موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان

[ادامه‌ی فرسته‌ی پیشین👆]

ابوریحان در عصر خود جغرافیدانی بی‌نظیر است. کتاب معروف « تحديد نهایات الأماكن لتصحيح مسافات المساكن» از کتاب‌های بسیار مهم او در این زمینه است. 
در حوزۀ گاهشماری و تقویم‌نگاری نیز کتاب بی‌نظیر « آثار الباقیه عن ‌القرون الخالیه» را نگاشته که در زمینۀ گاهشماری و تواریخ اعیاد و آیین‌های ملی و مذهبی ملل و اقوام و ادیان از مهم‌ترین مراجع دست اول است. گفت هم‌اکنون اگر مورخان بخواهند به تاریخ گاهشماری توجه کنند یکی از منابع دسته اول آنها همین کتاب است.

یکی دیگر از زمینه‌‌های پژوهشی مهم ابوریحان هند‌شناسی او است. اودر زمینۀ مردم‌شناسی با کاربست بر هند و حتا تأسیس هند‌شناسی پیشتاز است. کتاب « تحقیق ما للهند من مقولة مقبولة فی العقل أو مرذولة» اثری بی‌همتا در مطالعۀ میدانی پیرامون باورها و جهان‌بینی کشور پهناوری چون هند، با روش‌شناسی، دقت نظر و بی‌طرفی و اخلاق پژوهش کم‌نظیر است و به‌درستی یکی از مراجع بسیار معتبر در هندپژوهی تاریخی است.

در حوزۀ تحقیق روی اشیا و سنگ‌های قیمتی و تعیین وزن مخصوص آن‌ها نیز ابوریحان کارهای بسیاری انجام داده است. کتاب «الجماهر في الجواهر» او در تاریخ شناخت فلزات و آلیاژهای فلزی و سنگ‌های قیمتی همچنان مهم است. سخنانش دربارۀ خواص الماس یا زمرد بی‌سابقه‌اند. گویا او ترازوی مخصوصی ساخته بود تا بتواند وزن مخصوص اجسام گوناگون را اندازه‌گیری کند. مقادیر وزن‌های مخصوص چندین فلزی که او محاسبه کرده است به مقادیر امروزی بسیار نزدیک‌اند.
وی در بارۀ داروهای گیاهی و خواص گیاهان گوناگون هم کتاب معروف «الصیدنه فی‌الطب» (یعنی داروشناسی در پزشکی) را به رشته تحریر در آورده که نشان‌دهنده توانایی وی در چنین حوزه‌هایی بوده است.

در پیوند با ساخت اسطرلاب نیز ابوریحان کتابی به نام «استیعاب‌الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب» در بارۀ مبانی و ساخت اسطرلاب دارد که فوق‌العاده ارزشمند و از مراجع مهم در اسطرلاب‌سازی و حتی تاریخ اسطرلاب است و از اسطرلاب‌های مهمی نام برده که اثری از آن‌ها باقی نمانده است. برای نمونه می‌توان به اسطرلاب‌های ابوسعید سجزی، به‌ویژه به اسطرلاب زورقی ابتکاری او، در کتار اسطرلاب‌های شقایقی و آسی، اشاره کرد.
به روایت بیرونی، ساخت این اسطرلاب بر پایه‌ی فرض حرکت زمین به دور خورشید بوده است.

من باور دارم که تاریخ دانش در جهان اسلام را می‌توان به پیش و پس از ابوریحان بخش کرد. او در عصر خود بلندآوازه بود و بر پسینیان خود بسیار تأثیر داشت. نامه‌هایی دربارۀ برخی از بحث‌های فیزیکی یا فلسفۀ طبیعی به پور سینا دارد که نشان‌دهندۀ توجه کسانی چون ابن‌سینا به او است. پس از او تقریبا همه آثارش خوانده شده‌اند. در مکتب مراغه و پس از آن مکتب سمرقند این آثار از مراجع معتبر همگان بوده‌اند. به همین علت از آثار تراز اول او نسخه‌های بسیاری در کتابخانه‌های معتبر جهان موجودند.

✅نشاني اينترنتي گفت‌وگو در روزنامة فرهيختگان:  http://www.farheekhtegan.ir/content/view/56138/44

✅برای متن کامل نک: http://www.musaakrami.blogfa.com/post/55، و
موسی اکرمی، مسئلۀ علم در ایران: از تاریخ و فلسفه علم تا فرهنگ دانشگاهی، پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1395، 419-427

#ابوریحان_بیرونی
#موسی_اکرمی

M.Akrami/موسی‌اکرمی: ازتعبیرتاتغییرجهان

مصاحبة فرهيختگان در بارة ابوريحان/Interview on Abu-Reyan Biruni

به بهانة زادروز ابوريحان بيروني: ۲۲ آذرماه ۱۳۹۱ مصاحبة تلفني ابوريحان بزرگترين دانشمند جهان اسلام (اين عنوان را مصاحبه كننده برگزيده است) فرهیختگان/سجاد

www.group-telegram.com/tr/musa_akrami.com/1339

3.0K viewsMusa Akrami, edited  Sep 3 at 12:19

[ادامه‌ی فرسته‌ی پیشین👆]

ابوریحان در عصر خود جغرافیدانی بی‌نظیر است. کتاب معروف « تحديد نهایات الأماكن لتصحيح مسافات المساكن» از کتاب‌های بسیار مهم او در این زمینه است. 
در حوزۀ گاهشماری و تقویم‌نگاری نیز کتاب بی‌نظیر « آثار الباقیه عن ‌القرون الخالیه» را نگاشته که در زمینۀ گاهشماری و تواریخ اعیاد و آیین‌های ملی و مذهبی ملل و اقوام و ادیان از مهم‌ترین مراجع دست اول است. گفت هم‌اکنون اگر مورخان بخواهند به تاریخ گاهشماری توجه کنند یکی از منابع دسته اول آنها همین کتاب است.

یکی دیگر از زمینه‌‌های پژوهشی مهم ابوریحان هند‌شناسی او است. اودر زمینۀ مردم‌شناسی با کاربست بر هند و حتا تأسیس هند‌شناسی پیشتاز است. کتاب « تحقیق ما للهند من مقولة مقبولة فی العقل أو مرذولة» اثری بی‌همتا در مطالعۀ میدانی پیرامون باورها و جهان‌بینی کشور پهناوری چون هند، با روش‌شناسی، دقت نظر و بی‌طرفی و اخلاق پژوهش کم‌نظیر است و به‌درستی یکی از مراجع بسیار معتبر در هندپژوهی تاریخی است.

در حوزۀ تحقیق روی اشیا و سنگ‌های قیمتی و تعیین وزن مخصوص آن‌ها نیز ابوریحان کارهای بسیاری انجام داده است. کتاب «الجماهر في الجواهر» او در تاریخ شناخت فلزات و آلیاژهای فلزی و سنگ‌های قیمتی همچنان مهم است. سخنانش دربارۀ خواص الماس یا زمرد بی‌سابقه‌اند. گویا او ترازوی مخصوصی ساخته بود تا بتواند وزن مخصوص اجسام گوناگون را اندازه‌گیری کند. مقادیر وزن‌های مخصوص چندین فلزی که او محاسبه کرده است به مقادیر امروزی بسیار نزدیک‌اند.
وی در بارۀ داروهای گیاهی و خواص گیاهان گوناگون هم کتاب معروف «الصیدنه فی‌الطب» (یعنی داروشناسی در پزشکی) را به رشته تحریر در آورده که نشان‌دهنده توانایی وی در چنین حوزه‌هایی بوده است.

در پیوند با ساخت اسطرلاب نیز ابوریحان کتابی به نام «استیعاب‌الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب» در بارۀ مبانی و ساخت اسطرلاب دارد که فوق‌العاده ارزشمند و از مراجع مهم در اسطرلاب‌سازی و حتی تاریخ اسطرلاب است و از اسطرلاب‌های مهمی نام برده که اثری از آن‌ها باقی نمانده است. برای نمونه می‌توان به اسطرلاب‌های ابوسعید سجزی، به‌ویژه به اسطرلاب زورقی ابتکاری او، در کتار اسطرلاب‌های شقایقی و آسی، اشاره کرد.
به روایت بیرونی، ساخت این اسطرلاب بر پایه‌ی فرض حرکت زمین به دور خورشید بوده است.

من باور دارم که تاریخ دانش در جهان اسلام را می‌توان به پیش و پس از ابوریحان بخش کرد. او در عصر خود بلندآوازه بود و بر پسینیان خود بسیار تأثیر داشت. نامه‌هایی دربارۀ برخی از بحث‌های فیزیکی یا فلسفۀ طبیعی به پور سینا دارد که نشان‌دهندۀ توجه کسانی چون ابن‌سینا به او است. پس از او تقریبا همه آثارش خوانده شده‌اند. در مکتب مراغه و پس از آن مکتب سمرقند این آثار از مراجع معتبر همگان بوده‌اند. به همین علت از آثار تراز اول او نسخه‌های بسیاری در کتابخانه‌های معتبر جهان موجودند.

✅نشاني اينترنتي گفت‌وگو در روزنامة فرهيختگان:  http://www.farheekhtegan.ir/content/view/56138/44

✅برای متن کامل نک: http://www.musaakrami.blogfa.com/post/55، و
موسی اکرمی، مسئلۀ علم در ایران: از تاریخ و فلسفه علم تا فرهنگ دانشگاهی، پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1395، 419-427

#ابوریحان_بیرونی
#موسی_اکرمی

BY موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان