Әділ сөз

ПРЕСС-РЕЛИЗ 
 
23 қаңтар 2025 ж.                    Астана қаласы 

📍Мәдениет және ақпарат министрлігіне қарсы журналистердің апелляциялық шағымын сот қанағаттандырмады


Астана қалалық соты Мәдениет және ақпарат министрлігінің «Журналистерді аккредиттеудің үлгілік қағидасын» бекітетін бұйрығының ережесіне қарсы дауласқан тоғыз журналистің апелляциялық шағымын қанағаттандырмады. Журналистер бұл нормативтік акт сөз бостандығы мен ақпарат таратудағы конституциялық құқығымызды бұзады деп мәлімдейді. 

Олар аккредиттелген журналистердің мемлекеттік органдардан алынған ақпаратты журналистке аккредиттелгеннен басқа БАҚ-та таратуына тыйым салатын тармаққа наразы. Бұл талап екі рет бұзылған жағдайда журналист алты айға дейін аккредитациясынан айырылуы мүмкін.

Бірінші инстанциядағы сот шешімінде Ереженің даулы тармағы «сөз бостандығын шектейтін норма емес» деп көрсетілді. Журналистер бірінші сатыдағы соттың тұжырымы істің мән-жайына және дауланған нормативтік құқықтық актінің мазмұнына, осы құқықтық норманың сөзбе-сөз берілуіне сәйкес келмейді деп есептейді.

Сот даулы құқықтық норманы Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 6-бабының нормаларын бұза отырып түсіндірді, оған сәйкес азаматтық заңнаманың нормалары ауызша айтылуының тура мағынасына сәйкес түсіндірілуі тиіс.

Талапкерлер бірінші инстанциядағы сот Қазақстан Конституциясының 20-бабы мен 39-бабының 1-тармағын бұзу негізін іс жүзінде қарастырмаған, азаматтардың құқықтары мен бостандықтары, оның ішінде ақпаратты тарату әдістері, тек заңмен шектелуі мүмкін.

Мәдениет және ақпарат министрлігі қабылдаған ереже заңға тәуелді акт, сондықтан журналистердің ақпарат тарату құқығын шектей алмайды, дейді.
Сонымен қатар, журналистер Мәдениет және ақпарат министрінің 20 тамыздағы бұйрығының 4-тармағына қарсы (бұйрық ресми жарияланғанға дейін алты күн бұрын күшіне енді) дауласады. Талап арызда Конституцияның 4-бабының 4-тармағының бұзылғаны көрсетілген. Азаматтардың құқықтары, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілерді қолданудың міндетті шарты - ресми жариялауды талап етеді.

Бірінші инстанциядағы сот іс жүзінде көрсетілген талаптың негізін қарастырған жоқ, бірақ «ресми жарияланғанға дейін ережелерді енгізу талапкерлердің құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін бұзбайды» деген қорытындыға келді. Сот бұл тұжырымның негіздемесін шешімде келтірмейді.
Бүгінгі сот отырысында журналистердің өкілі, «Әділ сөз» қорының заңгері Сергей Уткин «Журналистерді аккредитациялаудың үлгілік қағидаларының» 11-бабының 1-тармағының мәнін әртүрлі түсінбес үшін және даулы нормадағы сөз тіркесінің баршаға ортақ дұрыс мағынасын анықтау мақсатында сот-филологиялық сараптама тағайындау туралы өтініш берді. Алайда сот мұндай сараптаманың қажеті жоқ деп есептеп, өтінішті қанағаттандырмады.

Бірінші сатыдағы соттың шешімі өзгеріссіз қалдырылды, ал журналистердің апелляциялық шағымы қанағаттандырылмады. Соған қарамастан, талапкерлер күресті жалғастыруға және шешімді кассациялық инстанцияда даулауға ниетті.

«Әділ сөз» қоры сот шешіміне көңілі толмағандығын білдіріп, ақпаратты еркін тарату құқығы мен журналистік тәуелсіздікті қорғауға ұмтылған журналистерді қолдауды жалғастырады.

www.group-telegram.com/pl/adil_soz.com/1618

380 viewsJan 23 at 15:01

ПРЕСС-РЕЛИЗ 
 
23 қаңтар 2025 ж.                    Астана қаласы 

📍Мәдениет және ақпарат министрлігіне қарсы журналистердің апелляциялық шағымын сот қанағаттандырмады


Астана қалалық соты Мәдениет және ақпарат министрлігінің «Журналистерді аккредиттеудің үлгілік қағидасын» бекітетін бұйрығының ережесіне қарсы дауласқан тоғыз журналистің апелляциялық шағымын қанағаттандырмады. Журналистер бұл нормативтік акт сөз бостандығы мен ақпарат таратудағы конституциялық құқығымызды бұзады деп мәлімдейді. 

Олар аккредиттелген журналистердің мемлекеттік органдардан алынған ақпаратты журналистке аккредиттелгеннен басқа БАҚ-та таратуына тыйым салатын тармаққа наразы. Бұл талап екі рет бұзылған жағдайда журналист алты айға дейін аккредитациясынан айырылуы мүмкін.

Бірінші инстанциядағы сот шешімінде Ереженің даулы тармағы «сөз бостандығын шектейтін норма емес» деп көрсетілді. Журналистер бірінші сатыдағы соттың тұжырымы істің мән-жайына және дауланған нормативтік құқықтық актінің мазмұнына, осы құқықтық норманың сөзбе-сөз берілуіне сәйкес келмейді деп есептейді.

Сот даулы құқықтық норманы Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 6-бабының нормаларын бұза отырып түсіндірді, оған сәйкес азаматтық заңнаманың нормалары ауызша айтылуының тура мағынасына сәйкес түсіндірілуі тиіс.

Талапкерлер бірінші инстанциядағы сот Қазақстан Конституциясының 20-бабы мен 39-бабының 1-тармағын бұзу негізін іс жүзінде қарастырмаған, азаматтардың құқықтары мен бостандықтары, оның ішінде ақпаратты тарату әдістері, тек заңмен шектелуі мүмкін.

Мәдениет және ақпарат министрлігі қабылдаған ереже заңға тәуелді акт, сондықтан журналистердің ақпарат тарату құқығын шектей алмайды, дейді.
Сонымен қатар, журналистер Мәдениет және ақпарат министрінің 20 тамыздағы бұйрығының 4-тармағына қарсы (бұйрық ресми жарияланғанға дейін алты күн бұрын күшіне енді) дауласады. Талап арызда Конституцияның 4-бабының 4-тармағының бұзылғаны көрсетілген. Азаматтардың құқықтары, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілерді қолданудың міндетті шарты - ресми жариялауды талап етеді.

Бірінші инстанциядағы сот іс жүзінде көрсетілген талаптың негізін қарастырған жоқ, бірақ «ресми жарияланғанға дейін ережелерді енгізу талапкерлердің құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін бұзбайды» деген қорытындыға келді. Сот бұл тұжырымның негіздемесін шешімде келтірмейді.
Бүгінгі сот отырысында журналистердің өкілі, «Әділ сөз» қорының заңгері Сергей Уткин «Журналистерді аккредитациялаудың үлгілік қағидаларының» 11-бабының 1-тармағының мәнін әртүрлі түсінбес үшін және даулы нормадағы сөз тіркесінің баршаға ортақ дұрыс мағынасын анықтау мақсатында сот-филологиялық сараптама тағайындау туралы өтініш берді. Алайда сот мұндай сараптаманың қажеті жоқ деп есептеп, өтінішті қанағаттандырмады.

Бірінші сатыдағы соттың шешімі өзгеріссіз қалдырылды, ал журналистердің апелляциялық шағымы қанағаттандырылмады. Соған қарамастан, талапкерлер күресті жалғастыруға және шешімді кассациялық инстанцияда даулауға ниетті.

«Әділ сөз» қоры сот шешіміне көңілі толмағандығын білдіріп, ақпаратты еркін тарату құқығы мен журналистік тәуелсіздікті қорғауға ұмтылған журналистерді қолдауды жалғастырады.

BY Әділ сөз