ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)

💠ادعای علی💠

یکی از موارد مهمی که در #منطق_صوری بآن پرداخته نشده این است که چه هنگام می‌توان بین دو موضوع یا پدیده ارتباط عِلی برقرار کرد.نکات زیر می‌تواند در پاسخ به این سوال ما یاری کند:

وقتی میتوان C را علت E ( #شرط_لازم یا #شرط_کافی یا شط موثر در بوجود آمدن) E دانست که حداقل یکی از حالت های زیر اثبات شده باشد:

۱- ای E هرگز بدون C اتفاق نیفتد.
( علت یا #شرط_لازم)
۲-هر جا C هست E هم هست( #شرط_کافی )
۳-ترکیب دو حالت بالا : E هرگز بدون C اتفاق نمیفتد و هر جا C هست E هم هست.

۳- تنها تفاوت مجموعه ها یا سیستم هایی که در آن E وجود دارد با مواردی که E وجود ندارد وجود C است.( روش #تخالف )
۴-در شرایط برابر ، همواره حضور بیشتر C ، غلظت E را در پی داشته است ؟ آیا #تغییرات_همگام
۵-تمام مولفه ها و اثرات مربوط به پدیده E در یک سیستم از طریق روشهای بالا ، بصورت مستقل و در شرایط استاندارد بررسی و مشخص شده باشد.تنها کاندید عِلت بودن، C باشد که مشخص شود C علت E است. (روش #بقایا )

❎به مورد ۲ دقت کنید ، (#شرط_کافی) ، هرجا شخصی بیمار باشد ، هوا هم هست ، آیا میتوان نتیجه گرفت که هوا -بخودی خود- علت ناخوشی و بیماری ست؟
بنابراین :

✅پیچیدگی پدیده های طبیعی و اجتماعی و احتمال اثرگذاری علتها ومعلولهای مختلف بر یکدیگر و تاثیر انواع #سوگیریهای_شناختی در نتیجه گیربها ، لازم میاورد کلیه ی نتایج گرفته شده از روش های بالا در استقراهای علی را احتمالی بدانیم. مثلا ایجاد شرایط برابر و استاندارد ، در بعضی امور بسیار دشوار است ، اما در حال حاضر تنها راه منطقیِ یافتن علل یک پدیده ، همین بررسی ها و روشهاست و دقیق ترین پاسخ ها را به همراه دارد.
مثلا در مطالعه و علت یابی پدیده های اجتماعی ، تصور شرایط کاملا برابر جوامع مختلف درحال حاضر دشوار -و شاید غیر ممکن- باشد .اما این دلیل نمیشود تصور کنیم اگر ثابت شد قانون عِلی در جامعه ای و در جغرافیایی کلیت دارد حتما درجوامع دیگر ، قانون دگرگونه ست یا برای جوامع دیگر قانونی وجود ندارد ، یا تصور شود که میتوان با روشهای پرخطا مانند شعر و استعاره و احساسات و مرید ومرادی جامعه را اداره کرد .و اگرکسی چنین ادعایی کرد باید دلایلی ارایه کند که اختلافات جوامع ، حتما عامل موثری در زیر سوال بردن جهان شمولی آن قانون است و از طرفی ثابت کند نظریه ی خودش صحت دارد.
مثلا نمیتوان از تفاوت موسیقی و مذهب نتیجه گرفت که نیازها و تمایلات و علت رفتارهای انسانی و پدیده های اجتماعی در جامعه ای با جامعه دیگر متفاوت است.

فیلسوفان و روش شناسان همواره بدنبال تکنیک هایی برای پالایش نتیجه مشاهدات و بالابردن میزان تایید این نتایج بوده اند . تلاش برای ایجاد شرایط برابر و تصادفی کردن آزمایش ، #تکرار_آزمایش /بررسی چندباره ی شواهد ، #آزمون_دو_سو_کور ، #داوری_همتا نمونه ای از پیشنهادات روش شناسان است که اثربخشی خود را در کاهش خطا و بالا بردن دقت ادعاهای عِلی نشان داده اند.


@persian_organon | معرفت شناسی
@JAAMEbaaz | فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی
@mghlte | عصر روشنگری


🔴توضیح بیشتر با مثال:

استقرای علی (۱) شرط لازم و کافی
استقرای علی (۲) روش #توافق
استقرای علی (۳) روش #تخالف
استقرای علی (۴) #توافق_تخالف
استقرای علی (۵) #تغییرات_همگام
استقرای علی (۶) #روش #بقایا
علت جعلی
خلط همبستگی و علیت
مثال زنده علت جعلی (علت پیشرفت چین)
علت جعلی در ادعای اثربخشی طب های شبه علمی

Telegram

ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)

‍ د) 💠استقرای علی💠

(بخش اول)

همه ی ما سعی میکنیم پدیده‌ها و حوادث را علت‌یابی کرده به علل امور پی ببریم. پذیرفتن علیت بین حوادث و پیشامدها خود منوط به پذیرش اصل #یکنواختی و اصل #انتظام در جهان است.

علت را به سه نوع کلی زیر می توان تقسیم کرد:
1⃣ علت…

www.group-telegram.com/ua/persian_organon.com/82

774 viewsedited  Jun 3, 2020 at 07:32

💠ادعای علی💠

یکی از موارد مهمی که در #منطق_صوری بآن پرداخته نشده این است که چه هنگام می‌توان بین دو موضوع یا پدیده ارتباط عِلی برقرار کرد.نکات زیر می‌تواند در پاسخ به این سوال ما یاری کند:

وقتی میتوان C را علت E ( #شرط_لازم یا #شرط_کافی یا شط موثر در بوجود آمدن) E دانست که حداقل یکی از حالت های زیر اثبات شده باشد:

۱- ای E هرگز بدون C اتفاق نیفتد.
( علت یا #شرط_لازم)
۲-هر جا C هست E هم هست( #شرط_کافی )
۳-ترکیب دو حالت بالا : E هرگز بدون C اتفاق نمیفتد و هر جا C هست E هم هست.

۳- تنها تفاوت مجموعه ها یا سیستم هایی که در آن E وجود دارد با مواردی که E وجود ندارد وجود C است.( روش #تخالف )
۴-در شرایط برابر ، همواره حضور بیشتر C ، غلظت E را در پی داشته است ؟ آیا #تغییرات_همگام
۵-تمام مولفه ها و اثرات مربوط به پدیده E در یک سیستم از طریق روشهای بالا ، بصورت مستقل و در شرایط استاندارد بررسی و مشخص شده باشد.تنها کاندید عِلت بودن، C باشد که مشخص شود C علت E است. (روش #بقایا )

❎به مورد ۲ دقت کنید ، (#شرط_کافی) ، هرجا شخصی بیمار باشد ، هوا هم هست ، آیا میتوان نتیجه گرفت که هوا -بخودی خود- علت ناخوشی و بیماری ست؟
بنابراین :

✅پیچیدگی پدیده های طبیعی و اجتماعی و احتمال اثرگذاری علتها ومعلولهای مختلف بر یکدیگر و تاثیر انواع #سوگیریهای_شناختی در نتیجه گیربها ، لازم میاورد کلیه ی نتایج گرفته شده از روش های بالا در استقراهای علی را احتمالی بدانیم. مثلا ایجاد شرایط برابر و استاندارد ، در بعضی امور بسیار دشوار است ، اما در حال حاضر تنها راه منطقیِ یافتن علل یک پدیده ، همین بررسی ها و روشهاست و دقیق ترین پاسخ ها را به همراه دارد.
مثلا در مطالعه و علت یابی پدیده های اجتماعی ، تصور شرایط کاملا برابر جوامع مختلف درحال حاضر دشوار -و شاید غیر ممکن- باشد .اما این دلیل نمیشود تصور کنیم اگر ثابت شد قانون عِلی در جامعه ای و در جغرافیایی کلیت دارد حتما درجوامع دیگر ، قانون دگرگونه ست یا برای جوامع دیگر قانونی وجود ندارد ، یا تصور شود که میتوان با روشهای پرخطا مانند شعر و استعاره و احساسات و مرید ومرادی جامعه را اداره کرد .و اگرکسی چنین ادعایی کرد باید دلایلی ارایه کند که اختلافات جوامع ، حتما عامل موثری در زیر سوال بردن جهان شمولی آن قانون است و از طرفی ثابت کند نظریه ی خودش صحت دارد.
مثلا نمیتوان از تفاوت موسیقی و مذهب نتیجه گرفت که نیازها و تمایلات و علت رفتارهای انسانی و پدیده های اجتماعی در جامعه ای با جامعه دیگر متفاوت است.

فیلسوفان و روش شناسان همواره بدنبال تکنیک هایی برای پالایش نتیجه مشاهدات و بالابردن میزان تایید این نتایج بوده اند . تلاش برای ایجاد شرایط برابر و تصادفی کردن آزمایش ، #تکرار_آزمایش /بررسی چندباره ی شواهد ، #آزمون_دو_سو_کور ، #داوری_همتا نمونه ای از پیشنهادات روش شناسان است که اثربخشی خود را در کاهش خطا و بالا بردن دقت ادعاهای عِلی نشان داده اند.


@persian_organon | معرفت شناسی
@JAAMEbaaz | فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی
@mghlte | عصر روشنگری


🔴توضیح بیشتر با مثال:

استقرای علی (۱) شرط لازم و کافی
استقرای علی (۲) روش #توافق
استقرای علی (۳) روش #تخالف
استقرای علی (۴) #توافق_تخالف
استقرای علی (۵) #تغییرات_همگام
استقرای علی (۶) #روش #بقایا
علت جعلی
خلط همبستگی و علیت
مثال زنده علت جعلی (علت پیشرفت چین)
علت جعلی در ادعای اثربخشی طب های شبه علمی

BY ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)