...իսկ Հայաստանում հինգշաբթի է

Հինգշաբթի առավոտ է և խնդրում եմ մի պահ մտածեք հետևյալ իրադարձությունների շուրջ.

◾Երևանից մոտ 70 կմ հեռավորության վրա՝ Նախիջևանում այսօրվանից մինչև հունիսի 30-ը Թուրքիան տարատեսակ զորք է տեղակայել (Ադրբեջանի հետ երկու զորավարժությունների առիթով)։

◾Ադրբեջանը վերջին 2-3 ամիսներին գրեթե ամենշաբաթյա ռեժիմով հսկայածավալ զենք ու սպառազինություն է տեղափոխում Ադրբեջան ու այդ թվում՝ Նախիջևան։

◾Երեք շաբաթ առաջ գրեթե զուգահեռ ՌԴ և ԱՄՆ բարձրաստիճան պաշտոնյաները (ՊՆ և ԱԳՆ) հայտարարում են, որ Սյունիքի շուրջ (իմա՝ Իրանի սահմանային գոտում) ռազմական բախման վտանգը մեծ է։

◾ԱՄՆ-Իրան բանակցություններում ճգնաժամ է։ Մեր տարածաշրջանում գործող գրեթե բոլոր երկրները նշում են, որ նախապատերազմական դրություն է Իրանի շուրջ։ ԱՄՆ Իրաքից էվակուացնում է իր դիվանագետների ու զինվորների ընտանիքներին։

◾Սյունիքում վերջին շաբաթներին Ադրբեջանը պարբերաբար կրակում է հայկական ուղղությամբ։

Սրանք չոր փաստեր են։

Ընդ որում՝ ոչ բոլոր փաստերն են, որոնց վերլուծությունը թողնում եմ ձեզ, իսկ իմ կարճ եզրակացությունը հետևյալն է. իրադրությունը ճգնաժամային է, ռազմական բախման վտանգը՝ մեծ, իսկ Սյունիքը՝ առաջնային թիրախ (ընդ որում՝ տարբեր կողմերից)։

Իսկ հիմա նայեք, թե ինչով է մեզ բոլորիս ուշադրությունը շեղում ՀՀ դե-ֆակտո իշխանական խմբավորումը...

Աշխարհը պատրաստվում է պատերազմի, իսկ Հայաստանում ուղղակի հինգշաբթի է, որտեղ թիրախավորվում է հանրությունը և ազգային ինստիտուտները, այլ ոչ թե արտաքին վտանգները։ Մինչդեռ բացառապես վերջինը պետք է լինի մեր օրակարգը։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

«New York Times»-ը նշում է, որ Իսրայելը պատրաստ է հարվածել Իրանին` ըստ ԱՄՆ և եվրոպական պաշտոնյաների:

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Լուսադեմին Իսրայելը հարձակվել է Իրանի վրա

Իսրայելը մի քանի ժամ առաջ ավիահարվածներ է հասցրել Հայաստանի հարևան ու բարեկամ Իրանի տարածքին: Թիրախում են հայտնվել Թեհրանը, Թավրիզը և այլ բնակավայրեր, ռազմական ու միջուկային ենթակառուցվածքներ (տե՛ս կից քարտեզը)։ Ըստ դեռևս լիովին չհաստատված լուրերի` իսրայելական թիրախային հարվածներից սպանվել են շատ բարձրաստիճան իրանցի զինվորականներ, ինչպես նաև միջուկային հարցերով զբաղվող ֆիզիկոսներ:
Իրավիճակը գերլարված է, և հղի նոր բախումներով ու լիարժեք պատերազմի վտանգով։ Իրանի ու մի շարք երկրների օդային տարածքները փաստացի փակ են:

Հիմա գանք մեզ՝ Հայաստանին։

Եթե այս հարվածները շարունակվեն և վերաճեն լիարժեք պատերազմի, ապա Իրանին ճնշելու մյուս ամենահավանական կետը լինելու է Սյունիքը։ Այդ հարցում գործի է անցնելու Իսրայելի փաստացի դաշնակից հանդիսացող Ադրբեջանը, որին վերջին ամիսներին Իսրայելը բառացիորեն «լցոնել է» զենք-զինամթերքով։ Հատկապես որ Թուրքիայի զինված ուժերն էլ զորավարժությունների անվան տակ այս պահին ու առնվազն մինչև հունիսի վերջ Նախիջևանում են լինելու՝ այդպիսով ապահովելով Սյունիքի արևմտյան կողմի վրա ճնշումը։

Սա դեպքերի ու իրադարձությունների զարգացման ամենահավանական սցենարներից է։

Պատկերավոր ասած՝ Հայաստանը նստած է վառոդի տակառի վրա, իսկ վառոդի հոտը թաքցվում է մեր հանրության կողմից և դրա փոխարեն ամեն օր «ցանում են» էժանագին օծանելիք («ներդրումներ», «կրթվել» և այլն) ու թուլացնում ազգային ինստիտուտները (մերձավորարևելյան այս ճգնաժամի մեջ հայ եկեղեցին կարող է ոչ միայն ներքին, այլև արտաքին կարևոր դերակատարում ունենալ՝ հաշվի առնելով նրա դերը, հարգանքը ու կապերն այս տարածաշրջանում)։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Որպեսզի լավ պատկերացնեք տեղի ունեցողի ծավալները, բավական նշել հետևյալ փաստը.
ըստ իրանական աղբյուրների՝ Իրանի դեմ գիշերային հարձակմանը մասնակցել են շուրջ 200 իսրայելական ռազմական օդանավեր և թիրախավորել են ավելի քան 100 կետեր։
Սա, ըստ պնդումների, Թեհրանի վրա ամենամեծածավալ հարձակումն է՝ սկսած 1980-ականների իրան-իրաքյան պատերազմի օրերից։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Իրան-Իսրայել պատերազմ. օր երկրորդ (միայն ամենակարևորը)

◾Երեկ լուսադեմին մեր հարևան ու բարեկամ Իրանի վրա սկսված իսրայելական հարձակումը չմնաց անպատասխան. Իրանը երեկոյից սկսած հարվածներ է հասցնում Իսրայելին։ Արդյունքում՝ ունենք փաստացի պատերազմ, որը դեռևս ցույց չի տալիս ավարտի նշաններ։ Ճիշտ հակառակը՝ այս րոպեներին էլ ընթանում են նոր հարձակումներ երկու երկրների տարբեր բնակավայրերի վրա, կան տասնյակ զոհեր ու վիրավորներ։

◾Տարածաշրջանային բոլոր ուժերը սպասման մեջ են՝ պատրաստ իրադարձությունների զարգացման մի քանի հնարավոր սցենարների՝ մինչև ամենավատը, լայնածավալ պատերազմի։

◾Իրանի թշնամիները փորձում են ոչ միայն հարվածել կարևորագույն ռազմական, միջուկային ենթակառուցվածքներին, այլև նպատակ են դրել թուլացնել իրանական իշխանության դիրքերը և տապալել այն (այս մասին ուղիղ հայտարարում է Իսրայելի վարչապետը)։ Սա, բնականաբար, ոչ թե պարզապես իշխանափոխության սցենար է, այլ իրանական պետությունը կազմաքանդելու նպատակ է հետապնդում ու կարող է հանգեցնել Իրանի սիրիացման՝ աղետալի մասշտաբների փոփոխություններով։

◾ Վերոնշյալ ուղղությամբ զարգացումներում հատկապես էական է լինելու տարիներով Իրանի տարածքում գործող պանթյուրքական խմբավորումների գործակալների դերը։ Վերջիններս, որոնց համակարգմամբ զբաղվում են Թուրքիայի և Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունները, պետք է փորձեն պետության դեմ հանել թյուրքախոսներին երկրի հյուսիսային, հյուսիս-արևմտյան հատվածներում։ Անջատողական այդ գործողությունները լիարժեք համընկնում են թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ծավալապաշտական ծրագրերին։

◾Իրանական պետության թուլացումը ցանկացած մասշտաբով ու ձևաչափով ուժեղացնում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի դիրքերը, ինչն էլ իր հերթին բերելու է մեզ վրա վերջիններիս ճնշման շեշտակի մեծացման՝ դարձյալ ամենավատ հետևանքներով։ Ցավոք, այս պահին զարգացումը դեպի այդ կողմ է ընթանում։
Եվ վերջում։

Հայաստանի սահմանների երկայնքով գլոբալ ծավալների պատերազմական գործողություններ են, որոնք ամեն վայրկյան կարող են տեղափոխվել Իրանի սահմաններից դուրս, իսկ անցնող 48 ժամվա ընթացքում Հայաստանում անվտանգության համար պատասխանատուները ոչ մի, կրկնում եմ ոչ մի անվտանգության խորհրդի նիստ չեն գումարել՝ բավարարվելով հերթապահ ու կարճլիկ մամուլի հաղորդագրություններով։ Բա սա եկեղեցու վրա հարձակվելու թեման հո՞ չի, որ օրվա մեջ դե-ֆակտո իշխանության կողմից 10 գրառում ու հայտարարություն արվի։

Կարծում եմ՝ կռահում եք, թե սա որքան վատ է։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

Հ.Գ. Նկարում իսրայելական Թել-Ավիվ քաղաքի վրա իրանական հրթիռների հարձակումն է։

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Իրանում ու դրա շուրջ տեղի ունեցողի մասին որպես բանաձև պիտի հստակ ֆիքսենք հետևյալը.

1. 2020 թ. ի վեր Իրանը միակ երկիրն է, որն ունի աներկբա դիրքորոշում Հայաստանի ու հատկապես Սյունիքի վերաբերյալ, որը բխում է հենց իր՝ իրանական շահերից (սա ռեալպոլիտիկ է, ոչ թե ուղղակի սիրուն խոսքեր)։

2. Իրանը բազմիցս ցույց է տվել, որ պատրաստ է գործնական քայլեր իրականացնել Սյունիքի անվտանգությունը բարձրացնելու համար։ Դրա վառ վկայությունը վերջերս անցկացված զորավարժություններն են։

3. Որևէ պատճառով Իրանի թուլացումը, Իրանի համար ճգնաժամային իրադրությունը կամ ցանկացած այլ նմանատիպ բան ազդելու է Իրանի կողմից՝ Սյունիքի պաշտպանության հնարավորությունների ու կարողությունների վրա։ Պատահական չէ, որ Էրդողանը ուղիղ ասում է, որ այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» դեմ միակ երկիրը Իրանն է։

4. Թույլ Իրան նշանանկում է ավելի պակաս պաշտպանված Սյունիք, ուրեմն նաև ավելի մեծ թուրք-ադրբեջանական ճնշում ու նվաճման փորձեր։

5. Հետևաբար Իրանի կայունությունը, հզորությունը և ամրությունը մեր՝ Հայաստանի այս պահին անվտանգության գլխավոր երաշխիքներից է։

Հետևաբար այն, ինչ կատարվում է Իրանում, մեր խնդիրն էլ է։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Երեկվա ու այսօրվա իրադարձությունները, առաջիկա օրերի հնարավոր զարգացումները, մեր անելիքները և հարակից այլ հարցեր ուղիղ եթերում ներկայացնելու եմ սկսած կեսգիշերից՝ 00:30-ից, «Իմնեմնիմի» պոդքաստի ուղիղ եթերում։
Միացե՛ք և ուղիղ եթերում տվե՛ք ձեր հարցերը։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Մինչ ժամը 00։30-ի ուղիղ եթերը ներկայացնեմ, թե ինչ են արել հարևան երկրների ղեկավարները՝ կապված Իրան-Իսրայել պատերազմի հետ։
Ահա մի քանի գլխադիր նորություն.

- Էրդողանը զանգահարել է Ալիևին. քննարկվել է Իրանի շուրջ ստեղծված իրավիճակը

- Նախագահ Էրդողանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել անվտանգային հարցերով նիստ

- Էրդողանն ու Իրանի նախագահը հեռախոսազրույց են ունեցել

- Պուտինն ու Թրամփը քննարկել են Իրան-Իսրայել հակամարտությունը

- ՌԴ և Իրանի արտգործնախարարները քննարկել են Իրան-Իսրայել հակամարտությունը

- Թուրքիայի և Իրանի արտգործնախարարները հեռախոսազրույց են ունեցել


Էս բոլորը՝ վերջին մի քանի ժամերի ընթացքում։

Իսկ գիտե՞ք, թե ինչ է արել Հայաստանի դե-ֆակտո ղեկավարությունը օրվա ընթացքում։
Ահա լրատվական վերնագիրը՝

«Փաշինյանի գլխավորությամբ Աղվերանում տեղի է ունեցել Հակակոռուպցիոն քաղաքականության խորհրդի նիստ»։

Ինչպես ասում են՝ վարագույր։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Իրանը այս պահին նորից ակտիվ հրետակոծվում է։

Սկսված պատերազմի պատճառով խաթարվել են ոչ միայն մեր տարածաշրջանի, այլև ամբողջ աշխարհի օդային թռիչքները։
Այս պահին փաստացի փակ է ոչ միայն Իրանի ու Իսրայելի, այլև Իրաքի, Սիրիայի, Լիբանանի, Հորդանանի երկինքը։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman