group-telegram.com/mghlte/1277
Last Update:
💠علم چیست؟فلسفه چیست؟💠
دکتر سروش✍
بخش دوم
⭕️ویژگی های معروف تجربی
1⃣-علم تجربه و مشاهده است ، اما نه تجربه شخصی و درونی.
بلکه تجربه ای که به دست همه کس (امکانپذیر)باشد .نه تجربه خام و بی جان ، بلکه تجربه سنجیده و بسامان.
#عرفان مالامال از تجربه‌های درونی عارفان است .تجربه‌ای که هیچ کس را جزء شخص عارف در آن شرکت نیست. زبانی برای بیان و توصیف این دریافت های عرفانی ساخته نشده است...
از این رو تجربه عرفانی اساسا مشمول کاوش های تجربی نمی‌شوند و درباره آنها به طریق علمی سخن نمی توان گفت .پدیده ای که مورد کاوش تجربی قرار می‌گیرد ، باید چنان باشد که بتوانند در آزمون آن شرکت کنند و هر کس با تحصیل شرایط مشخص بتواند به آسانی آن را تجربه کند .اموری که تنها یکبار اتفاق می‌افتد یا اموری که تجربیات و همگانی شدنی نیست از قلمرو کاوش های علمی بیرون می مانند.
معنای #عینی بودن در علم همین است. عینی معنایی جز #تجربه_پذیرهمگانی ندارد. کاوشی ، عینی و علمی است که همه بتوانند آن کاوش را انجام دهند و نتیجه حاصل از آن را بیازمایند.
الهاماتی صالحان مدعی آنند ، چون راه کاوش در آنها به روی دیگران بسته است ، مشمول تحلیل تجربی و علمی قرار نمی گیرد. این است که می‌گویم تجربه پایه علم است ، اما نه هر تجربه و دریافتی ، تجربه حسی مستقیم و همگانی و تکرار پذیر پایه علم است ، نه تجربه‌های شخصی درونی و منحصر به فرد .
اساساً صحیح تر آن است که مشاهدات تکرار ناپذیر را #مواجهه نام نهیم و مشاهدات تکرارپذیر را #تجربه بخوانیم.
وقتی از تکرار پدیده ای محرومیم و فقط توفیق یک بار دیدن و چشیدن آن را داریم ، با آن فقط مواجه می‌شویم.
اما وقتی بتوانیم پدیده‌ای را بارها تکرار کنیم و با حذف و تغییر عوامل سهم عوامل مختلف را در ایجاد آن پدیده بررسی کنیم آنگاه است که به تجربه پرداخته ایم.
تجربه سنجیده و بسامان به همین معناست.
عبور الکتریسیته از سیم مقاومت دار و پیدایش حرارت در آن یک مشاهده است.
اما تکرار این پدیده و معین کردن نقش کمی و کیفی شدت جریان ، مقاومت سیم و زمان در تولید حرارت ، یک تجربه است .
این تجربه ، باین صورت انجام می‌گیرد که تک‌تک عوامل نامزد شده را باید یک بار حذف کرد و یک بار تغییر کمیت داد تا میزان سهم آن در ایجاد حرارت معلوم گردد.
پدیده هایی که حذف و تغییر عوامل در آن ها مقدور تجربه-گران نباشد تن به دستبرد علم نمی دهند و به همین روی از از قلمرو علم بیرون می‌مانند.
روح ، خدا یا ملائکه را که بنا به فرض غیرمادی اند ، نمی توان با حفظ شرایط بدن یا جهان حذف و یا اضافه کرد تا آثار مادی آنها را ملاحظه کنیم و همین است سرِّ اینکه در مورد خدا یا روح کاوش تجربی غیر ممکن است. تجربه تور علم است و با این تور به شکار همه چیز نمی توان رفت.
چگونه میتوان خدا را از میان حذف کرد تا اثر حذف خدا را بتوان دید؟
چگونه میتوان با حذف تمام شرایط بدن فقط روح از بدن بیرون کرد تا اثر نبودن روح معلوم گردد؟!
#فلسفه_علم
#روش_شناسی
#تاریخ_علم
#تاریخ_فلسفه
#منطق_مادی
#منطق_صوری
#ابطال_پذیری
#آزمون_پذیری
#راسیونالیسم
#عصرروشنگری
#استقراگرایی
https://www.group-telegram.com/ms/mghlte.com
بخش قبلی این نوشتار
معجزات ساتیا سای بابا
مقام فردی عالم و مقام جمعی علم
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
group-telegram.com/mghlte/1277