جامعه باز و دشمنان آن ( فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی )

⭕️سرمایه داری

پیش‌تر گفته بودم که از معنای "نظام سرمایه‌داری" چیزی درنمی یابم؛ اینک می‌گویم از درک معنای "سوسیالیسم" هم گاهی احساس عجز می‌کنم. به‌ویژه هنگامی که به‌سادگی همچون بدیل نظام سرمایه‌داری مطرح می‌شود، و گویا بدنامی و رفوزگی کمونیسم را هم ندارد که خجالتی بر مدعی‌اش تحمیل کند.
همه می‌دانیم که سوسیالیسم هم همچون بسیاری مفاهیمی از این دست طیف معنایی وسیعی دارد، که تا تصور از آن روشن نباشد در باب هیچ تصدیقی در مورد آن نمی‌توان تصمیم گرفت. ولی حداقل دو معنا از آن ممکن است در نظر کاربر آن باشد که از زمین تا آسمان فرق دارد.
اگر منظور از سوسیالیسم (از آرمان‌شهرهای مزعوم رابرت اوون انگلیسی تا شارل فوریه فرانسوی) این است که بازار آزاد و رقابت مالی را سرچشمة شر بدانیم و قابل جایگزینی با زندگی جمعی و تلاش غیرناظر به فرد، این ایده در تحلیل نهایی چیزی جز کمونیسم نیست، که سابقه‌اش معلوم و بی‌نیاز از نقد است، و البته با عوض‌کردن اسم مسما عوض نمی‌شود.
اما اگر منظور از سوسیالیسم آن چیزی است که در فرانسه در زمان‌های حاکمیت حزب سوسیالیسم و انگلستان در زمان حاکمیت حزب کارگر و امریکا در زمان حزب دمکرات، یا مثلاً آن برنامه‌ریزی اجتماعی که کشورهای اسکاندیناوی به آن مشهور بوده‌اند، این هرگز نمی‌تواند بدیل نظام سرمایه‌داری تلقی شود، به‌سادگی چون نظامی سرمایه‌داری است.
در واقع اگر کسی بخواهد مفهوم سخن بگوید در بهترین حالت باید بگوید نظام سرمایه‌داریِ سوسیالیستی. دلیلش هم واضح است: نه مگر همة ادعای این سوسیالیسم این است که باید از صاحبان درآمدهای بالا کمی بیشتر مالیات بگیرند و به صاحبان درآمدهای پایین کمی بیشتر حمایت اجتماعی بدهند، پس در این صورت این سؤال پیش می‌آید که آن صاحبان درآمدهای بالاتر چه کسانی هستند که باید مالیات بیشتر بدهند. غیر از سرمایه‌داران؟
وانگهی همین معنای سوسیالیسم هم در اجرا دچار بحران جدی است. کشورهای اسکاندیناوی در دهة اخیر از میزان حمایت‌های دولتی کاسته‌اند، و صدای نگرانی از فرار کارآفرینان و مالداران از آنجا به کشورهای دیگر هم به گوش می‌رسد. کشورهای بزرگ صنعتی هم به سبب تحمیل هزینة روزافزون حمایت‌های اجتماعی از کم درآمدها به بودجة عمومی دچار بحرانند.
بگذریم از اینکه ایدة همین حمایت را هم به غیرلیبرالیسم و مکانیسیم خودنقادی آن نسبت‌دادن دلیل مقنعی ندارد.
بسیاری از بزرگان لیبرال ( مثل #جان_استوارت_میل و #پوپر ) مخالف برخی حمایت‌ها نبوده‌اند. باری مشکل اینجاست که حمایت از فقرا و حمایت از توسعه و تولید به‌راحتی با هم همعنان نمی‌شوند. مثل راه‌رفتن بندبازان روی بند است که با بازی با دو نیمة چوب (تولید بیشتر و توزیع بهتر) باید چندان دقت کنند که کمی بی‌احتیاطی (سنگین‌کردن یک طرف) به سقوط می‌انجامد.
در اصل حل این مشکل منحصراً به دست "خدای قیوم حی توانا" میسر است، باری ما بندگان اگر بخواهیم کاری بکنیم همان تلاش طاقت‌فرسا و میلیمتری در حفظ تعادل میان ایندو و سقوط‌نکردن است؛ و این با پشتوانة علمی و تجربی میسر است نه با جوش و خروش و اظهار نگرانی و بدگویی و غیره.
کاش باور می‌کردیم که خزانۀ دولت هم مثل دخل کاسبی محتاج حساب خرج و دخل است وگرنه ورشکسته می‌شود. البته دزدی هم هست، ولی دزدی هم نباشد این مشکل رفع نمی‌شود.

#دکتر_مردیها

#لیبرالیسم
#فلسفه_اقتصاد
#فلسفه_سیاسی
#مارکسیسم

@mardihamorteza
@JAAMEbaaz | فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی
@mghlte | عصر روشنگری


رسوایی آرمانشهر:
https://www.group-telegram.com/no/JAAMEbaaz.com/4771

Telegram

جامعه باز و دشمنان آن ( فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی )

مرور کتاب « #رسوایی_آرمانشهر
افشای اسطوره سوسیالیسم نوردیک»
به روایت شهرام اتفاق

نقش پراکنش قومی در ایجاد نا برابری

در زمان مائو ضریب جینی پایین بود ولی چین در منجلاب فقر و گرسنگی دست و پا می زد.
۶ تا از کشورهای صدر برابری ، کشورهایی هستند که لزوما مالیات…

www.group-telegram.com/no/JAAMEbaaz.com/5162

318 viewsMay 3, 2023 at 21:34

⭕️سرمایه داری

پیش‌تر گفته بودم که از معنای "نظام سرمایه‌داری" چیزی درنمی یابم؛ اینک می‌گویم از درک معنای "سوسیالیسم" هم گاهی احساس عجز می‌کنم. به‌ویژه هنگامی که به‌سادگی همچون بدیل نظام سرمایه‌داری مطرح می‌شود، و گویا بدنامی و رفوزگی کمونیسم را هم ندارد که خجالتی بر مدعی‌اش تحمیل کند.
همه می‌دانیم که سوسیالیسم هم همچون بسیاری مفاهیمی از این دست طیف معنایی وسیعی دارد، که تا تصور از آن روشن نباشد در باب هیچ تصدیقی در مورد آن نمی‌توان تصمیم گرفت. ولی حداقل دو معنا از آن ممکن است در نظر کاربر آن باشد که از زمین تا آسمان فرق دارد.
اگر منظور از سوسیالیسم (از آرمان‌شهرهای مزعوم رابرت اوون انگلیسی تا شارل فوریه فرانسوی) این است که بازار آزاد و رقابت مالی را سرچشمة شر بدانیم و قابل جایگزینی با زندگی جمعی و تلاش غیرناظر به فرد، این ایده در تحلیل نهایی چیزی جز کمونیسم نیست، که سابقه‌اش معلوم و بی‌نیاز از نقد است، و البته با عوض‌کردن اسم مسما عوض نمی‌شود.
اما اگر منظور از سوسیالیسم آن چیزی است که در فرانسه در زمان‌های حاکمیت حزب سوسیالیسم و انگلستان در زمان حاکمیت حزب کارگر و امریکا در زمان حزب دمکرات، یا مثلاً آن برنامه‌ریزی اجتماعی که کشورهای اسکاندیناوی به آن مشهور بوده‌اند، این هرگز نمی‌تواند بدیل نظام سرمایه‌داری تلقی شود، به‌سادگی چون نظامی سرمایه‌داری است.
در واقع اگر کسی بخواهد مفهوم سخن بگوید در بهترین حالت باید بگوید نظام سرمایه‌داریِ سوسیالیستی. دلیلش هم واضح است: نه مگر همة ادعای این سوسیالیسم این است که باید از صاحبان درآمدهای بالا کمی بیشتر مالیات بگیرند و به صاحبان درآمدهای پایین کمی بیشتر حمایت اجتماعی بدهند، پس در این صورت این سؤال پیش می‌آید که آن صاحبان درآمدهای بالاتر چه کسانی هستند که باید مالیات بیشتر بدهند. غیر از سرمایه‌داران؟
وانگهی همین معنای سوسیالیسم هم در اجرا دچار بحران جدی است. کشورهای اسکاندیناوی در دهة اخیر از میزان حمایت‌های دولتی کاسته‌اند، و صدای نگرانی از فرار کارآفرینان و مالداران از آنجا به کشورهای دیگر هم به گوش می‌رسد. کشورهای بزرگ صنعتی هم به سبب تحمیل هزینة روزافزون حمایت‌های اجتماعی از کم درآمدها به بودجة عمومی دچار بحرانند.
بگذریم از اینکه ایدة همین حمایت را هم به غیرلیبرالیسم و مکانیسیم خودنقادی آن نسبت‌دادن دلیل مقنعی ندارد.
بسیاری از بزرگان لیبرال ( مثل #جان_استوارت_میل و #پوپر ) مخالف برخی حمایت‌ها نبوده‌اند. باری مشکل اینجاست که حمایت از فقرا و حمایت از توسعه و تولید به‌راحتی با هم همعنان نمی‌شوند. مثل راه‌رفتن بندبازان روی بند است که با بازی با دو نیمة چوب (تولید بیشتر و توزیع بهتر) باید چندان دقت کنند که کمی بی‌احتیاطی (سنگین‌کردن یک طرف) به سقوط می‌انجامد.
در اصل حل این مشکل منحصراً به دست "خدای قیوم حی توانا" میسر است، باری ما بندگان اگر بخواهیم کاری بکنیم همان تلاش طاقت‌فرسا و میلیمتری در حفظ تعادل میان ایندو و سقوط‌نکردن است؛ و این با پشتوانة علمی و تجربی میسر است نه با جوش و خروش و اظهار نگرانی و بدگویی و غیره.
کاش باور می‌کردیم که خزانۀ دولت هم مثل دخل کاسبی محتاج حساب خرج و دخل است وگرنه ورشکسته می‌شود. البته دزدی هم هست، ولی دزدی هم نباشد این مشکل رفع نمی‌شود.

#دکتر_مردیها

#لیبرالیسم
#فلسفه_اقتصاد
#فلسفه_سیاسی
#مارکسیسم

@mardihamorteza
@JAAMEbaaz | فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی
@mghlte | عصر روشنگری


رسوایی آرمانشهر:
https://www.group-telegram.com/no/JAAMEbaaz.com/4771

BY جامعه باز و دشمنان آن ( فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی )