group-telegram.com/JAAMEbaaz/7160
Last Update:
💠مالکیت خصوصی در قوانین ایران💠
به موجب قانون، سه وصف اساسي براي مالك عين مشخص شده است:
۱. مطلق بودن حق مالكيت
بدين معناست كه مالك اختيار و حق هرگونه بهره‌برداري و انتفاع را از مال خود دارد؛ كه در حقوق از آن به عنوان اصل تسليط (در لغت به معناي مسلط كردن) ياد مي‌شود و در راستاي آن، ماده‌ي ۳۰ قانون مدني عنوان مي‌دارد كه : «هر مالكي نسبت به مايملك خود حق همه‌گونه تصرف و انتفاع دارد، مگر در مواردي كه قانون استثناء كرده باشد.» همانگونه كه از فحواي ماده‌ي قانوني مشخص است، با اينكه مالك در استفاده از مال خود مختار است، ولي اين آزادي استثنائات قانوني هم دارد كه مي‌توان به ماده‌ي ۱۳۲ قانون مدني اشاره كرد: «كسي نمي‌تواند در ملك خود تصرفي كند كه مستلزم تضرر همسايه شود، مگر تصرفي كه به‌قدر متعارف و براي رفع حاجت يا رفع ضرر از خود باشد.» ماده‌ي فوق‌الذكر، قاعده‌ي «لاضرر و لاضرار في الاسلام كه به معني اسلام با ضرر ديدن و ضرر رساندن مخالف است» را بيان مي‌كند كه در راستاي آن، استفاده‌ي مالك بايد به اندازه‌اي باشد كه ديگران صدمه و زياني نبينند؛ البته تنها در صورت وجود دو شرط زير اين قاعده اجرا نمي‌شود و كسي هم نمي‌تواند مانع آن شود، حتي اگر استفاده‌ي مالك از مال خود، موجب ضرر به ديگران شود:
تصرفي كه به‌قدر متعارف باشد (يعني مقبول عرف و مردم عادي باشد، حتي اگر درست هم نباشد).
براي رفع نياز يا رفع ضرر از مالك باشد.
۲. انحصاري بودن حق مالكيت
همانگونه كه از نام آن پيداست، به موجب اين حق، مال يا شئ به‌صورت انحصاري در اختيار فرد است و كسي نمي‌تواند آن را تصاحب كند؛ البته اين حق همانند ساير حقوق، يك سري اختيارات و محدوديت‌هايي به فرد خواهد داد.
مالك مي‌تواند مقداري از حق خود را به موجب قراردادي خصوصي به ديگري انتقال دهد، يعني به‌طور جزئي بخشي از حق مالكيت را از خود سلب كند. قرارداد اجاره و اعطاي حق انتفاع و ارتفاق چند نوع از اختيارات قانوني مالك نسبت به ديگران است.
به موجب ماده‌ي ۴۰ قانون مدني: «حق انتفاع عبارت است از حقي كه به موجب آن شخص مي‌تواند از مالي كه عين آن ملك ديگري است يا مالك خاصي ندارد استفاده كند.» به عبارتي در حق انتفاع منافع، متعلق يا ملك منتفع (كسي كه استفاده مي‌كند) نيست بلكه فقط حق استفاده را دارد كه با مالك منفعت يا قراداد اجاره كه پيش‌تر از آن صحبت شد، متفاوت است. چرا كه در مالكيت منفعت دو نوع مالك داريم مالك عين (مؤجر يا اجاره‌دهنده) و مالك منفعت (مستأجر يا اجاره‌كننده)، ولي در حق انتفاع تنها يك مالك وجود دارد و ديگري فقط منتفع مي‌شود.
در قرارداد اجاره، مستأجر در پايان مدت قرارداد، اين حق را دارد كه براي مثال اگر محصولي را كاشت (با توجه به شرايط مقرر مابين طرفين) آن را برداشت كند، ولي منتفع حق انتفاع، در پايان مدت اين حق را ندارد، چون منافع به ملكيت وي در نيامده است.
حق ارتفاق از ديگر موارد محدوديت انحصاري بودن است، زيرا موجب مي‌شود كه مالكي آزادي تصرف در ملك خود را به‌خاطر منافع ديگري از دست بدهد. اين حق طبق ماده‌ي ۹۳ قانون مدني اينگونه تعريف شده است: «ارتفاق حقي است براي شخص، در ملك ديگري».
حق ارتفاق برخلاف حق انتفاع (كه درمورد همه‌ي اموال كاربرد دارد)، تنها در املاك استفاده مي‌شود و درواقع قانون‌گذار براي مالكيني كه املاك آنها در مجاورت يكديگر قرار دارد، حقوقي مانند راه عبور يا حق مجري آب و… را قرار داده است.
۳. دائمي بودن حق مالكيت
به معناي اين نيست كه فرد نتواند مال خود را به ديگري انتقال دهد، بلكه به اين مفهوم است كه مالكيت فرد مانند قرارداد اجاره يا حق انتفاع و… محدود به زمان مشخص و اندكي نيست و فرد هر زمان كه بخواهد مي‌تواند آن را به ديگري انتقال دهد يا حتي بدون استفاده باقي گذارد؛ چرا كه به موجب ماده‌ي ۹۵۹ قانون مدني هيچكس نمي‌تواند به‌طور كلي حق تمتع يا اجراي تمام يا قسمتي از حقوق مدني را از خود سلب كند.
ادامه
#مالکیت_خصوصی
#لیبرالیسم
#فلسفه_اقتصاد
#فلسفه_حقوق
@JAAMEbaaz | فلسفهی علوم اجتماعی
@mghlte | عصر روشنگری
مالکیت خصوصی و آزادی :
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/613
تاریخچه و مطالب مربوط به #مصادره و زورگیری در ایران
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/4773
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/5279
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/5273
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/5251
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/3922
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/3905
https://www.group-telegram.com/us/JAAMEbaaz.com/3090
BY جامعه باز و دشمنان آن ( فلسفهی علوم اجتماعی )
Share with your friend now:
group-telegram.com/JAAMEbaaz/7160