مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

‍ د) 💠استقرای علی💠

(بخش اول)

همه ی ما سعی میکنیم پدیده‌ها و حوادث را علت‌یابی کرده به علل امور پی ببریم. پذیرفتن علیت بین حوادث و پیشامدها خود منوط به پذیرش اصل #یکنواختی و اصل #انتظام در جهان است.

علت را به سه نوع کلی زیر می توان تقسیم کرد:
1⃣ علت (شرط) لازم:
علت لازم C نسبت به معلول E علتی (شرطی) است که برای تولید E لازم است.
اگر C علت لازم E باشد ، Eهرگز بدون C واقع نمی شود. اگر چه ممکن است C بدونE واقع شود .
به عنوان مثال گرمای هوا شرط لازم رویش گیاهان حاره ای مثل درخت خرماست. یعنی باروری این درخت بدون گرما میسر نیست. هر چند ممکن است هوای گرم موجود باشد ، اما درخت خرما بارور نشود .مثلاً در زمین کویر که هیچ گیاهی در آن نمی‌روید .
معلول ممکن است دارای چند علت ( شرط ) لازم باشد.
مثلاً تولید آتش نیازمند سوخت اکسیژن و گرماست .
از آنجا که مفهوم استلزام مادی در منطق صوری [ ( ]به معنای حداقل شرط است. این مفهوم را باید بخشی از معنای علیت تلقی کرد.
حال اگر با مختصری تسامح علامت ( را نماد علیت نیز بدانیم ، شرط لازم حکم A برای حکم B بدین معناست که اگر A واقع نشود (غایب باشد) ، B نیز واقع نمی‌شود یعنی داریم :
~A ) ~ B

این به معنای
B ) A
است.

2⃣-علت (شرط) کافی:
شرط یا علت C در صورتی علت کافی معلول E است که با حضور و وقوع C ، E نیز حضور یابد یا واقع شود. یعنی C هیچگاه بدون E واقع نمی شود ، هر چند ممکن است E بدون C واقع شود . به عنوان مثال می دانیم حصبه علت و شرط کافی برای تب است .یعنی اگر حصبه وجود داشته باشد ، بی شک تب نیز حاصل می‌شود ، ولی ممکن است به علت بیماری خاصی مثل آنژین ، فردی تب داشته باشد ، اما دارای حصبه نباشد.
در #منطق_صوری شرط کافی حکم A برای حکم B را با نماد A ) B نشان می‌دهیم.


3⃣- علت (شرط) لازم و کافی: C در صورتی شرط لازم و کافی معلول E است که نه C بدون E نه E بدون C واقع شود.
به عنوان مثال : جسم دارای جرم ، علت لازم و کافی برای وجود جاذبه است، یعنی بدون جرم میدان جاذبه نمی‌تواند برقرار باشد و بدون جاذبه نیز جرم نمی تواند وجود داشته باشد .

در منطق صوری شرط لازم و کافی بین دو حکم را با
A = B
(مساوی ، سه خط روی هم) نشان می‌دهیم.



#استوارت_میل در کتاب #نظام_منطق که عمدتا راجع به منطق استقرایی است ، به معرفی پنج شیوه و روش استقرایی می‌پردازد.
استوارت میل معتقد بود که با اعمال و اجرای روش های پنجگانه مزبور می‌توان رابطه علی بین حوادث پی برد و روش های مزبور مبنای شناسایی ۵ نوع استقرای علمی نیز تلقی می‌شود که در پست های بعد به تفصیل به بررسی آنها می پردازیم


#مبانی_منطق و #روش_شناسی
دکتر نبوی صفحه ۱۷۲

#منطق
#استقرای_علی
#انواع_استدلال
#استدلال_علی

https://www.group-telegram.com/sg/mghlte.com

#مغالطات_صوری (توضیح)

Telegram

attach 📎

www.group-telegram.com/sg/mghlte.com/1197

217 viewsedited  Nov 25, 2019 at 22:10

‍ د) 💠استقرای علی💠

(بخش اول)

همه ی ما سعی میکنیم پدیده‌ها و حوادث را علت‌یابی کرده به علل امور پی ببریم. پذیرفتن علیت بین حوادث و پیشامدها خود منوط به پذیرش اصل #یکنواختی و اصل #انتظام در جهان است.

علت را به سه نوع کلی زیر می توان تقسیم کرد:
1⃣ علت (شرط) لازم:
علت لازم C نسبت به معلول E علتی (شرطی) است که برای تولید E لازم است.
اگر C علت لازم E باشد ، Eهرگز بدون C واقع نمی شود. اگر چه ممکن است C بدونE واقع شود .
به عنوان مثال گرمای هوا شرط لازم رویش گیاهان حاره ای مثل درخت خرماست. یعنی باروری این درخت بدون گرما میسر نیست. هر چند ممکن است هوای گرم موجود باشد ، اما درخت خرما بارور نشود .مثلاً در زمین کویر که هیچ گیاهی در آن نمی‌روید .
معلول ممکن است دارای چند علت ( شرط ) لازم باشد.
مثلاً تولید آتش نیازمند سوخت اکسیژن و گرماست .
از آنجا که مفهوم استلزام مادی در منطق صوری [ ( ]به معنای حداقل شرط است. این مفهوم را باید بخشی از معنای علیت تلقی کرد.
حال اگر با مختصری تسامح علامت ( را نماد علیت نیز بدانیم ، شرط لازم حکم A برای حکم B بدین معناست که اگر A واقع نشود (غایب باشد) ، B نیز واقع نمی‌شود یعنی داریم :
~A ) ~ B

این به معنای
B ) A
است.

2⃣-علت (شرط) کافی:
شرط یا علت C در صورتی علت کافی معلول E است که با حضور و وقوع C ، E نیز حضور یابد یا واقع شود. یعنی C هیچگاه بدون E واقع نمی شود ، هر چند ممکن است E بدون C واقع شود . به عنوان مثال می دانیم حصبه علت و شرط کافی برای تب است .یعنی اگر حصبه وجود داشته باشد ، بی شک تب نیز حاصل می‌شود ، ولی ممکن است به علت بیماری خاصی مثل آنژین ، فردی تب داشته باشد ، اما دارای حصبه نباشد.
در #منطق_صوری شرط کافی حکم A برای حکم B را با نماد A ) B نشان می‌دهیم.


3⃣- علت (شرط) لازم و کافی: C در صورتی شرط لازم و کافی معلول E است که نه C بدون E نه E بدون C واقع شود.
به عنوان مثال : جسم دارای جرم ، علت لازم و کافی برای وجود جاذبه است، یعنی بدون جرم میدان جاذبه نمی‌تواند برقرار باشد و بدون جاذبه نیز جرم نمی تواند وجود داشته باشد .

در منطق صوری شرط لازم و کافی بین دو حکم را با
A = B
(مساوی ، سه خط روی هم) نشان می‌دهیم.



#استوارت_میل در کتاب #نظام_منطق که عمدتا راجع به منطق استقرایی است ، به معرفی پنج شیوه و روش استقرایی می‌پردازد.
استوارت میل معتقد بود که با اعمال و اجرای روش های پنجگانه مزبور می‌توان رابطه علی بین حوادث پی برد و روش های مزبور مبنای شناسایی ۵ نوع استقرای علمی نیز تلقی می‌شود که در پست های بعد به تفصیل به بررسی آنها می پردازیم


#مبانی_منطق و #روش_شناسی
دکتر نبوی صفحه ۱۷۲

#منطق
#استقرای_علی
#انواع_استدلال
#استدلال_علی

https://www.group-telegram.com/sg/mghlte.com

#مغالطات_صوری (توضیح)

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری