group-telegram.com/mghlte/1022
Last Update:
مغالطه شماره ۱۲۳
💠مرجعیت باوری💠
از کتاب درامدی بر تفکر انتقادی
حسن قاضی مرادی
با اندکی تصرف
https://www.group-telegram.com/ua/mghlte.com
(برای پیدا کردن حقیقت در موضوعات مختلف یکی از آسان ترین -و درعین حال- مطمئن ترین راهها ، اعتماد به دانشمندان است و منظور ، نظر اجماع متخصصان است ، اما چون در بسیاری اوقات نظر اجماع نظر دانشمندان در دسترس ما نیست ، گاهی مجبور میشویم ، به نظر یک یا چند دانشمند هم بسنده کنیم ، در اینجاست که ممکن است مغالطات گوناگون مربوط به #مرجعیت_باوری شکل بگیرد)
#توسل_به_اقتدار
اقتدار به همان معنای مرجع به کار برده می شود.
این مغالطه صورت های متنوعی می یابد:
🔻الف) نظر و داوری فردی که در حوزه خاصی متخصص برجسته ای است( یعنی از اقتدار برخوردار است) یکی از داده ها و شباهت ضروری و قابل استناد برای سنجش موضوعات متعلق به آن موضوع است.
اما در مغالطه #توسل_به_مرجع_کاذب نظر و داوری فردی که در حوزه متخصص برجسته است ، در حوزه ای که تخصص ندارد نیز درست دانسته می شود.
( این حالت از مغالطه #مرجعیت_باوری همان توسل به مرجع کاذب در کتاب دکتر خندان است)
مثال :
فیزیکدان برجسته ای را در نظر می‌گیریم که در حوزه‌هایی مثل دین و سیاست متخصص نیست ، اگر نظر و داوری او را (به اعتبار برخورداری از اقتدار در حوزه فیزیک )در این حوزه ها نیز درست بدانیم ،
دچار مغالطه استناد به مرجع کاذب شده ایم.
در این حال باید به این نکته توجه داشت که :
حتی اگر فردی در حوزه خاصی برخوردار از اقتدار شد نظر و داوری و او در همان حوزه نیز ضمن همواره و لزومن صحیح نیست و ممکن است یک فیزیکدان برجسته ، حتی نظریه ای فیزیکیِ اشتباهی مطرح کند ، اما همانطور که گفته شد در حالت عادی (وقتی دلیل خاصی برای رد نظر او نداریم) نظر یک متخصص برجسته در موضوعات متعلق به حوزه تخصصش کاملا قابل استناد است.
وقتی دلایل کافی برای رد یا شک در نظریه ای وجود داشته باشد ، می توان گفت که نظر متخصص در حوزه تخصصی ش نیز درست نیست و یا احتمالا می تواند خطا باشد.
یکی از مواردی که می‌توان به عنوان دلیل برای رد نظریه ی تخصصی یک کارشناس - که در حوزه خودش نظر داده - ارائه داد
نظر مخالف اجماع متخصصان است.
مثلاً اگر یک نفر که تحصیلات زیست شناسی دارد هم پیدا شود و #فرگشت را باطل اعلام نماید ، در مقابل نظر اجماع زیست شناسان که موضوع فرگشت را موضوعی کاملا تایید شده وبدیهی می دانند ، ارزش چندانی ندارد و چه بسا کاملا بی ارزش است.
🔻ب) صورت خاصی از این مغالطه چنین است: که مثلاً تجویزات دارویی یک پزشک (یا مدعی پزشک بودن) را کاملا درست بدانیم وتشکیک در آن را نامشروع بدانیم ، صرفا به این علت که با بیماران صادق و مهربان بوده و بسیار مراقب بیمارانش است یا در درمان ما به دنبال منفعت مادی نیست.
صفاتی چون وجدان وانضباط کاری ممکن است برای هر شغل لازم باشد ، اما کافی نیست.
همچنین گاهی تظاهر به ترحم و دلسوزی برای ریاکاری انجام شده و شک برانگیز است .(شک برانگیز نه الزامن بد).
بنابراین نباید این صفات را دلیل بر درستی نظریه یک متخصص (یا غیرمتخصص) دانست.
🔻ج)نوع ویژه از این مغالطه #توسل_به_مرجع_گمنام است.
استناد به مرجع ناشناخته برای اثبات نظر و داوری خود ، از این رو فریبکارانه است که چون مرجع شناخته نیست ، شنونده نمی‌تواند بسنجد که آیا آن مرجع ، در حوزه که صحبت کرده متخصص و برخوردار از اقتدار هست یا نه ؟
وقتی گفته می شود که
«خیلی از فلاسفه معتقدند که...» «دانشمندان زیادی هستند که می‌گویند ... »
شنونده باید مراقب مغالطه باشد.
(این جملات الزامن مغالطه آمیز وجمله پس از آن غلط نیست ، مثلا وقتی مطلب برای طرفین گفتگو بدیهی است این جملات مغالطه نیست، اما این استناد و استدلال ارزشی ندارد)
مثال :
(ترکیب مغالطه #توسل_به_مرجع_کاذب و توسل به مرجع_گمنام)
هم در تمام مکاتب دینی هم توسط اکثر پزشکان به خوردن یک سیب در روز ، برای سلامتی و واکسینه شدن علیه بیماری ها توصیه شده.
مکاتب دینی چه ربطی به پزشکی دارند؟
کدام اکثر پزشکان؟
🔸یک صورت ویژه مغالطه توسل به مرجع گمنام مغالطه #توسل_به_شایعه است. در شایعه نیز منبع اطلاعات و نظر مشخص نیست.
شنونده ای که منبع داده و نظر را نمی‌داند ، بیشتر به واسطه تمایلات و دل خواسته های شخصی اش شایعه را می‌پذیرد یا انکار می کند.
مثال:
شنیده می خواهند تعطیلات عید را کم کنند؟
-احتمالا همین طور است اصلا باعید مخالفند.
ادامه
#مغالطه
توسل به مرجع کاذب
🔹توضیح دکتر خندان
🔹 توضیح استیون نولا
🔸توسل به اکثریت
🔸اعتماد به دانشمندان
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
group-telegram.com/mghlte/1022