دلم گرفته برادر هوای تازه بیاور
برای حنجره هامان صدای تازه بیاور
برای خستگی من برای خستگی تو
برای این من و این تو دو چای تازه بیاور
کنار خویش نشستم چه گفتگوی غریبی
چقدر واژه حقیر است هجای تازه بیاور
گلو بریده و دلخون شکایتی ست به جانم
به دم به نای سکوتم نوای تازه بیاور

شاخه علوم و فناوری اطلاعات کوانتومی انجمن فیزیک ایران برگزار می‌کند:
"همایش مجازی آشنایی با گرایش علوم اطلاعات کوانتومی"
"ویژه دانشجویان کارشناسی"
پنج‌شنبه 3 خرداد 1403، ساعت 8:30 الی 12
شرکت در این همایش برای تمامی علاقمندان آزاد و رایگان است.

لطفا اخبار مربوط به همایش و برنامه‌ زمان‌بندی سخنرانی‌ها را از طریق
کانال تلگرامی همایش به آدرس:
www.group-telegram.com/qist_webinar03
و یا وبگاه‌های همایش به آدرس: 
🌐  https://www.psi.ir/f/qistwebinar03
🌐  https://qst.um.ac.ir/events
پیگیری نمایید.

چشمای تو یعنی ، دریای سینه ریز
یعنی یه برکه با آرایشِ غلیظ
چشمای تو یعنی ، آیینه ی خودم
من بی چِشای تو شاعر نمیشدم
حستو ازم نگیر ، که از هوای تو بگم
من ترانه خون شدم ، که از چِشای تو بگم

نقدی بر ابطالگرایی (۲)
امین رضایی اکبریه

ابطالگرایی یکی از جریان‌های مهم فلسفی و علمی است که به چالش کشیدن مفاهیم و ایدئولوژی‌های قبول شده در علم و فلسفه می‌پردازد. این جریان، مفاهیم و اعتقادات رایج را به طور بنیادی مورد سوال قرار می‌دهد و سعی دارد آنها را ابطال کند یا حداقل بی‌اثر نشان دهد. ابطالگرانه به طور گسترده در تاریخ علم و فلسفه مورد بررسی قرار گرفته است. به عنوان مثال، نظریه نیوتن در مورد جاذبه که به مدت قرن‌ها به عنوان یکی از اصول اساسی فیزیک مورد قبول قرار داشت، توسط نظریه نسبیت عام و ویرایش شد. این نظریه ابطالگرانه عقیده‌های قبلی را به چالش کشید و به دانشمندان اجازه داد تا بهترین توصیف ممکن از جهان را ارائه دهند. همچنین، فرضیه ارتقاء ارتفاعی در زمین‌شناسی که در قرن نوزدهم توسط جیمز هاتون پیشنهاد شد، توسط نظریه تکامل داروینی درباره تکامل گونه‌ها و تاریخ زمین ابطال شد. این مثال‌ها نشان می‌دهند که ابطالگرایی چگونه ایده‌های رایج را به چالش می‌کشد و منجر به پیشرفت و بهبود در فهم ما از دنیا می‌شود.

در حالی که ابطالگرایی می‌تواند به پیشرفت علمی و فلسفی منجر شود، اما با چندین انتقاد روبه‌رو است. اولاً، ابطالگری ممکن است به افزایش شک و تردید در ارزیابی دانش واقعی منجر شود. به عبارت دیگر، زمینه‌ای برای تشویش و عدم قطعیت در پیشرفت علمی فراهم می‌کند. به‌طور مثال، در زمان مدرن، نظریه کوانتوم به طور فزاینده‌ای از پارادایم‌های کلاسیک علم فیزیک را به چالش کشیده است، اما هنوز هم مواردی وجود دارد که همه دانشمندان را متفق نمی‌کند. ثانیاً، ابطالگری ممکن است باعث کاهش اعتماد عمومی به دانشمندان و محققان شود. این امر ممکن است به دلیل این باشد که افراد به نتیجه برسند که هیچ چیز قطعی و مطلقی وجود ندارد. به‌طور کلی، ابطالگرایی به‌عنوان یک ابزار برای پیشبرد علم و فلسفه بسیار ارزشمند است، اما نیاز به توازن بین ابطالگری و حفظ پایداری و اعتماد به علم و دانش را دارد تا بتوانیم به درک عمیق‌تری از جهان پیشرفت کنیم.

اگر بری هم توی دلم میمونی هم تو چشمام
و اسمت روی لبم عاشقانه میخواند عشق من !
توی خاطرم می‌مانی ای زیباترین
ای ستاره ای که شبهام را روشن میکنی و عشق و محبت می پراکنی
طلوع کن و بتاب ای ماه روزگار

فاینمن در دوره‌ای، باهوش‌ترین فرد جهان از سوی چند رسانه جهانی، از جمله نیویورک تایمز، معرفی شد. مادرش دربارهٔ آن می‌گفت:

« 《 (با خنده) ببینید چه بر سر ما آمده که او باهوش‌ترین فرد جهان شده‌است!》

فلسه آموزش (۱)
برگرفته مقاله Philosophy of Education

فلسفه تعلیم و تربیت شاخه ای از فلسفه کاربردی یا عملی است که به ماهیت و اهداف تعلیم و تربیت و مسائل فلسفی ناشی از نظریه و عمل تربیتی می پردازد. از آنجایی که این عمل در همه جا و در جوامع بشری وجود دارد، مظاهر اجتماعی و فردی آن بسیار متنوع است، و تأثیر آن بسیار عمیق است، موضوع دامنه وسیعی دارد و شامل موضوعاتی در اخلاق و فلسفه اجتماعی/سیاسی، معرفت شناسی، متافیزیک، فلسفه ذهن و زبان و سایر حوزه های فلسفه. از آنجایی که هم به درون به نظم والدین و هم به بیرون به عملکرد آموزشی و زمینه‌های اجتماعی، قانونی و نهادی که در آن رخ می‌دهد، نگاه می‌کند، فلسفه تعلیم و تربیت به هر دو طرف شکاف سنتی نظریه/عمل مربوط می‌شود. موضوع آن هم شامل مسائل اساسی فلسفی (مانند ماهیت دانش ارزشمند، ویژگی برابری و عدالت آموزشی و غیره) و هم مشکلات مربوط به سیاست‌ها و شیوه‌های آموزشی خاص (مانند مطلوبیت برنامه‌های درسی و آزمون استاندارد، ابعاد اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و اخلاقی ترتیبات اختصاصی بودجه، توجیه تصمیمات برنامه درسی و غیره). فیلسوف تعلیم و تربیت در تمام این موارد به وضوح مفهومی، دقت استدلالی، توجه منصفانه به منافع همه کسانی که در تلاش‌ها و ترتیبات آموزشی درگیر یا متاثر از آن هستند، و ارزش‌گذاری آگاهانه و مستدل اهداف و مداخلات آموزشی را می‌داند.

فلسفه تعلیم و تربیت در سنت فلسفی غرب، از نبردهای سقراط با سوفسطائیان تا امروز، سابقه ای طولانی و برجسته دارد. بسیاری از برجسته‌ترین چهره‌های آن سنت، دغدغه‌های آموزشی را در برنامه‌های فلسفی گسترده‌تر خود گنجانده‌اند (Curren 2000، 2018؛ Rorty 1998). در حالی که تاریخ در اینجا مورد توجه قرار نمی گیرد، شایان ذکر است که آرمان های تحقیق مستدل که توسط سقراط و فرزندانش حمایت می شود، مدت ها است که این دیدگاه را بیان کرده است که آموزش باید در همه دانش آموزان، تا حد امکان، تمایل به جستجوی دلایل و توانایی ارزیابی قاطعانه آنها و هدایت ارزیابی آنها در مسائل اعتقادی، عملی و قضاوتی. این دیدگاه، که آموزش به طور متمرکز شامل پرورش عقل یا عقلانیت است، با بیان ها و شرایط مختلف توسط اکثر آن شخصیت های تاریخی پذیرفته شده است. فیلسوفان معاصر نیز از آن دفاع می کنند (شفلر 1973 [1989]؛ سیگل 1988، 1997، 2007، 2017). مانند هر تز فلسفی، بحث برانگیز است. برخی از ابعاد این مناقشه در پست های بعدی بررسی می شود.

دلم از دنیا گرفته شب من مهتاب نداره
روز من بی تو عزیزم حتی خورشید هم نداره
نگو که باور نداری عاشقم؛ عاشق خسته
نگو که تنهام میزاری با یه دنیا غم و غصه

“No matter who you are, no matter what you did, no matter where you’ve come from, you can always change, become a better version of yourself.”

Mohammad Esfahani


چه در دل من چه در سر تو
من از تو رسیدم به باور تو
تو بودی و من به گریه نشستم
برابر تو به خاطر تو
به گریه نشستم بگو چه کنم

با تو شوری در جان بی تو جانی ویران
از این زخم پنهان میمیرم
نامت در من باران یادت در دل طوفان
با تو امشب پایان می گیرم

نه بی تو سکوت نه بی تو سخن
به یاد تو بودم به یاد تو من
ببین غم تو رسیده به جانا دویده به تن
ببین غم تو رسیده به جانم بگو چه کنم

با تو شوری در جان بی تو جانی ویران
از این زخم پنهان میمیرم میمیرم

در این قسمت از کتاب مادر نوشته ماکسیم گورکی ، میزان عشق یک مادر را میتوان به فرزندش دید

Be the change that you want to see in the world

نمی‌دانستم آیا این اندوه است که ما را به تفکر وا می‌دارد یا تفکر است که ما را اندوهگین می‌کند!

چارلز_بوکوفسکی

با جمعی از دوستان در نظر داریم تا فرا رسیدن روز عید سعید غدیر خم، به سه خانواده محترم و مستحق ، کمک مالی کنیم ، چنانچه شما نیز تمایل به مشارکت در این امر خیر دارید ، شماره کارت زیر به نام امین رضایی اکبریه به این امر خیر اختصاص داده شده است
6063731067377789
قرض الحسنه مهر ایران

‏به‌طرز متناقضی، اونی که هیچ نقطه ضعفی نشون نمی‌ده و قوی و بی‌نقص به‌نظر میاد، در درون از همه ضعیف‌تره. قوی اونیه که ترسی از انداختن سپر و نشون دادن ضعف‌هاش نداره.

🗣 Mohammadreza Shajarian
🎵 Tasnife Sepideh

ایران ای سرای امید
بر بامت سپیده دمید
بنگر کزین ره پر خون
خورشیدی خجسته رسید

اگر چه دلها پر خون است
شکوه شادی افزون است
سپیده ما گلگون است وای گلگون است
که دست دشمن در خون است

ای ایران غمت مرساد
جاویدان شکوه تو باد
راه ما راه حق راه بهروزی است
اتحاد اتحاد رمز پیروزی است

صلح و آزادی جاودانه
در همه جهان خوش باد
یادگار خون عاشقان

ای بهار تازه جاودان
در این چمن شکفته باد

داروین تو نظریه فرگشت می‌گه:
باهوش‌ها دوام نیاوردند
سخت کوش‌ها هم دوام نیاوردند
پس چه کسانی دوام آوردند و ماندند؟ «انعطاف‌پذیرها»
و تو این عبارت دو کلمه‌‌ای تکه دوم مهم‌تره؛ «پذیرش»
یعنی بپذیریم دنیای ما پر از رنج و سختی‌های متفاوته و ما باید باهاش کنار بیایم و دوام بیاریم....

اخیرا در یک مقاله علمی با عنوان "No black holes from light" نوشته شده توسط آلوارو آلوارز-دومینگز، لوئیس جی. گارای، ادواردو مارتین-مارتینز، و خوزه پولو-گومز، امکان نظری تشکیل یک سیاهچاله، به ویژه یک کوگلبلیتز، از فروپاشی گرانشی تابش الکترومغناطیسی را بررسی کرده¬اند. نویسندگان استدلال می کنند که اثرات کوانتومی، به ویژه اثر شوینگر، از تمرکز انرژی نور لازم برای چنین شکل گیری جلوگیری می کند.
این مقاله با بحث درباره ژئون ها، ساختارهای فرضی متشکل از میدان های بدون جرم که توسط گرانش در کنار هم قرار گرفته اند، آغاز می شود، همانطور که ویلر پیشنهاد کرد. سپس مفهوم کوگلبلیتز را معرفی می‌کند، اصطلاحی که برای اشاره به سیاه‌چاله‌ای که در اثر فروپاشی نور ایجاد می‌شود، رایج شده است. نویسندگان خاطرنشان می کنند که در حالی که نسبیت عام امکان وجود کوگلبلیتزه را فراهم می کند، مطالعات قبلی اثرات کوانتومی را که برای تعیین امکان سنجی آنها ضروری است، در نظر نگرفته اند.
نقل قول کلیدی: "ما نشان می‌دهیم که نمی‌توان نور کافی را برای تشکیل یک افق رویداد متمرکز کرد."
نویسندگان به بررسی فیزیک اثر شوینگر می پردازند که شامل ایجاد جفت الکترون-پوزیترون در میدان های الکترومغناطیسی قوی است. آنها توضیح می دهند که این اثر مانع از تشکیل کوگلبلیتز می شود زیرا ذرات ایجاد شده می توانند از منطقه در حال فروپاشی پراکنده شوند و انرژی را با خود حمل کنند.
نقل قول کلیدی: "تشکیل فرضی یک کوگلبلیتز ... شامل قدرت میدان الکترومغناطیسی بزرگتر از آستانه ای است که در بالای آن ایجاد ذرات به طور تصاعدی سرکوب نمی شود."
این مقاله با در نظر گرفتن سناریویی که در آن تابش الکترومغناطیسی به یک ناحیه کروی متمرکز می‌شود، تجزیه و تحلیل دقیقی از اتلاف انرژی به دلیل اثر شوینگر ارائه می‌کند. آنها دریافتند که نشت انرژی به اندازه کافی قابل توجه است تا از تشکیل کوگلبلیتز در طیف وسیعی از مقیاس ها، از زیر اتمی تا اخترفیزیکی، جلوگیری کند.
نقل قول کلیدی: "تحلیل ما قویاً نشان می دهد که تشکیل سیاهچاله ها صرفاً از تابش الکترومغناطیسی غیرممکن است."
نویسندگان تقریب های انجام شده در تجزیه و تحلیل خود را مورد بحث قرار می دهند و استدلال می کنند که این موارد به طور قابل توجهی بر نتایج آنها تأثیر نمی گذارد. آنها همچنین به نگرانی‌های بالقوه در مورد نیمرخ پالس میدان الکتریکی، فرض یک پس‌زمینه مینکوفسکی، یکنواختی میدان الکتریکی، تخمین زمان خروج ذرات، و تقریب مارکوین برای اتلاف می‌پردازند.
نقل قول کلیدی: "تقریبات انجام شده در این تحلیل بر رژیم هایی که نتیجه گیری های ما اعمال می شود تأثیر نمی گذارد."
این مقاله با بیان اینکه سطوح انرژی مورد نیاز برای تشکیل یک کوگلبلیتز در هر دو محیط آزمایشگاهی و اخترفیزیکی غیر واقعی است، نتیجه می‌گیرد و وجود چنین اجسامی را بسیار غیرممکن می‌سازد.
نقل قول کلیدی: "قدرت مورد نیاز برای تشکیل یک کوگلبلیتز ده ها مرتبه بالاتر از آنچه می توان در هر سناریوی واقعی به دست آورد."

منتها امروز یک مقاله ای توسط آبراهام لوب از دپارتمان نجوم دانشگاه هاروارد به تاریخ 14 آگوست 2024 منتشر شده که مقاله قبلی را نقد کرده و استدلال می‌کند که نتیجه‌گیری آن ناقص است زیرا اثرات گرانش را در نظر نمی‌گیرد.

نقل قول های کلیدی:
- "ما با افزودن گرانش به بحث آلوارز-دومینگز و همکاران [PRL130, 041401 (2024)] نشان می دهیم که سیاهچاله ها می توانند از نور ساخته شوند."
- اخیراً، آلوارز-دومینگز و همکاران مقاله ای با عنوان: «نه سیاهچاله از نور» [1] منتشر کردند. نویسندگان محاسبات خود را در متریک مینکوفسکی، بدون توجه به گرانش انجام دادند.

لوب با بحث در مورد کیهان اولیه، که تحت سلطه تابش شامل فوتون ها و سایر ذرات نسبیتی است، شروع می کند. او توضیح می دهد که اثر شوینگر، شامل ایجاد و نابودی جفت، در تعادل بود. با توجه به نسبیت عام، اگر چگالی انرژی این تابش از یک مقدار بحرانی بیشتر شود، می تواند به یک سیاهچاله سقوط کند. لوب پیشنهاد می کند که یک ناحیه کروی پر از تشعشع می تواند سیاهچاله ای را تشکیل دهد اگر جرم-انرژی آن از یک آستانه خاص فراتر رود.

نقل قول های کلیدی:
- "جهان به آرامی منبسط شد تا این ذرات در 10 میکروثانیه اول پس از انفجار بزرگ به تعادل ترمودینامیکی برسند."
- معادلات نسبیت عام انیشتین نشان می دهد که یک منطقه کروی در جهان اولیه، پر از تابش در تعادل حرارتی با چگالی انرژی بالاتر از مقدار بحرانی، به یک سیاهچاله فرو می ریزد.

لوب امکان ایجاد یک سیاهچاله شوارتزشیلد با جرم خورشید را با تمرکز یک حمام تشعشع حرارتی در یک منطقه کروی کوچک مطرح می کند. او اشاره می‌کند که حتی فوتون‌های کم‌انرژی نیز می‌توانند سیاهچاله‌ها را تشکیل دهند، اگر در حجم کافی متمرکز شوند.

نقل قول های کلیدی:
- "می توان با متمرکز کردن یک حمام تشعشع حرارتی در این دما در یک منطقه کروی کوچکتر از 3 کیلومتر، یک سیاهچاله شوارتزشیلد با جرم خورشید ایجاد کرد."
- "در حال حاضر، ما در داخل افق رویداد سیاهچاله زندگی نمی کنیم زیرا دمای واقعی پس زمینه مایکروویو کیهانی، 2.73 کلوین، 110 برابر کوچکتر است، و میدان تابش را با ضریب ~ 5 × 10^3 زیر بحرانی می کند. "

در پایان، لوب معتقد است که سیاهچاله‌ها واقعاً می‌توانند از نور ساخته شوند و حدس می‌زند که ماده تاریک می‌تواند از سیاهچاله‌های اولیه تشکیل شده باشد که در اولین لحظات پس از انفجار بزرگ شکل گرفته‌اند. او حمایت از ابتکار سیاه چاله را تایید می کند و چندین مرجع را ذکر می کند که استدلال های او را تایید می کند.

نقل قول های کلیدی:
- "در نتیجه، سیاهچاله ها را می توان از نور ساخته شد. در واقع، ممکن است ماده تاریک سیاهچاله های اولیه ای در محدوده جرم سیارک ~10^17-10^22 گرم باشد."
- "بیشتر ماده در جهان امروزی از فروپاشی تشعشعات حرارتی به سیاهچاله ها در 10 پیکو ثانیه اول پس از انفجار بزرگ ایجاد شده است."

نزار قبانی (1923-1998) شاعر، دیپلمات و نویسنده سوری بود که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین شاعران معاصر جهان عرب شناخته می‌شود. او در دمشق به دنیا آمد و آثارش عمدتاً به موضوعات عشق، زنان، سیاست و مسائل اجتماعی می‌پردازد. اشعار نزار قبانی به دلیل سادگی، عمق احساسات و نقدهای تند اجتماعی‌اش شهرت دارند. او همچنین به عنوان یک دیپلمات در کشورهای مختلف خدمت کرده است، اما بیشتر به خاطر فعالیت‌های ادبی‌اش شناخته می‌شود. برخی از اشعار او به آهنگ‌های معروفی تبدیل شده‌اند که توسط خوانندگان برجسته‌ای همچون ام کلثوم و فیرزو خوانده شده‌اند.

حالا یک شعر ازش بخوانیم

دوست داشتنت را
از سالی به سال دیگر
جابه‌جا می‌کنم
انگار دانش‌آموز مشق‌اش را
در دفتری تازه پاکنویس می‌کند
جابه‌جا می‌کنم …
صدایت
عطرت
نامه‌هایت
و شماره‌ی تلفن
و صندوق پستی ات را‌
می‌آویزمشان به کمد سال جدید
و …
اقامت دائمی در قلبم
را به تو می‌دهم…