مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

مغالطه‌ ی شماره ۱۴۱

💠 جهان دادمند💠

مغالطات ناشی از #پیشفرض_نادرست

فرناز سیفی✍

🔻متجاوزی به یکی از آشنایان ما آزار جنسی رسانده است. پشت سر او یا گاه جلوی روی او می‌گوییم تقصیر خودش هم بود خب: «همیشه لباس‌های یقه‌باز و چسبان به تن می‌کند، خرواری مواد آرایشی به سر و صورت می‌مالد، چرا اصلاً در مهمانی با حضور آن همه آدم مست می‌کند؟ چرا شب پیاده برگشت و تاکسی نگرفت؟» ...
یا «چرا الان این موضوع را علنی کرد؟ چرا همان ۲ سال پیش که می‌‌گوید به او تجاوز شد ماجرا را علنی نکرد؟؟»

🔻انگار هروقت حقی از کسی سلب شده، به او تعرض شده، آزار دیده، قربانی زورگویی و خشونت و نفرت و سلطه‌ی دیگری قرار گرفته، خیلی‌ها عادت دارند ناگهان ترازو شوند و حتماً در این میان «سهمی» را هم در وزنه‌ی قربانی بگذارند و او را سرزنش کنند.
پدیده‌‌ای موسوم به «سرزنش قربانی» اگرچه قدمتی طولانی دارد اما در سال ۱۹۷۱ بود که به شکل رسمی وارد واژگان #روان‌_شناسی شد. در آن سال ویلیام رایان، استاد روان‌شناسی دانشگاه بوستون در کتابی که با همین عنوان -«سرزنش کردن قربانی»- نوشت، برای اولین‌بار این پدیده‌ی تلخ و رایج انسانی را بررسی و این واژه را به جهان روان‌شناسی معرفی کرد.

🔻روان‌شناسان اغلب در پاسخ به سؤال‌های بالا، قبل از هرچیز به یکی از #سوگیری‌_های_شناختی رایج اشاره می‌کنند که یکی‌ از مهم‌ترین‌شان با عنوان # جهان_دادمند» یا #جهان‌_دادانگاری شناخته می‌شود. #مغالطه‌ ای که آدمی‌زاد به خوش‌خیالی تمام فکر می‌کند که در جهان، «عدالتی» در کار است و آدم‌ها بالاخره عقوبت بدی را دیده و بابت خوبی، پاداشی نصیب‌شان می‌شود.


شری #هامبی ، استاد روان‌شناسی و سردبیر نشریه‌ی «روان‌شناسی خشونت» در توضیح این مغلطه‌ی رایج توضیح می‌دهد که باور به این‌که «جهان جای عادلی است» و ما «تاوان کارها و انتخاب‌هایمان را می‌دهیم» به‌ویژه در کشورهایی مثل آمریکا با کلیشه‌‌ی دروغینی که «اگر تلاش کنی، حتماً چیزی را که می‌خواهی به دست می‌آوری» رایج‌تر است. در چنین فرهنگ‌هایی بار مسئولیت هر شکست، رنج و درد، ظلم و ضرر، در نهایت بیشتر از همه بر دوش فرد و خود قربانی می‌افتد.


چنین باور نادرستی که «جهان، سرای عدل است» منجر به این نتیجه‌گیری خطرناک و نادرست می‌شود که اتفاق‌های بد برای آدم‌هایی می‌افتد که یا خود آدم‌های بدی‌اند و یا کاری بد و غلط از آن‌ها سر زده است. انگار که آدم‌های خوب یا آدم‌هایی که کار را درست انجام می‌دهند از این حوادث هولناک و تلخ در امان‌اند. آدم‌ها وقتی کم و زیاد به این عقیبه نادرست ، باور داشته باشند، اولین و ساده‌ترین واکنش‌شان به درد و ضرر و رنج قربانی، سرزنش خود قربانی است.

در واقع هرچه ما دست‌مان از اجرای عدالت کوتاه‌تر باشد، بیشتر در این واکنش دفاعی فرو می‌رویم که کاسه و کوزه را سر قربانی بشکنیم و برای دفاع روانی از خودمان، انگشت اتهام را به سوی خود قربانی بگیریم.

برای در امان ماندن ازین خطای ذهنی ، در هنگام مواجهه با هر ظلم یا اتفاق ناگوار بهتر است بدون پیش زمینه به تحقیق بپردازیم تا سهم علل های گوناگون از جمله مسئولیت و کوتاهی های احتمالی قربانیان مشخص شود و اگر چنین امکانی فراهم نبود از قضاوت نابجا بپرهیزیم.

برعکس این پیش فرض غلط نیز وجود دارد یعنی اینکه گمان کنیم هر کس به پستی یا امکاناتی رسید حتماً شایستگی آن را داشته است و کسی لایق تر از آن وجود نداشته و ندارد.

ادامه دارد ...

#سوگیریهای_شناختی
#تصادف

https://www.group-telegram.com/pl/mghlte.com


🔹تحقیق علمی که منجر به تعریف و شناخت دقیق‌تر این مغالطه‌ شد
🔹شایستگی و شانس
🔹 مغالطه وجودی
🔹 مغالطه توسل به نتیجه باور

www.group-telegram.com/pl/mghlte.com/1538

584 viewsedited  Feb 18, 2020 at 19:10

مغالطه‌ ی شماره ۱۴۱

💠 جهان دادمند💠

مغالطات ناشی از #پیشفرض_نادرست

فرناز سیفی✍

🔻متجاوزی به یکی از آشنایان ما آزار جنسی رسانده است. پشت سر او یا گاه جلوی روی او می‌گوییم تقصیر خودش هم بود خب: «همیشه لباس‌های یقه‌باز و چسبان به تن می‌کند، خرواری مواد آرایشی به سر و صورت می‌مالد، چرا اصلاً در مهمانی با حضور آن همه آدم مست می‌کند؟ چرا شب پیاده برگشت و تاکسی نگرفت؟» ...
یا «چرا الان این موضوع را علنی کرد؟ چرا همان ۲ سال پیش که می‌‌گوید به او تجاوز شد ماجرا را علنی نکرد؟؟»

🔻انگار هروقت حقی از کسی سلب شده، به او تعرض شده، آزار دیده، قربانی زورگویی و خشونت و نفرت و سلطه‌ی دیگری قرار گرفته، خیلی‌ها عادت دارند ناگهان ترازو شوند و حتماً در این میان «سهمی» را هم در وزنه‌ی قربانی بگذارند و او را سرزنش کنند.
پدیده‌‌ای موسوم به «سرزنش قربانی» اگرچه قدمتی طولانی دارد اما در سال ۱۹۷۱ بود که به شکل رسمی وارد واژگان #روان‌_شناسی شد. در آن سال ویلیام رایان، استاد روان‌شناسی دانشگاه بوستون در کتابی که با همین عنوان -«سرزنش کردن قربانی»- نوشت، برای اولین‌بار این پدیده‌ی تلخ و رایج انسانی را بررسی و این واژه را به جهان روان‌شناسی معرفی کرد.

🔻روان‌شناسان اغلب در پاسخ به سؤال‌های بالا، قبل از هرچیز به یکی از #سوگیری‌_های_شناختی رایج اشاره می‌کنند که یکی‌ از مهم‌ترین‌شان با عنوان # جهان_دادمند» یا #جهان‌_دادانگاری شناخته می‌شود. #مغالطه‌ ای که آدمی‌زاد به خوش‌خیالی تمام فکر می‌کند که در جهان، «عدالتی» در کار است و آدم‌ها بالاخره عقوبت بدی را دیده و بابت خوبی، پاداشی نصیب‌شان می‌شود.


شری #هامبی ، استاد روان‌شناسی و سردبیر نشریه‌ی «روان‌شناسی خشونت» در توضیح این مغلطه‌ی رایج توضیح می‌دهد که باور به این‌که «جهان جای عادلی است» و ما «تاوان کارها و انتخاب‌هایمان را می‌دهیم» به‌ویژه در کشورهایی مثل آمریکا با کلیشه‌‌ی دروغینی که «اگر تلاش کنی، حتماً چیزی را که می‌خواهی به دست می‌آوری» رایج‌تر است. در چنین فرهنگ‌هایی بار مسئولیت هر شکست، رنج و درد، ظلم و ضرر، در نهایت بیشتر از همه بر دوش فرد و خود قربانی می‌افتد.


چنین باور نادرستی که «جهان، سرای عدل است» منجر به این نتیجه‌گیری خطرناک و نادرست می‌شود که اتفاق‌های بد برای آدم‌هایی می‌افتد که یا خود آدم‌های بدی‌اند و یا کاری بد و غلط از آن‌ها سر زده است. انگار که آدم‌های خوب یا آدم‌هایی که کار را درست انجام می‌دهند از این حوادث هولناک و تلخ در امان‌اند. آدم‌ها وقتی کم و زیاد به این عقیبه نادرست ، باور داشته باشند، اولین و ساده‌ترین واکنش‌شان به درد و ضرر و رنج قربانی، سرزنش خود قربانی است.

در واقع هرچه ما دست‌مان از اجرای عدالت کوتاه‌تر باشد، بیشتر در این واکنش دفاعی فرو می‌رویم که کاسه و کوزه را سر قربانی بشکنیم و برای دفاع روانی از خودمان، انگشت اتهام را به سوی خود قربانی بگیریم.

برای در امان ماندن ازین خطای ذهنی ، در هنگام مواجهه با هر ظلم یا اتفاق ناگوار بهتر است بدون پیش زمینه به تحقیق بپردازیم تا سهم علل های گوناگون از جمله مسئولیت و کوتاهی های احتمالی قربانیان مشخص شود و اگر چنین امکانی فراهم نبود از قضاوت نابجا بپرهیزیم.

برعکس این پیش فرض غلط نیز وجود دارد یعنی اینکه گمان کنیم هر کس به پستی یا امکاناتی رسید حتماً شایستگی آن را داشته است و کسی لایق تر از آن وجود نداشته و ندارد.

ادامه دارد ...

#سوگیریهای_شناختی
#تصادف

https://www.group-telegram.com/pl/mghlte.com


🔹تحقیق علمی که منجر به تعریف و شناخت دقیق‌تر این مغالطه‌ شد
🔹شایستگی و شانس
🔹 مغالطه وجودی
🔹 مغالطه توسل به نتیجه باور

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری