Telegram Group Search
🖼 📜#عکس #نسخه #مخطوطات

🔹نسخه‌ای نفیس از اخلاق محسنی در کتابخانه‌ی ملی فرانسه

🔸«کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی» (م. ۹۱۰ / ۱۵۰۴ – ۱۵۰۵) از شخصیت‌های برجسته فرهنگی عصر تیموری در قرن دهم هجری به‌شمار می‌رود. وی در دربار «سلطان حسین بایقرا» در هرات می‌زیست و به درخواست او کتاب اخلاق محسنی را برای آموزش «ابوالحسن میرزا» فرزند سلطان تالیف کرد. اخلاق محسنی به عنوان یکی از محبوب‌ترین و پرخواننده‌ترین آثار حکمی-اخلاقی به زبان فارسی، در قالب ۴۰ فصل به بیان فضایل و ویژگی‌های لازم برای حاکم مسلمان آرمانی می‌پردازد.

🔹 نسخه‌‌ای نفیس از اخلاق محسنی به شماره Supplement persan 1959 در کتابخانه ملی فرانسه (BnF) نگه‌داری می‌شود که حوالی سال ۱۶۵۰ میلادی کتابت شده است. این نسخه در ۲۳۳ برگ به قطع ۲۷۰x۱۶۵ میلی‌متر، به خط نستعلیق، با حاشیه‌های طلایی و آبی رنگ و مزین به نقوش گیاهی است.

🔸 بر اساس کتیبه‌ای که به زبان عربی در برگه‌ی نخست درج شده است، این نسخه‌ی بسیار نفیس برای کتابخانه‌ی شاه عباس دوم صفوی نگاشته شده است.

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@islamicstudies
✍🏻 #یادداشت #اختصاصی

🔺 تصویر دو «قم»: نقش دست ویراستار در دگرگونی سیمای یک شهر 🔺

مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی: آدام اولئاریوس (۱۵۹۹-۱۶۷۱)، پژوهشگر، ریاضی‌دان، جغرافی‌دان و کتابدار آلمانی بود که در دهه ۱۶۳۰ میلادی راهی روسیه و ایران شد. سفرنامه مشروح او با عنوان کاملِ شرح جدید و تکمیلی از سفر به مُسکووی و ایران که نخستین بار در ۱۶۴۷ به چاپ رسید و سپس در ۱۶۵۶ تکمیل شد، به یکی از مراجع اصلی و پرنفوذ اروپاییان برای شناخت این سرزمین‌ها بدل شد. از جمله ویژگی‌های این اثر، حکاکی‌های اولئاریوس از شهرهای ایران است. این تصاویر مبتنی بر طرح‌های اولیه‌ای بود که خودش تهیه کرده بود و غالباً دیدی نقشه‌نگارانه و پرنده‌نگر به دست می‌داد.

چند دهه بعد، نسخه فرانسوی سفرنامه اولئاریوس با عنوان سفرهای بسیار کنجکاوانه و پرآوازه به مسکووی، تاتارستان و ایران منتشر شد. اما این نسخه دستخوش تغییرات عمده‌ای شده بود...

برای مطالعه متن کامل یادداشت به این لینک مراجعه کنید.

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی
@islamicstudies
📚 #معرفی_کتاب

🔺علمای سعودی و اسلام شیعی

🔺 Saudi Clerics and Shi'a Islam

👈🏻 نویسنده: Raihan Ismail
👈🏻 ناشر:  Oxford University Press
👈🏻 سال انتشار : (2016)
👈🏻شابک: 9780190233310

معرفی ناشر

«علما»ی سعودی به ستیزه‌جویی سرسختانه‌شان با کلام شیعی، گروه‌های شیعه در خاک عربستان سعودی و جریان‌های شیعی تاثیرگذار در بیرون از مرزها نظیر ایران و حزب‌الله شهرت دارند. این خصومت آشکار، در کنار نفوذ «علما» در ساختار حکومت سعودی و گستره جهان اسلام، سبب شده است که برخی از ناظران و مفسران، «علما»ی سعودی را در آنچه گسترش منازعات فرقه‌ای در خاورمیانه می‌خوانند، مقصر اصلی بشمارند. با این همه، از بنیان‌های استدلالی این مواضع «علما» شناخت چندانی در دست نیست و در مجموعه آثار و پژوهش‌های موجود، خلاء چشمگیری در خصوص بررسی جدل‌های دستگاه دینی سعودی در برابر شیعیان مشاهده می‌شود.

نویسنده در این کتاب، گفتمان «علما»ی سعودی را در قبال تشیع و جوامع شیعی واکاوی کرده است و به تحلیل و بررسی خطبه‌ها، سخنرانی‌ها، تألیفات و فتاوای دینی آنان همت گماشته است. یافته‌های این کتاب حاکی از آن است که رویکرد «علما» هم از اعتقادات کلامی‌شان در باب تشیع تأثیر می‌پذیرد و هم ریشه در رخدادهای سیاسی مرتبط با شیعیان، چه در داخل مرزهای عربستان و چه در عرصه بین‌المللی دارد. این اثر همچنین نشان می‌دهد که چگونه تحولات سیاسی بر شدت و تواتر به‌کارگیری ادبیات ستیزه‌جویانه از سوی علما در هر برهه زمانی معین، اثرگذار است.

فهرست مطالب
مقدمه
۱) جایگاه «علما»: نگاهی به پیشینه تاریخی
۲) سرچشمه‌ها: آیین تشیع
۳) اعتقاد کلامی «علما»ی سعودی بر ضد شیعیان
۴) «علما»ی سعودی و خطر شیعیان داخلی
۵) «علما»ی سعودی و خطر شیعیان خارجی: مورد ایران
۶) «علما»ی سعودی و خطر شیعیان خارجی: مورد بحرین، عراق و یمن
جمع‌بندی

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@Islamicstudies
📚 #معرفی_کتاب

🔺اقلیت‌های شیعه در دنیای امروز: مهاجرت، فراملی‌گرایی و چندجانشینی

🔺 Shi'a Minorities in the Contemporary World: Migration, Transnationalism and Multilocality

👈🏻 ویراستاران: Oliver Scharbrodt and Yafa Shanneik
👈🏻 ناشر:  Edinburgh University Press
👈🏻 سال انتشار : (2020)
👈🏻شابک: 9781474430395

معرفی ناشر

امواج مهاجرت‌های جهانی در سده بیستم، باعث شکل‌گیری جوامع دور از وطن (دیاسپورا) و اقلیت‌های مسلمان در اروپا، آمریکای شمالی و دیگر اکناف عالم شده است. اگرچه حجم فزاینده‌ای از پژوهش‌ها به اقلیت‌های مسلمان در بسترهای گوناگون منطقه‌ای پرداخته‌ است، تجربه‌های ویژه اقلیت‌های مسلمان شیعه در گستره جهان، کمتر کانون توجه بوده است.

اثر حاضر، چشم‌اندازهای تطبیقی بدیعی را در خصوص اقلیت‌های شیعه خارج از «کانون جهان اسلام» (خاورمیانه، شمال آفریقا، آسیای مرکزی و جنوبی) پیش روی خواننده می‌نهد. این مجموعه شامل آثاری است که به بررسی جوامع اقلیت شیعه در اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی، آفریقای مادون صحرا، و شرق آسیا می‌پردازد؛ جوامعی که مشخصاً در پی مهاجرت از خاورمیانه و جنوب آسیا در سده‌های بیستم و بیست‌ویکم شکل گرفته‌اند. شیعیان، به عنوان «اقلیتی در دل اقلیتی دیگر»، با این چالش مضاعف دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند که هم هویت اسلامی و هم هویت ویژه شیعی خود را در عرصه فعالیت‌ها و آیین‌های جمعی، و نیز در چشم‌انداز نگاه عمومی و کسب مقبولیت اجتماعی، پاس بدارند.


📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@Islamicstudies
📚 #معرفی_کتاب

🔺فرایند آیت‌الله‌ شدن در مذهب شیعه

🔺 The Making of Shia Ayatollahs

👈🏻 نویسنده: Sayed Hassan Akhlaq
👈🏻 ناشر:  Lexington Books
👈🏻 سال انتشار : (2023)
👈🏻شابک: 9781793655158

معرفی ناشر

این کتاب هم از منظر دست‌اندرکاران و هم از نگاه ناظران بیرونی، به این مهم می‌پردازد که چگونه یک دانش‌پژوه دینی در اسلام شیعی به مقام آیت‌اللهی نائل می‌شود، آیت‌الله‌ها چه دیدگاه‌های گوناگونی را در باب ایمان مطرح می‌‌کنند، و آیت‌الله‌های عظام چگونه با برآیندی از عوامل متعدد، از جمله تقوا، دانشوری، محبوبیت مردمی و شبکه‌سازی، به رسمیت شناخته می‌شوند. این اثر در دو بخش سامان یافته است. بخش نخست با جایگاه بنیادین علم در اسلام و تفسیر «علما» از فقه آغاز می‌کند و به موضوعات، ارزش‌ها و روش‌هایی می‌پردازد که این علما پروریده‌اند و در رویارویی با چالش‌های برخاسته از کنش‌های دینی در زندگی امروزین به کار می‌گیرند. نویسنده سازوکارهای مدرسه، حوزه، نظام آموزشی‌شان، و فرایند به رسمیت شناخته شدن یک عالم به عنوان آیت‌الله را ترسیم می‌کند. بخش دوم، کثرت‌گرایی و جدال‌های پردامنه و گاه تند و تیزِ جاری در میان جامعه آیت‌الله‌ها را در باب موضوعاتی همچون هویت فرقه‌ای و تعاملات درون‌مذهبی، تصوف و عرفان، فلسفه و حکمت، تجدد و غرب، قدرت سیاسی و زمامداری، و حضور زنان در ساحت عمومی، به تفصیل می‌کاود. نویسنده، پس از ترسیم پیش‌زمینه‌ای تاریخی برای هر مبحث، خواننده را، با حفظ امانت و اصالت مطلب، به کانون مباحثات روز میان آیت‌الله‌ها در قم، مشهد، نجف و بیروت رهنمون می‌شود تا طیف گسترده‌ای از مخاطبان را با این مباحث آشنا سازد.

فهرست مطالب
مقدمه
بخش اول: چیستی و ساختار
فصل اول: از علم تا اجتهاد فقهی
فصل دوم: مدرسه، حوزه و مراتب علمی
فصل سوم: آیت‌الله و مجتهد
فصل چهارم: فقه: اهمیت و فرایند آیت‌الله شدن
فصل پنجم: مراجع عظام تقلید، مرجعیت، و تفکیک مقلَّد و مقلِّد
بخش دوم: پویایی و گوناگونی
فصل ششم: فرقه‌محوری و وحدت‌گرایی (تقریب بین مذاهب)
فصل هفتم: تصوف و سلوک معنوی
فصل هشتم: فلسفه و حکمت
فصل نهم: تجددگرایی و غرب
فصل دهم: سیاست و حکمرانی
فصل یازدهم: زنان

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@Islamicstudies
📣 #معرفی_مقاله #اختصاصی

🔺حلقه‌های علمی و انتقال دانش: «شیخ بهایی» و حلقه علمی سیارش در ایران عصر صفوی 🔺

🔺Scholarly Circles and the Transmission of Knowledge: Bahāʾ al-Dı̄n al-ʿĀmilı̄ (d. 1030/1621) and His Mobile Scholarly Circle in Safavid Iran🔺

✍🏻 Mahdieh Tavakol

مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی:
انتقال دانش و سازوکارهای آن، به‌ویژه در بستر فرهنگ و تمدن اسلامی، همواره موضوعی جذاب و پردامنه برای پژوهشگران بوده است. فراتر از نهادهای رسمی همچون مدارس و نظامیه‌ها، شیوه‌های غیررسمی و پویای آموزش، مبتنی بر رابطه‌ی استاد و شاگرد و حلقه‌های علمی، نقشی بنیادین در تولید، حفظ و گسترش علوم در ادوار مختلف ایفا کرده است. عصر صفوی در ایران، با ویژگی‌های منحصربه‌فرد مذهبی، سیاسی و اجتماعی خود، عرصه‌ای پویا برای ظهور و تداوم چنین الگوهایی از انتقال دانش بود.

مهدیه توکل (دانشگاه آزاد، برلین) در مقاله‌ای با عنوان «حلقه‌های علمی و انتقال دانش: بهاءالدین العاملی (م. ۱۰۳۰/۱۶۲۱) و حلقه علمی سیارش در ایران عصر صفوی» دریچه‌ای نو به فهم یکی از این شیوه‌های پویای انتقال دانش می‌گشاید. توکل با تمرکز بر زندگی پرتحرک شیخ بهایی و ارتباط تنگاتنگ او با دربار شاه عباس اول، نشان می‌دهد که حلقه‌ی علمی پیرامون این عالم دینی، نه در چارچوب یک مدرسه‌ی ثابت، بلکه در قالب یک «مدرسه‌ی سیار» عمل می‌کرده است. این مدرسه‌ی سیار، که همگام با سفرهای متعدد شیخ در مقام مشاور شاه و شیخ‌الاسلام پایتخت از شهری به شهر دیگر جابجا می‌شد، نقشی اساسی در گسترش میراث فکری شیعه و پرورش شاگردان در نقاط مختلف امپراتوری صفوی داشت. نویسنده‌ی مقاله با تکیه بر شواهد دقیق مستخرج از نسخه‌های خطی، از جمله اجازات، بلاغات، قرائات و یادداشت‌های شخصی شاگردان، به بازسازی این «جغرافیای دانش» متحرک می‌پردازد.

برای مطالعه‌ی مروری بر این مقاله اینجا کلیک کنید.

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@islamicstudiesظ
🎞 #عکس #تاریخ #تصویر_ایران #اختصاصی

🔹قم


دو تصویر دیده نشده از شهر قم و حرم حضرت معصومه در حوالی سال ۱۹۲۰ میلادی که ظاهرا در ایام نوروز ثبت شده است.

🔖 این تصاویر متعلق به یکی از آلبوم‌های سر پرسی کاکس (۱۸۶۴-۱۹۳۷ م.) است و اخیرا در حراجی بونامز در لندن عرضه شده است.

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@islamicstudies
📚 #معرفی_کتاب #تازه‌های_نشر

🔺نظاره بر مکه و مدینه: بازنمایی‌های حرمین در جهان پیشامدرن

🔺Gazing at Mecca and Medina: Premodern Representations of the Ḥaramayn

👈🏻 ویراستار: Mounia Chekhab-Abudaya
👈🏻 ناشر:  BRILL
👈🏻 سال انتشار : (2025)
👈🏻شابک: 9789004731905

معرفی ناشر

کتاب حاضر مجموعه‌ای است جامع از پژوهش‌ها درباره‌ی تصویرسازی از مکه و مدینه در بستر رسانه‌ها، ادوار تاریخی و زمینه‌های جغرافیایی گوناگون. این اثر که گستره‌ی زمانی و مکانی وسیعی را در بر می‌گیرد، خواننده را با تفاسیر نو و خواندنی روبه‌رو می‌سازد و آثاری مغفول و کمتر شناخته‌شده همچون دست‌نوشته‌های آچه‌ای و دیوارنگاره‌های بوسنیایی را در معرض توجه قرار می‌دهد.

فهرست مطالب:
مقدمه (مونیه شهاب-ابودیه)
۱) «مجاوران پیامبر را حرمت و حمایت باید»: طومارنامه‌ای از اعیان مدینه به سلطان سلیمان (TSMA E. 7750) (صبیحه گل‌اغلو و گای بوراک)
۲) زیارت مدینه: پژوهشی درباره‌ی زیارت‌نامه‌ی مصور با تصاویر مسجدالنبی (مونیه شهاب ابودیه و سرجیو کارو مارتین)
۳) بازنمایی‌های زائران در اماکن متبرکه‌ی مکه و مدینه در نسخ خطی فتوح الحرمین (مارقه سردار)
۴) تجلی مکه در شعر و نگارگری آچه (نورالایمان رسلی)
۵) نقش مکه و مدینه در نگاره‌های سارایوو (حارث درویشویچ)
۶) طریق زیارت و سعادت در تشیع و تصوف: پژوهشی درباره‌ی طوماری در موزه‌ی آقاخان (دنیز بیاضیت)
۷) لیلی و کعبه، یا وصال در قلب اسلام: بازنمایی «البیت» در نگارگری ایرانی (نیکولتا فازیو)
۸) Ut ekphrasis picture: آن‌گاه که کلمات در طرح‌های سِر جان شاردن از آرامگاه پیامبر در مکه، جان می‌گیرند (آوینوام شالم)

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@Islamicstudies
📚 #معرفی_کتاب

🔺اسلام در هند: تاریخ، سیاست و جامعه

🔺Islam in India: History, Politics and Society

👈🏻 ویراستار: Nasir Raza Khan
👈🏻 ناشر:  Routledge
👈🏻 سال انتشار : (2023)
👈🏻شابک: 9781000898699

معرفی ناشر

این کتاب بر اهمیت تاریخی و جایگاه معاصر دین اسلام و فرهنگ(های) برخاسته از آن در سرزمین هند استوار است.

اسلام، افزون بر آنکه یک باور دینی بنیادین به شمار می‌آید، ایدئولوژی سیاسی محوری بسیاری از دودمان‌های حاکم بر هند، از جمله سلطنت دهلی (۱۲۰۶-۱۴۵۱)، ترکان ایلباری (معروف به ممالیک ۱۲۰۶-۱۲۹۰)، خلجیان (۱۲۹۰-۱۳۲۰)، تغلق‌ها (۱۳۲۰-۱۴۱۴)، سادات (۱۴۱۴-۱۴۵۱)، افغانان و امپراتوری گورکانیان هند بوده است. در دوران فرمانروایی هر یک از این دودمان‌ها، اسلام نقشی کلیدی در ترسیم سیمای سیاسی و اجتماعی آن روزگار ایفا کرده است. این کتاب تلاش می‌کند اسلام در هند را نه فقط به‌مثابه ایدئولوژی سیاسی و دینی دودمان‌های مذکور، بلکه نیرویی تعیین‌کننده به شمار آورد که در تار و پود فرهنگی این سرزمین تنیده شده و آن را قوام بخشیده است.

 فهرست مطالب
مقدمه (نصیر رضا خان)
۱) تقوا، بی‌تقوایی و اسلام: اعمال دینی مسلمانان در شاه‌جهان‌آباد سدۀ هجدهم (رحما جاوید رشید)
۲) آیین خواجه: غریب‌نواز و گسترش اندیشه‌ی صوفیانه (ببلی پروین)
۳) سنت صوفیانه و سنت بکتی: گرایش‌های همسو و ناهمسو (اخلاق احمد آهن)
۴) کثرت‌گرایی در میراث اسلامی قرون وسطی: پژوهشی در باب منش صوفیانه‌ی کشمیر (جی. ان. خاکی)
۵) نقش‌آفرینی صوفیان در فرهنگ فکری اسلام در هند: عوارف‌المعارف و مکتوبات اولیه‌ی صوفیانه (محمد شهیر صدیقی)
۶) هویت گورکانی: آسیای مرکزی یا هندی؟ (تسنیم سهروردی)
۷) جهان فرهنگی، ادبی و هنری هند و آسیای مرکزی (گلفشان خان)
۸) از نگاه اروپاییان: دولت گورکانی و آزادی دینی بر اساس گزارش‌های سیاحان اروپایی سده‌ی هفدهم (نشاط منظر)
۹) هماوردطلبی در برابر اقتدار امپراتور گورکانی: نگرش عبدالقادر بدایونی به پادشاهی (اکرام الحق)
۱۰) مساجد، «حیات اجتماعی» و مقاومت در هند مستعمراتی: مطالعه‌ی موردی مسجد جهان‌نما در شاه‌جهان‌آباد تا دهه‌ی ۱۸۷۰ میلادی (سعدیه عزیز)
۱۱) مقایسه‌ی تطبیقی نهضت‌های مسلمان هند در سده‌ی نوزدهم با جنبش‌های اصلاحی در جهان‌بینی اسلامی: تحلیلی بر آثار سید احمد (ام. وسیم راجا)
۱۲) مکتوبات سید احمد خان و برنامه‌ی وی برای اصلاحات اجتماعی و آموزشی (پرویز نظیر)
۱۳) «نهضت علیگر» سر سید و گفتمان‌های زنان مسلمان (نیر اعظم)
۱۴) شیعیان در هند: اقلیتی در میان اقلیت (سید محمد افضل)
۱۵) پان‌اسلامیسم و جنبش خلافت: درک ذهنیت مسلمانان از منظر استعماری (حسن امام)
۱۶) اسلام معاصر: ارزیابی واقع‌بینانه از پویایی‌های کنونی و راهبردهای پیشرو برای آینده (سلطان شاهین)

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@Islamicstudies
📣 #معرفی_مقاله #اختصاصی

🔺مرجعیت دینی زنان مسلمان در روسیه: چگونه «مخلصه بوبی» اولین قاضی زن در جهان اسلام مدرن شد 🔺

🔺Muslim Female Religious Authority in Russia: How Mukhlisa Bubi Became the First Female Qāḍī in the Modern Muslim World🔺

✍🏻 Rozaliya Garipova

مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی:
جایگاه و نقش زنان در جوامع اسلامی، به ویژه در بستر فرهنگ‌ها و سنت‌های متنوع، همواره موضوعی محوری و چالش‌برانگیز بوده است. بخش قابل توجهی از این مباحث، حول محور «مرجعیت» و «اقتدار» زنان در حوزه‌های مختلف، به خصوص مرجعیت دینی و علمی، جریان دارد. این مسئله، نه تنها در سطح نظری، بلکه در ساحت عمل و در بطن جوامع مسلمان، نمودها و مصادیق متفاوتی یافته است که درک آن مستلزم نگاهی عمیق به شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه است. گاه سنت‌های بومی، گاه تفاسیر خاص از متون دینی، و گاه تحولات اجتماعی، زمینه‌هایی را برای بروز اشکال مختلفی از اقتدار و مرجعیت زنانه فراهم آورده‌اند که در بسیاری موارد از تصورات رایج درباره محدودیت‌های نقش زنان در جوامع اسلامی فراتر می‌روند.

روزالیا گاریپووا (موسسه کنان، مرکز ویلسون) در مقاله‌ی «مرجعیت دینی زنان مسلمان در روسیه: چگونه مخلصه بوبی اولین قاضی زن در جهان اسلام مدرن شد» یکی از برجسته‌ترین و بی‌سابقه‌ترین نمونه‌های این مرجعیت را در دل تاریخ معاصر جوامع مسلمان به تصویر می‌کشد. این پژوهش، به بررسی انتخاب مخلصه بوبی به عنوان قاضی در اداره روحانی مرکزی مسلمانان روسیه در سال ۱۹۱۷ می‌پردازد؛ واقعه‌ای که هم در تاریخ مسلمانان روسیه و آسیای مرکزی، بلکه در کل جهان اسلام مدرن، حائز اهمیت است. نویسنده مقاله نشان می‌دهد که این رخداد نه یک تصادف تاریخی، بلکه برآیند تلاقی سنت‌های کهن آموزشی، جنبش‌های اصلاح‌طلبانه اسلامی (جدیدیسم)، و فضای انقلابی حاکم بر روسیه بوده است.

برای مطالعه‌ی مروری بر این مقاله اینجا کلیک کنید.

📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی

@islamicstudiesظ
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
2025/07/06 03:37:15
Back to Top
HTML Embed Code: