سیاست‌نامه پلاس

📄 متن

➕‌ادوارد سعید و ایدئولوژی شرق‌شناسی
🔻چرا خواندنِ ادوارد سعید، مثل سم است؟

📝«سالار سیف‌الدینی»
🧰دانش‌آموخته جغرافیای سیاسی

▫️ادوارد سعید، نویسندۀ فلسطینی - مسیحی بود که به تدریج تبدیل به نمادِ روشنفکری جدیدِ جهانِ عرب شد. سعید که غرق در ایدئولوژی بود، شرق‌شناسی را مانند روی دیگرِ غرب‌ستیزی طرح کرد که ذیلِ نظریه‌های ضدِّ استعماری قابل دسته‌بندی است. کلیت این نظریات، نوعی تقلیل‌گرایی روش‌شناسی است که سعی می‌کند عقب‌ماندگی شرق را به مسئّلۀ استعمار فروبکاهد، غرب را نمادِ همۀ بدی‌ها و در مقابل، شرق را نماد معصومیت از دست رفته بازسازی کند؛ معصومیتی که غرب از طریقِ شرق‌شناسی و استعمار از ما دزدیده است.

▫️اما مشکل این نوع روش‌شناسیِ تقلیل‌گرایانه این است که به جای توضیحِ انحطاطِ جهان «از درون» (دست‌کم آن‌گونه که ابن خلدون توضیح داد.) به یافتن دلایلِ این انحطاط به واسطۀ تحمیلِ استعمار از ناحیۀ غرب رفت. همین روشِ تقلیل‌گرا باعث شد تا روشنفکرانِ شرق به جای تحلیلِ مسئله از درون، مشکلِ عقب‌ماندگی را به بیرون، احاله دهند و نتوانند دلایلِ بنیادینِ انحطاط و موانعِ توسعه را توضیح داده و به دنبالِ رفع آن باشند. بدتر از همه این‌که ادوارد سعید برای تبیینِ این نظریه به جای این‌که جایی در شرق (سوریه، روسیه، چین، ترکیه، مصر و...) مستقر شود، دانشگاه‌های هاروارد، پرینستون و کلمبیا را انتخاب کرد و از امکاناتِ نظری که غرب فراهم آورده بود استفاده کرد.

▫️از طرف دیگر ادوارد سعید، شرق را به نماد معصومیت تبدیل کرد، گویی چنگیز، تیمور و غیره از شرق نیامده بودند. در ادامۀ منطقی همین تفکر، همو مجبور شد در سال ۱۹۹۸ میلادی، صدام حسین را نیز تبرئه و با مقاله ای در لندن ریوو، منکرِ حملۀ شیمیایی صدامِ شرقی به کُردها شود. اما متهم این جنایت چه کسانی بودند؟ ایرانیان. ادوارد سعید، ایران را متهم به حملۀ شیمیایی کرد، تا دامن شرق را بشوید. البته در مورد ایران، مسئله پیچیده‌تر است. نظریاتی از سنخِ شرق‌شناسی و پسااستعماری، هیچ چیز ما را توضیح نمی‌دهد و گرهی از مشکلاتِ ما، باز نخواهد کرد، همانطور که در جهان عرب نکرد.

▫️اعراب دست‌کم در حاشیۀ خلیج فارس، خیلی زودتر از مارکسیست‌ها و شبه‌مارکسیست‌های ایرانی توانستند از تخدیرِ ایدئولوژی شرق‌شناسی، خلاص شوند، اما انواع مارکسیست‌های ما در تدوامِ اقتدا به جلال آل‌احمد، ادوارد سعید را کماکان، چونان پیشوایی می‌بینند که انبانچه‌ای از نظریاتِ مخدره را در کمر دارد و برایشان مهم نیست که او نیز مثل عابد الجابری، صدام حسین را در قامتِ ابرمردِ جهان شرق می‌دید.

▫️به طور خلاصه، روشنفکری تا وقتی که ایدئولوژی‌هایی از سنخِ شرق‌شناسی و بت‌هایی از سنخِ ادوارد سعید را کنار نزند، مانع برآمدنِ تحلیلِ اساسی وضع ما می‌شوند.

📍منبع کانال نویسنده به آدرس: @Salar_Seyf

🎲@politicalmag

www.group-telegram.com/ua/politicalmag.com/268

841 viewsAug 12 at 05:15

📄 متن

➕‌ادوارد سعید و ایدئولوژی شرق‌شناسی
🔻چرا خواندنِ ادوارد سعید، مثل سم است؟

📝«سالار سیف‌الدینی»
🧰دانش‌آموخته جغرافیای سیاسی

▫️ادوارد سعید، نویسندۀ فلسطینی - مسیحی بود که به تدریج تبدیل به نمادِ روشنفکری جدیدِ جهانِ عرب شد. سعید که غرق در ایدئولوژی بود، شرق‌شناسی را مانند روی دیگرِ غرب‌ستیزی طرح کرد که ذیلِ نظریه‌های ضدِّ استعماری قابل دسته‌بندی است. کلیت این نظریات، نوعی تقلیل‌گرایی روش‌شناسی است که سعی می‌کند عقب‌ماندگی شرق را به مسئّلۀ استعمار فروبکاهد، غرب را نمادِ همۀ بدی‌ها و در مقابل، شرق را نماد معصومیت از دست رفته بازسازی کند؛ معصومیتی که غرب از طریقِ شرق‌شناسی و استعمار از ما دزدیده است.

▫️اما مشکل این نوع روش‌شناسیِ تقلیل‌گرایانه این است که به جای توضیحِ انحطاطِ جهان «از درون» (دست‌کم آن‌گونه که ابن خلدون توضیح داد.) به یافتن دلایلِ این انحطاط به واسطۀ تحمیلِ استعمار از ناحیۀ غرب رفت. همین روشِ تقلیل‌گرا باعث شد تا روشنفکرانِ شرق به جای تحلیلِ مسئله از درون، مشکلِ عقب‌ماندگی را به بیرون، احاله دهند و نتوانند دلایلِ بنیادینِ انحطاط و موانعِ توسعه را توضیح داده و به دنبالِ رفع آن باشند. بدتر از همه این‌که ادوارد سعید برای تبیینِ این نظریه به جای این‌که جایی در شرق (سوریه، روسیه، چین، ترکیه، مصر و...) مستقر شود، دانشگاه‌های هاروارد، پرینستون و کلمبیا را انتخاب کرد و از امکاناتِ نظری که غرب فراهم آورده بود استفاده کرد.

▫️از طرف دیگر ادوارد سعید، شرق را به نماد معصومیت تبدیل کرد، گویی چنگیز، تیمور و غیره از شرق نیامده بودند. در ادامۀ منطقی همین تفکر، همو مجبور شد در سال ۱۹۹۸ میلادی، صدام حسین را نیز تبرئه و با مقاله ای در لندن ریوو، منکرِ حملۀ شیمیایی صدامِ شرقی به کُردها شود. اما متهم این جنایت چه کسانی بودند؟ ایرانیان. ادوارد سعید، ایران را متهم به حملۀ شیمیایی کرد، تا دامن شرق را بشوید. البته در مورد ایران، مسئله پیچیده‌تر است. نظریاتی از سنخِ شرق‌شناسی و پسااستعماری، هیچ چیز ما را توضیح نمی‌دهد و گرهی از مشکلاتِ ما، باز نخواهد کرد، همانطور که در جهان عرب نکرد.

▫️اعراب دست‌کم در حاشیۀ خلیج فارس، خیلی زودتر از مارکسیست‌ها و شبه‌مارکسیست‌های ایرانی توانستند از تخدیرِ ایدئولوژی شرق‌شناسی، خلاص شوند، اما انواع مارکسیست‌های ما در تدوامِ اقتدا به جلال آل‌احمد، ادوارد سعید را کماکان، چونان پیشوایی می‌بینند که انبانچه‌ای از نظریاتِ مخدره را در کمر دارد و برایشان مهم نیست که او نیز مثل عابد الجابری، صدام حسین را در قامتِ ابرمردِ جهان شرق می‌دید.

▫️به طور خلاصه، روشنفکری تا وقتی که ایدئولوژی‌هایی از سنخِ شرق‌شناسی و بت‌هایی از سنخِ ادوارد سعید را کنار نزند، مانع برآمدنِ تحلیلِ اساسی وضع ما می‌شوند.

📍منبع کانال نویسنده به آدرس: @Salar_Seyf

🎲@politicalmag

BY سیاست‌نامه پلاس