مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

💠نسبیت گرایی معرفت شناختی💠

بخش پنجم

فایرابند (۱)

فیلسوف معروف دیگری که اغلب در بحث های مربوط به #نسبی_گرایی از او نقل قول می کنند پل #فایرابند است.
اذعان میکنیم که فایرابند شخصیت پیچیده ای دارد. نگرش های شخصی و سیاسیش ، موجب همدلی شمار زیادی از افراد با او شده است.وانتقادات او از تلاش برای مدون کردن #فعالیتهای_علمی اغلب موجه است.
افزون بر این ، برغم عنوان یکی از کتاب‌هایش 'وداع با عقل' ، او هرگز به طور کامل و علنی غیر #عقلگرا نشده.او در اواخر عمر ، خودش را از نگرش های نسبیت گرایانه و ضد علم گرایانه برخی از پیروانش جدا کرد.
با وجود این آثار فایرابند شامل گزینه های مبهم یا نامشخص زیادی است که گاهی به حملات شدیدی علیه #علم_مدرن می‌انجامد.حملاتی که در آنِ واحد #فلسفی ، #تاریخی و سیاسی هستند. و در آنها قضاوتهای 'ناظر به #امورواقع ' با قضاوت های ارزشی درآمیخته است.
معضل اصلی در قرائت فایرابند اینست که نمی‌دانیم چه وقت او را جدی بگیریم.
از یک طرف ،اغلب او را یک دلقک درباری در فلسفه علم می شمارند و به نظر می‌رسد از ایفای این نقش لذت می برد
{مثلاً می نویسد : ایمره #لاکاتوش تاحدودی به شوخی مرا #آنارشیسم می خواند و من هم با این امر هیچ مخالفتی نداشتم که نقاب آنارشیست را به چهره بزنم (فایرابند ۱۹۹۳) }
خودش تاکید کرده که نباید حرف هایش را جدی گرفت.
{وقتی ایده‌ ی اصلی این رساله را با اصطلاحات مناسب بیان کنیم درمی‌یابیم که نسبتاً پیش پا افتاده اند و پیش پا افتاده به نظر می‌رسند،با وجود این، من صورت بندی های ناسازواره تر را ترجیح می‌دهم ، زیرا هیچ چیزی به اندازه شنیدن کلمات و شعارهای آشنا ،ذهن را کند و ضعیف نمی‌کند . فایرابند ۱۹۹۳ }
یا
{همچنین همواره به یاد داشته باشید که استدلال‌ها و سخنوری‌های من هیچ اعتقاد ژرفی را بیان نمی‌کنند ، آنها فقط نشان می‌دهند که هدایت مردم با قوه شامه ، به شیوه عقلانی چقدر آسان است. آنارشیست شبیه مامور مخفی است که برای تضعیف حجیت (عقل، حقیقت، صداقت، عدالت و نظایر آن) بازی عقل را انجام می‌دهد. فایرابند ۱۹۹۳ صفحه ۲۳ }

از طرف دیگر نوشته‌هایش پر از ارجاعات گوناگون به آثار تخصصی در تاریخ و فلسفه علم و نیز فیزیک است و این جنبه از کارش نقش مهمی در شهرت یافتن او به عنوان یک فیلسوف برجسته داشته است.
با در نظر گرفتن تمامی جوانب درباره اشتباهات اساسی او -البته از نظر خودمان- بحث خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این اشتباهات به چه تندروی هایی ممکن است بیانجامد.

ما در اصل با حرف فایرابند درباره #روش_علمی به طور نظری موافق هستیم.
«این ایده که می‌تواند و باید بر اساس قواعد ثابت و جهانشمول کار کند ، هم غیر واقع گرایانه است و هم زیانبار » فایرابند ۱۹۷۵ صفحه ۲۹۵

او به طور مشروح از قواعد ثابت و جهانشمول انتقاد می کند .قواعدی که فیلسوفان پیشین تصور می کردند می‌توانند از طریق آنها جوهر روش علمی را بیان کنند. همانطور که پیش از این گفته ، مدون ساختن یا رمزگذاری روش علمی ، اگر نگوییم غیرممکن به شدت دشوار است ، گرچه این امر مانع از شکل‌گیری قواعد معینی -با اعتباری کم و بیش عام بر مبنای تجربه قبلی -نیست.

اگر فایرابند کار خودش را نشان دادن محدودیتهای رمزگذاری عام و جهانشمول روش علمی از طریق مثالهای تاریخی محدود کرده بود ، چاره ای جز موافقت با او نداشتیم.
متاسفانه اوه،بسیار پا را از این ، فراتر میگذارد:
«همه روش شناسی ها ، محدودیت های خود را دارند و تنها قاعده که پا برجا می ماند این است که همه چیز مجاز است» فایرابند ۱۹۷۵ صفحه ۲۹۶

این استنتاج نادرستی است که خصوصیت بارز استدلال نسبت گرایانه به شمار می‌رود.
فایرابند با شروع اظهارنظری درست- همه روش‌های روش‌شناسی ها محدودیت های خود را دارند -فورا به نتیجه ای کاملاً غلط می رسد.( همه چیز مجاز است)
برای شنا کردن چندین راه وجود دارد و همه آنها محدودیت های خود را دارند ، ولی این حرف درستی نیست که همه حرکات جسمانی به یک اندازه خوب هستند. البته اگر ترجیح می دهید که غرق نشوید.

روش منحصر به فردی برای تحقیق جنایی وجود ندارد ،اما این امر بدان معنا نیست که همه ی روشها را به یک اندازه قابل اعتمادند.
به آزمون عبور متهم از آتش فکر کنید. (نوعی روش قرون وسطایی برای کشف مجرمان)

#چرندیات_پست_مدرن
صفحه۱۱۴

ادامه

https://www.group-telegram.com/nl/mghlte.com/1855

#پست_مدرنیسم
#روش_شناسی
#معرفت_شناسی
#منطق_مادی
#فلسفه_علم
#نسبی_گرایی

Telegram

مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری (منطق - فلسفه علم - تفکرنقاد)

💠نسبیت گرایی معرفت شناختی💠
بخش ششم

فایرابند ۲

فایرابند در ویراست دوم کتابش سعی می‌کند از خود در برابر قرائت تحت اللفظی از "همه چیز مجاز است" دفاع کند.او می نویسد:
«آنارشیست خام می گوید:
الف) قواعد مطلق و قواعد وابسته به زمینه ، هردو محدودیت ها و استنتاج…

www.group-telegram.com/nl/mghlte.com/1845

773 viewsedited  Apr 5, 2020 at 20:51

💠نسبیت گرایی معرفت شناختی💠

بخش پنجم

فایرابند (۱)

فیلسوف معروف دیگری که اغلب در بحث های مربوط به #نسبی_گرایی از او نقل قول می کنند پل #فایرابند است.
اذعان میکنیم که فایرابند شخصیت پیچیده ای دارد. نگرش های شخصی و سیاسیش ، موجب همدلی شمار زیادی از افراد با او شده است.وانتقادات او از تلاش برای مدون کردن #فعالیتهای_علمی اغلب موجه است.
افزون بر این ، برغم عنوان یکی از کتاب‌هایش 'وداع با عقل' ، او هرگز به طور کامل و علنی غیر #عقلگرا نشده.او در اواخر عمر ، خودش را از نگرش های نسبیت گرایانه و ضد علم گرایانه برخی از پیروانش جدا کرد.
با وجود این آثار فایرابند شامل گزینه های مبهم یا نامشخص زیادی است که گاهی به حملات شدیدی علیه #علم_مدرن می‌انجامد.حملاتی که در آنِ واحد #فلسفی ، #تاریخی و سیاسی هستند. و در آنها قضاوتهای 'ناظر به #امورواقع ' با قضاوت های ارزشی درآمیخته است.
معضل اصلی در قرائت فایرابند اینست که نمی‌دانیم چه وقت او را جدی بگیریم.
از یک طرف ،اغلب او را یک دلقک درباری در فلسفه علم می شمارند و به نظر می‌رسد از ایفای این نقش لذت می برد
{مثلاً می نویسد : ایمره #لاکاتوش تاحدودی به شوخی مرا #آنارشیسم می خواند و من هم با این امر هیچ مخالفتی نداشتم که نقاب آنارشیست را به چهره بزنم (فایرابند ۱۹۹۳) }
خودش تاکید کرده که نباید حرف هایش را جدی گرفت.
{وقتی ایده‌ ی اصلی این رساله را با اصطلاحات مناسب بیان کنیم درمی‌یابیم که نسبتاً پیش پا افتاده اند و پیش پا افتاده به نظر می‌رسند،با وجود این، من صورت بندی های ناسازواره تر را ترجیح می‌دهم ، زیرا هیچ چیزی به اندازه شنیدن کلمات و شعارهای آشنا ،ذهن را کند و ضعیف نمی‌کند . فایرابند ۱۹۹۳ }
یا
{همچنین همواره به یاد داشته باشید که استدلال‌ها و سخنوری‌های من هیچ اعتقاد ژرفی را بیان نمی‌کنند ، آنها فقط نشان می‌دهند که هدایت مردم با قوه شامه ، به شیوه عقلانی چقدر آسان است. آنارشیست شبیه مامور مخفی است که برای تضعیف حجیت (عقل، حقیقت، صداقت، عدالت و نظایر آن) بازی عقل را انجام می‌دهد. فایرابند ۱۹۹۳ صفحه ۲۳ }

از طرف دیگر نوشته‌هایش پر از ارجاعات گوناگون به آثار تخصصی در تاریخ و فلسفه علم و نیز فیزیک است و این جنبه از کارش نقش مهمی در شهرت یافتن او به عنوان یک فیلسوف برجسته داشته است.
با در نظر گرفتن تمامی جوانب درباره اشتباهات اساسی او -البته از نظر خودمان- بحث خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این اشتباهات به چه تندروی هایی ممکن است بیانجامد.

ما در اصل با حرف فایرابند درباره #روش_علمی به طور نظری موافق هستیم.
«این ایده که می‌تواند و باید بر اساس قواعد ثابت و جهانشمول کار کند ، هم غیر واقع گرایانه است و هم زیانبار » فایرابند ۱۹۷۵ صفحه ۲۹۵

او به طور مشروح از قواعد ثابت و جهانشمول انتقاد می کند .قواعدی که فیلسوفان پیشین تصور می کردند می‌توانند از طریق آنها جوهر روش علمی را بیان کنند. همانطور که پیش از این گفته ، مدون ساختن یا رمزگذاری روش علمی ، اگر نگوییم غیرممکن به شدت دشوار است ، گرچه این امر مانع از شکل‌گیری قواعد معینی -با اعتباری کم و بیش عام بر مبنای تجربه قبلی -نیست.

اگر فایرابند کار خودش را نشان دادن محدودیتهای رمزگذاری عام و جهانشمول روش علمی از طریق مثالهای تاریخی محدود کرده بود ، چاره ای جز موافقت با او نداشتیم.
متاسفانه اوه،بسیار پا را از این ، فراتر میگذارد:
«همه روش شناسی ها ، محدودیت های خود را دارند و تنها قاعده که پا برجا می ماند این است که همه چیز مجاز است» فایرابند ۱۹۷۵ صفحه ۲۹۶

این استنتاج نادرستی است که خصوصیت بارز استدلال نسبت گرایانه به شمار می‌رود.
فایرابند با شروع اظهارنظری درست- همه روش‌های روش‌شناسی ها محدودیت های خود را دارند -فورا به نتیجه ای کاملاً غلط می رسد.( همه چیز مجاز است)
برای شنا کردن چندین راه وجود دارد و همه آنها محدودیت های خود را دارند ، ولی این حرف درستی نیست که همه حرکات جسمانی به یک اندازه خوب هستند. البته اگر ترجیح می دهید که غرق نشوید.

روش منحصر به فردی برای تحقیق جنایی وجود ندارد ،اما این امر بدان معنا نیست که همه ی روشها را به یک اندازه قابل اعتمادند.
به آزمون عبور متهم از آتش فکر کنید. (نوعی روش قرون وسطایی برای کشف مجرمان)

#چرندیات_پست_مدرن
صفحه۱۱۴

ادامه

https://www.group-telegram.com/nl/mghlte.com/1855

#پست_مدرنیسم
#روش_شناسی
#معرفت_شناسی
#منطق_مادی
#فلسفه_علم
#نسبی_گرایی

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری