարցը, օրենքն ընդունվեց խորհրդարանում, բայց այն հակասահմանադրական ճանաչեց Սահմանադրական դատարանը, համարելով, որ դա սահմանափակում է խոսքի ազատությունը: Ընդ որում, այդտեղ թերեւս կար ակնառու խտրականություն, որովհետեւ, Ֆրանսիայում կարծես թե շատ վաղուց գործում է Հոլոքոսթի ժխտման համար քրեական պատասխանատվության օրենք:
Ինչպե՞ս կարող է իրավական առումով մեկի ժխտումը լինել քրեորեն հետապնդելի, մյուսինը՝ ոչ:
Ի դեպ, այդ առնչությամբ, երբ Ֆրանսիայում քննարկվում էր հայերի ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվության մասին օրենքի նախագիծը, Փարիզում առիթ եմ ունեցել այդ թեմայով զրուցել մարսելցի պատգամավոր Վալերի Բուայեի հետ եւ կարծիք հայտնել, որ օրենքը Ֆրանսիայում այդուհանդերձ չի դառնա կիրառելի:
Ես իհարկե կարծում էի, որ այն չի ընդունվի խորհրդարանի վերին պալատում, բայց փաստացի կասեցումը կամ արգելակումը տեղի ունեցավ Սահմանադրական դատարանում:
Այդուհանդերձ, կրկնեմ, ցեղասպանության ճանաչման հարցում Ֆրանսիայի դիրքորոշումը անկասկած եղել է բավականին ընդգծված ու առանձնահատուկ: Իհարկե, գուցե ավելորդ է նույնիսկ ասել, որ բուն մոտիվը Ֆրանսիայի աշխարհաքաղաքական ռազմավարությունն է, Թուրքիայի հետ էքզիստենցիալ մրցակցության հանգամանքը, որը գուցե ածանցվել է ֆրանս-բրիտանական մրցակցությունից: Չխորանանք շերտերի մեջ, դրանք բնականաբար շատ են:
Ես իհարկե հարյուրամյա պատմական իրադարձությունների գիտակ չեմ, բայց, ինձ հետաքրքիր է, Ռուսաստանին՝ մեզ թուրքերի հետ թշնամացնելու հարցում, դրա համար ցեղասպանության խնդիրը «շահարկելու» համար մեղադրանքների հեղինակները ի՞նչ են մտածում Ֆրանսիայի մասին:
Բայց, խոսքս ամենեւին այն մասին չէ, թե՝ Ռուսաստանին մեղադրելու պարագայում, բա ինչու՞ նույնը չեք ասում Ֆրանսիայի մասին:
Ըստ իս, պարզապես անմտություն է գերտերություններին որեւէ կերպ ուղղակկի, թե անուղղակի մեղադրել այդ հարցը իրենց աշխարհաքաղաքական շահերին ծառայեցնելու համար: Անմտություն է երկու պատճառով.
ա) կա ցեղասպանության փաստ: Ցեղասպանությունը մարդկության դեմ հանցագործություն է, միջազգային ոճրագործություն: Եթե որեւէ մեկը այդ հանգամանքը շահարկում է, խաղարկում իր նպատակների համար, իհարկե ցանկալի չէ, բայց այդ հանգամանքը բացարձակապես չի կարող հավակնել լինել որեւէ «բացատրություն», որն ուղղակի, թե անուղղակի ձեւով կասկածի տակ կարող է դնել ոճրագործության փաստը եւ այն ճանաչելու եւ դատապարտելու անհրաժեշտությունը:
բ) մենք որեւէ կերպ չունենք ազդեցություն որեւէ աշխարհաքաղաքական կենտրոնի հանդեպ, հետեւաբար, մենք չենք կարող նրանց ստիպել հրաժարվել ցեղասպանության հարցը Թուրքիայի դեմ խաղարկելու իրենց քաղաքականությունից, եթե նրանք անհրաժեշտ համարեն այդպիսի քաղաքականություն: Հետեւաբար, ոչ միայն չկա որեւէ իմաստ՝ հրապարակավ քննարկման, խոսույթի առարկա դարձնել մի բան, որի վրա մենք չունենք ազդեցություն, այլեւ՝ այդ հանգամանքը պարունակում է ընդամենը այդ մեծ խաղում ավելի մանրանալու, քան ամրանալու հեռանկար:
Ինչ նկատի ունեմ, ավելի մանրանալ ասելով: Այն, որ մեր այդ խոսույթը կամ քննարկումները կարող է ընդամենը օգտագործել Թուրքիան, այդ մեծ խաղի համար: Եթե մենք մտածում են, թե այդ կերպ մենք կարող ենք Թուրքիային տրամադրել Հայաստանի հանդեպ բարյացկամության, ապա այդտեղ էլ թերեւս սխալվում ենք չարաչար:
Թուրքիայի վերաբերմունքը մեր հանդեպ բացարձակապես էմոցիոնալ տիրույթում չէ: Այյն բացարձակապես պայմանավորված չէ նրանով՝ մենք կհիշե՞նք ցեղասպանություն, թե՞ ոչ, կհիշե՞նք Սեւր, Արեւմտյան Հայաստան, թե՞ ոչ: Ներեցեք, բայց այդօրինակ չափումները, ըստ իս, պարզապես միամտություն կամ մոլորություն են:
Մեր հանդեպ Թուրքիայի քաղաքականությունը չափվում է իր ռազմավարական նպատակադրումներով ու խնդիրներով: Այո, նա կարող է առիթ դարձնել մեր որեւէ հիշատակում: Բայց այն դեպքում, երբ նրան պետք է այդպիսի առիթ: Եթե կա «պետք»-ի ռազմավարական որոշում, ապա առիթ կստեղծի հենց ինքն էլ, եթե նույնիսկ մենք չտանք այդ առիթը: Իսկ գործիքներ ունի շատ:
Չի նշանակում իհարկե, թե կապ չունի մեր հռետորաբանությունը: Բայց, այդ առնչությամբ բերեմ Ասադի օրինակը, Էրդողանի հետ նրա ջերմ, ընտանեկան հարաբերության օրինակը: Երբ Թուրքիայի մոտ ձեւավորվեց «պետք»-ի ժամանակային ու տարածական մոտիվն ու հնարավորությունը, ժամանակի ջերմությունը որեւէ կերպ չփրկեց Ասադին: 👇
🔥 Հայերի ցեղասպանության ճանաչման ամենից ուժգին, թույլ տվեք ասել՝ տպավորիչ քաղաքական ակտերը կայացրել է Ֆրանսիան:
Ֆրանսիայում քննարկվեց անգամ ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն սահմանելու հարցը, օրենքն ընդունվեց խորհրդարանում, բայց այն հակասահմանադրական ճանաչեց Սահմանադրական դատարանը, համարելով, որ դա սահմանափակում է խոսքի ազատությունը: Ընդ որում, այդտեղ թերեւս կար ակնառու խտրականություն, որովհետեւ, Ֆրանսիայում կարծես թե շատ վաղուց գործում է Հոլոքոսթի ժխտման համար քրեական պատասխանատվության օրենք:
Ինչպե՞ս կարող է իրավական առումով մեկի ժխտումը լինել քրեորեն հետապնդելի, մյուսինը՝ ոչ:
Ի դեպ, այդ առնչությամբ, երբ Ֆրանսիայում քննարկվում էր հայերի ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվության մասին օրենքի նախագիծը, Փարիզում առիթ եմ ունեցել այդ թեմայով զրուցել մարսելցի պատգամավոր Վալերի Բուայեի հետ եւ կարծիք հայտնել, որ օրենքը Ֆրանսիայում այդուհանդերձ չի դառնա կիրառելի:
Ես իհարկե կարծում էի, որ այն չի ընդունվի խորհրդարանի վերին պալատում, բայց փաստացի կասեցումը կամ արգելակումը տեղի ունեցավ Սահմանադրական դատարանում:
Այդուհանդերձ, կրկնեմ, ցեղասպանության ճանաչման հարցում Ֆրանսիայի դիրքորոշումը անկասկած եղել է բավականին ընդգծված ու առանձնահատուկ: Իհարկե, գուցե ավելորդ է նույնիսկ ասել, որ բուն մոտիվը Ֆրանսիայի աշխարհաքաղաքական ռազմավարությունն է, Թուրքիայի հետ էքզիստենցիալ մրցակցության հանգամանքը, որը գուցե ածանցվել է ֆրանս-բրիտանական մրցակցությունից: Չխորանանք շերտերի մեջ, դրանք բնականաբար շատ են:
Ես իհարկե հարյուրամյա պատմական իրադարձությունների գիտակ չեմ, բայց, ինձ հետաքրքիր է, Ռուսաստանին՝ մեզ թուրքերի հետ թշնամացնելու հարցում, դրա համար ցեղասպանության խնդիրը «շահարկելու» համար մեղադրանքների հեղինակները ի՞նչ են մտածում Ֆրանսիայի մասին:
Բայց, խոսքս ամենեւին այն մասին չէ, թե՝ Ռուսաստանին մեղադրելու պարագայում, բա ինչու՞ նույնը չեք ասում Ֆրանսիայի մասին:
Ըստ իս, պարզապես անմտություն է գերտերություններին որեւէ կերպ ուղղակկի, թե անուղղակի մեղադրել այդ հարցը իրենց աշխարհաքաղաքական շահերին ծառայեցնելու համար: Անմտություն է երկու պատճառով.
ա) կա ցեղասպանության փաստ: Ցեղասպանությունը մարդկության դեմ հանցագործություն է, միջազգային ոճրագործություն: Եթե որեւէ մեկը այդ հանգամանքը շահարկում է, խաղարկում իր նպատակների համար, իհարկե ցանկալի չէ, բայց այդ հանգամանքը բացարձակապես չի կարող հավակնել լինել որեւէ «բացատրություն», որն ուղղակի, թե անուղղակի ձեւով կասկածի տակ կարող է դնել ոճրագործության փաստը եւ այն ճանաչելու եւ դատապարտելու անհրաժեշտությունը:
բ) մենք որեւէ կերպ չունենք ազդեցություն որեւէ աշխարհաքաղաքական կենտրոնի հանդեպ, հետեւաբար, մենք չենք կարող նրանց ստիպել հրաժարվել ցեղասպանության հարցը Թուրքիայի դեմ խաղարկելու իրենց քաղաքականությունից, եթե նրանք անհրաժեշտ համարեն այդպիսի քաղաքականություն: Հետեւաբար, ոչ միայն չկա որեւէ իմաստ՝ հրապարակավ քննարկման, խոսույթի առարկա դարձնել մի բան, որի վրա մենք չունենք ազդեցություն, այլեւ՝ այդ հանգամանքը պարունակում է ընդամենը այդ մեծ խաղում ավելի մանրանալու, քան ամրանալու հեռանկար:
Ինչ նկատի ունեմ, ավելի մանրանալ ասելով: Այն, որ մեր այդ խոսույթը կամ քննարկումները կարող է ընդամենը օգտագործել Թուրքիան, այդ մեծ խաղի համար: Եթե մենք մտածում են, թե այդ կերպ մենք կարող ենք Թուրքիային տրամադրել Հայաստանի հանդեպ բարյացկամության, ապա այդտեղ էլ թերեւս սխալվում ենք չարաչար:
Թուրքիայի վերաբերմունքը մեր հանդեպ բացարձակապես էմոցիոնալ տիրույթում չէ: Այյն բացարձակապես պայմանավորված չէ նրանով՝ մենք կհիշե՞նք ցեղասպանություն, թե՞ ոչ, կհիշե՞նք Սեւր, Արեւմտյան Հայաստան, թե՞ ոչ: Ներեցեք, բայց այդօրինակ չափումները, ըստ իս, պարզապես միամտություն կամ մոլորություն են:
Մեր հանդեպ Թուրքիայի քաղաքականությունը չափվում է իր ռազմավարական նպատակադրումներով ու խնդիրներով: Այո, նա կարող է առիթ դարձնել մեր որեւէ հիշատակում: Բայց այն դեպքում, երբ նրան պետք է այդպիսի առիթ: Եթե կա «պետք»-ի ռազմավարական որոշում, ապա առիթ կստեղծի հենց ինքն էլ, եթե նույնիսկ մենք չտանք այդ առիթը: Իսկ գործիքներ ունի շատ:
Չի նշանակում իհարկե, թե կապ չունի մեր հռետորաբանությունը: Բայց, այդ առնչությամբ բերեմ Ասադի օրինակը, Էրդողանի հետ նրա ջերմ, ընտանեկան հարաբերության օրինակը: Երբ Թուրքիայի մոտ ձեւավորվեց «պետք»-ի ժամանակային ու տարածական մոտիվն ու հնարավորությունը, ժամանակի ջերմությունը որեւէ կերպ չփրկեց Ասադին: 👇
BY Hakob Badalyan
Warning: Undefined variable $i in /var/www/group-telegram/post.php on line 260
The S&P 500 fell 1.3% to 4,204.36, and the Dow Jones Industrial Average was down 0.7% to 32,943.33. The Dow posted a fifth straight weekly loss — its longest losing streak since 2019. The Nasdaq Composite tumbled 2.2% to 12,843.81. Though all three indexes opened in the green, stocks took a turn after a new report showed U.S. consumer sentiment deteriorated more than expected in early March as consumers' inflation expectations soared to the highest since 1981. This ability to mix the public and the private, as well as the ability to use bots to engage with users has proved to be problematic. In early 2021, a database selling phone numbers pulled from Facebook was selling numbers for $20 per lookup. Similarly, security researchers found a network of deepfake bots on the platform that were generating images of people submitted by users to create non-consensual imagery, some of which involved children. "He has kind of an old-school cyber-libertarian world view where technology is there to set you free," Maréchal said. He floated the idea of restricting the use of Telegram in Ukraine and Russia, a suggestion that was met with fierce opposition from users. Shortly after, Durov backed off the idea. Stocks closed in the red Friday as investors weighed upbeat remarks from Russian President Vladimir Putin about diplomatic discussions with Ukraine against a weaker-than-expected print on U.S. consumer sentiment.
from jp
