700 سال قبل از برپایی حکومت هخامنشیان و‌ کوروش در ‌ایران چه خبر بود؟


🎞

@havadese_fori

#کارن_تبری
https://www.group-telegram.com/karantabarii

درباره ریشه واژه "اسکول"

درباره واژه "اسکول" رسانه پندار نادرستی را فراگیر کرده که پرنده‌ای‌ست که .... اما روشن است که از چنین پرنده‌ای با چنین نامی در دانشنامه‌ها یاد نشده است. پس اسکول چیست؟

از نگاه من اسکول همان اشکول گیلکی است.گیلانی‌ها به سنجاب می‌گویند "اشکول" سنجاب است که گردو و میوه بلوط را در پاییز زیر خاک پنهان می‌کند. پندار مردم این است که در زمستان جای بسیاری از بلوط‌ها و گردوها را فراموش می‌کند. اما این پتدار چندان راست و درست نمی‌نماید. شاید فراموشی درکار نباشد و بر پایه حکمتی شگفت‌انگیز این جاندار افزون از نیاز خود دانه‌ها را در خاک پنهان می‌کند. به هر روی، این کار به جوانه زدن و رشد و سپس انبوه شدن جنگل می‌انجامد. ما در کودکی به کسانی که کاری نابخردانه می‌کردند می‌گفتیم اشکول. بعدها دیدم در رسانه اسکول می‌گویند. گمان می‌گردیم رسانه درست‌تر می‌گوید و اسکول را جایگزین کردیم. اما اکنون که دانش من بیشتر شده و اعتبار رسانه در چشم ما کاستی یافته است، چنین درمی‌یابم که همان اشکول خودمان درست بود و اسکول تصحیف همان اشکول تواند بود.

#کارن_تبری(ع م خرمی)

@karantabarii

المنة لله که در میکده باز است...
غزل #حافظ
خواننده #رضا_چمک ‌
با همراهی گروه کر
کاری از گروه عرشیا

@tarabesstaan
لینک عضویت در #طربستان👆👆

"نی‌نامه"

تک‌خوانان: #سارا_نائینی
#نگینه_امانقلوا (خواننده‌ی تاجیک)
و #وحید_تاج

آهنگساز و رهبر ارکستر: #آرش_فولادوند
دستیار ارکستراسیون: #عسل_واثق_نیا
اشعار: #مولانا
گروه کُر #بهار
و ارکستر #فیلارمونیک_پاریس

بشنو این نی چون شکایت می‌کند
از جدایی‌ها حکایت می‌کند
کز نیستان تا مرا ببریده‌اند
در نفیرم مرد و زن نالیده‌اند
هر کسی کو دور ماند از اصل خویش
باز جوید روزگار وصل خویش
من به هر جمعیتی نالان شدم
جفت بدحالان و خوش‌حالان شدم
سینه خواهم شرحه شرحه از فراق
تا بگویم شرح درد اشتیاق...

🎼@tarabesstaan🎼
#طربستان‌محفل‌دست‌افشانی‌جان‌وروح


@karantabarii

📺  #اجرای_زنده گل سرخ

🎼  #آرش_فولادوند
🎙  #نگینه_امانقلووا
🎙  #سارا_نایینی
🎙  #وحید_تاج
✍  #مولانای_بلخی

2. Golé Sorkh -  گل سرخ (Arash Fouladvand feat Nigina Amonqulova) at UNESCO

@NiginaPersian

@karantabarii

📺  #اجرای_زنده عاشقانه‌ها

🎼  #آرش_فولادوند
🎙  #نگینه_امانقلووا
🎙  #سارا_نایینی
🎙  #وحید_تاج
✍  #مولانای_بلخی

9. Âshéghânéhâ -  عاشقانه‌ها (Arash Fouladvand feat Nigina Amonqulova, Sara Naeini and Vahid Taj) at UNESCO

@NiginaPersian

@karantabarii

📺  #اجرای_زنده جان مریم

🎼 #آرش_فولادوند
🎙  #نگینه_امانقلووا
🎙  #سارا_نایینی
🎙  #وحید_تاج

12. Jâné Màryàm - جان مریم (Arash Fouladvand feat Nigina Amonqulova, Sara Naeini) at UNESCO

@NiginaPersian

ترانه تبری
@karantabarii

❤ایران همیشه ایران بوده است و تاریخ نام‌گذاری ندارد.

چند سالی‌ست که در شبکه‌های مجازی متنی مشکوک و شیطنت‌آمیز  با عنوان "امروز سالگرد نام‌گذاری ایران است" به دست ناآگاهان هم‌رسانی می‌شود.
باید دانست ایران همیشه ایران بوده است و تاریخ نام‌گذاری ندارد.
در اوستا از ایرانویچ یاد شده است و به شکل تاریخی در کتیبه نقش رستم و سکه‌های اردشیربابکان ساسانی و متون پهلوی ساسانی مانند کتیبه موبد کرتیر، بندهش، کارنامه اردشیر بابکان و ارداویرافنامه سرزمین ما ایرانشهر و ایران نامیده شده است. پس از اسلام نیز در شعر شاعران از رودکی گرفته تا شهریار، از جمله صدها بار در شاهنامه فردوسی  در سده‌های پیوسته و پیوستگی تاریخی نام ایران تکرار شده است. کسی هم نمی‌تواند ادعا کند منظور از آن ایران‌ها این‌جا نیست و جای دیگر است. نه،  حوزه و گستره پادشاهی ساسانیان که کشور خود را ایران و خود را شهریار ایرانشهر می‌خواندند، از قندهار تا بغداد و موصل و از فرارودان و دریای کاسپین و قفقاز تا آن سوی خلیج فارس و دریای عمان را در بر می‌گرفت و این سرزمین پهناور ایران خوانده می‌شد. تیسفون، پایتخت ساسانیان چهل کیلومتری بغداد کنونی بود.

👌 فرستندگان بی‌تامل این پیام‌ها، آیا شعر دریغ است ایران که ویران شود / کنام پلنگان و شیران شود فردوسی را هم نشنیده‌اند؟
در دیوان‌های شاعران سده‌های چهار و پنج و شش و سرایندگان زمان قاجار واژه ایران به عنوان نام این سرزمین بیشترین فراوانی را دارد.

👌اما در فروردین ۱۳۱۴ چه اتفاقی افتاد؟

ایران، نزد ایرانیان همواره ایران بوده است اما دولت‌های بیگانه همواره  نام‌های دیگر ایران را به کار می‌بردند و کشور ما را پرشیا، پرسیا پرس یا فارس و فرس می‌خواندند. رضاشاه در این تاریخ به منظور وحدت رویه و همبستگی ملی بخشنامه‌ای به سفارت‌خانه‌ها فرستاد و فرمان داد از این پس همه دولت‌ها  تنها نام ایران را برای اشاره به کشورمان به کار ببرند.  این بخشنامه و رخداد که مصرف فقط خارجی داشت و برای ایرانیان چیز تازه‌ای به حساب نمی‌آمد، در این سال‌ها به تحریک دشمنان این فرهنگ و آب و خاک، دست‌آویز جاعلان و پان‌های تجزیه‌طلب همچنین برخی افغان‌های ضد ایران شد و با برداشت اشتباه و تحریف عمدی ایران را نوپدید و کشوری جعلی و بی‌ارتباط با آن تمدن کهن معرفی می‌کنند.

🖐🛑 هشیار باشید ناخواسته و نادانسته در دام این شیادان نیفتید. هزاران سند می‌توان نشان داد که ایران، از ۲۵۰۰ سال پیش به طور معنوی و از ۱۸۰۰ سال پیش به طور رسمی و تاریخی و مستند، همواره ایران بود و بس

✍#کارن_تبری(ع م خرمی)، پژوهشگر

#کارن_تبری
@karantabarii

🔸موسیقی تاجیکستان
🔸زنده‌یاد دولتمند خال‌اف
🔸شعر از سعدی

🆔 @mazand_kheradsarayeferdowsi

آواز #مروارید_رئیسی روز جهانی زن فرخنده باد🌺

@karantabarii

پیشینه و فلسفه آیین چهارشنبه سوری

📝یاد داشت #کارن_تبری ، پژوهشگر فرهنگ عامه

از چگونگی آیین #چهارشنبه_سوری در ایران باستان خبر و نشانه ای دقیق  در دست نیست. ابوریحان بیرونی که آیین های باستانی رایج در زمان خود را در آثارالباقیه ثبت کرده است، به آتشی که در سپندار مذگان، پیش از نوروز برپا می شده است اشاره دارد،

فردوسی هم از این آیین نام نبرد، مگر داستان گذر سیاوش از آتش که با وجود برخی دیدگاه ها، پیوندش با این جشن، روشن نیست.

ابوجعفر نَرشخی درکتاب "تاریخ بخارا" چنین گزارشی از برپایی "جشن سوری' در زمان امیر منصور پسر نوح سامانی آورده است :  «... و چون امیر منصور بن نوح به مُلک نشست اندر ماهِ شوالیّه سال سیصد و پنجاه به جوی مولیان‌، فرمود تا آن سراهای دیگر بار عمارت کردند و ... آن گاه امیر سدید به سرای نشست و هنوز سال تمام نشده بود که شب سوری چنان که عادات قدیم است، آتشی عظیم افروخته ، پـاره‌های آتش بجست و سقف‌ و سرای درگـرفت و دیگر بـاره جمله‌سـرای بسوخت»

از این گزارش *چند نکته روشن می شود

🖍نخست این که نام این جشن"سوری" بوده  است.
🖍دوم این که از عبارت "چنان که عادت قدیم است"روشن می شود که جشن سوری یک آیین
باستانی بوده، از قدیم هرسال برپا می شده است.
🖍سوم این که عنصر اصلی این جشن، آتش بوده است
🖍 چهارم این که دست کم گاهی با خطرها و خسارتهایی چون آتش سوزی همراه بوده است.

🔥اگر باستانی بودن این آیین و برابری این جشن با "چهارشنبه سوری" را با همین سند بپذیریم با توجه به نداشتن تقسیمات هفتگی در دوران پیش از اسلام، روشن می شود که با چهارشنبه یا هر شنبه دیگر پیوندی نداشت.
🔥درباره پیوند خوردن جشن سوری با چهارشنبه، دو دیدگاه، مطرح شده است

⚡️دیدگاه نخست این که راوندی در کتاب تاریخ اجتماعی ایران، این جشن را با قیام مختار پیوند داده است .
دکتر مجید حیدری از تاریخ پژوهان در گفت و گو با خبر آنلاین(دهم فروردین نود) نسبت بین چهارشنبه سوری و آتش افروختن برای اعلام رسمی قیام مختار را براساس قرائن و شواهد تاریخی یکی دانست و گفت: در متون تاریخ ذکر شده که زمان رسمی اعلام قیام مختار به وسیله بر افروختن آتش بر پشت بام‌های کوفه در آخرین چهارشنبه از سال شمسی بوده و به دلیل حضور ایرانیان در سپاه مختار از آن پس روز چهارشنبه آخر هر سال به عنوان جشن آتش آفروزی و آغاز قیام غلبه بر قاتلان امام حسین(ع) نام برده می‌شود
⚡️دیدگاه دوم این که چهارشنبه را نحس می دانستند و با برپایی این جشن در پی رفع نحوست آخرین چهارشنبه سال بودند.

⚡️این دو دیدگاه چندان درست به نظر نمی رسد، شاید دیدگاه نخست ترفندی باشد که به منظور واداشتن مخالفان مذهبی این جشن به همراهی شکل گرفته باشد، پذیرفتن دیدگاه دوم نیز دشوار است.

🔥به نظر می‌رسد  «جشن سوری» مانند دیگر آیین‌های پیش از نوروز به باور پیشینیان به فرود آمدن فروهرها در شب‌های پایانی سال دارد.
به اعتقاد مردم باستان فروهر‌ها به مدت ده شبانه‌روز از جايگاه اصلي و آسماني خود به شهر و ديار خود فرود آمده و ميان بازماندگان زندگی می‌کنند .

در اين روزها بازماندگان، لباس نو تهيه می‌كرده‌اند و در اتاق‌ها، به ويژه اتاق درگذشتگان‌شان، نقل و نبات و شيريني و ميوه و سبزي و گل و كتاب مقدس و شمع روشن و چوب هاي خوشبو در سفره مي نهاده اند. كدورت‌ها و نقارها را بر طرف مي كرده‌اند. به‌آن اميد كه چون روان درگذشتگان به ميان آنان بیایند شاد و راضي باشند و به بازماندگان دعا و بركت عنايت كنند .

در اين شب‌ها مردم بر سر بام‌ها برای راهنمایی روان درگذشتگانشان آتش روشن می‌كردند تا در فروغ و روشناي آن آتش، روان درگذشتگان در روشنايي وارد خانه بازماندگان شوند، همچنين رسم بوده كه كنار آن آتش كه بر پشت بام روشن می‌كردند خوراك‌های ويژه‌ای نيز قرار دهند.

رسم قاشق‌زنی هم  با روان درگذشتگان پیوند دارد. قاشق زن‌ها نماد روان درگذشتگان ما هستند که به خانه ها سر می‌زنند و به یادمان می‌آورند که درگذشتگان ما نیاز به خیرات دارند. بازماندگان در این شب ها باید شاد باشند خانه ها و خیابان‌ها باید گرم و روشن باشد مردم غذا بپزند و با هم بخورند و با پریدن نمادین از روی آتش یادی از گواهی آتش بر  پاکدامنی سیاوش بکنند، بالاخره فروهرها و روان درگذشتگان ببینند که زندگی با گرمی و شور در میان بازماندگانشان جریان دارد تا با خاطری آسوده و شاد به آسمان برگردند.

بسیار زیبا و شایان اندیشیدن است از نگاه نیاکان ما بهترین خاطرجمعی و خیرات برای درگذشتگان، شادی و نشاط بازماندگان است.

🔥🔥🔥🔥🔥🔥🔥

به قول رودکی

شاد زی با سیاه چشمان، شاد
که جهان نیست جز فسانه و باد

------------------------------------------------
*فروهر: در آيين زرتشتي ذره‌ای از ذرات نور اهورا مزدا كه در وجود هر كس به وديعه نهاده شده است.

#کارن_تبری (ع م خرمی) پژوهشگر فرهنگ عامه

https://www.group-telegram.com/karantabarii

نوروزخوانی مازندرانی
خواننده و نوازنده سازهای نی، دوتار و کمانچه: سارا علیزاده

@karantabarii

📚 پیشینه و فلسفه‌ی "سیزده به در"

در منابع تاریخی و ادبی گذشته اشاره‌ی مستقیمی به جشن "سیزده به در" نشده است اما گستره‌ی جغرافیایی و فرهنگی برگزاری این جشن و باورهای گوناگونی که مردم پیرامون این روز دارند، گواه خوبی بر ریشه‌دار بودن این آیین است.

♦️ این تصور که ایرانیان به خاطر رهایی از نحوست این روز از خانه بیرون می‌روند و رخت به دامن طبیعت می‌کشند، سخت نادرست است.

 ♦️ابوریحان بیرونی در «آثار الباقیه» جدول سعد و نحس روزها را ترسیم کرده است. در آن جدول سیزدهم نوروز را «سعد» دانسته است.

🖌در گاهشماری ایران باستان روزها را نه به عدد که به نام می‌خواندند. برای هر روز از ماه نامی بوده است از نام‌های خدا و فرشتگان، مثلا نخستین روز هر ماه روز اورمزد، یا هرمز(روز خدا) دومین روز بهمن روز، ...پنجمین روز، سپندارمذ،...سیزدهم هر ماه، تیرروز یا تیشتر روز ...الخ است.
این روز با «تیشتر» فرشته‌ی موکل باران پیوند دارد و روزی مبارک است. فرشته‌ای که نماد او ستاره‌ی «شباهنگ» است و در این روز بر «آپوش»، دیو خشکسالی، پیروز شده است. یشت هشتم کتاب آسمانی «اوستا» تعلیم ستایش اوست و سفارش شده‌است مردم‌ این فرشته را آن‌گونه که شایسته‌ی اوست، ستایش کنند تا از قحط سالی و دشمن و بیماری در امان باشند. «می‌ستاییم ستاره‌ی درخشان و شکوهمند تِشتَر را؛ که آرزومندِ او هستند همه‌ی آب‌های فرو ایستاده و روان و چشمه‌سارها و جویبارها و برف و باران .می‌ستاییم ستاره‌ی درخشان و شکوهمند تِشتَر را؛ که اهورامزدا او را سرور و نگاهبان همه ستارگان برساخت. او که اهریمن ره به نابودی‌اش نخواهد برد و نه جادوان و نه پریان و نه مردمان جادو‌پیشه و نه همه دیوها هیچکدام آسیبی به او نتوانند رساند...»

💫 پس چگونه امکان دارد روزی که به نام فرشته‌ای این‌چنین گرامی شرف گرفته است را نحس دانست؟

👌 ابونصر فراوی(سده هفتم ه ق) در دو بیت نصاب الصبیان هفت روز هر ماه منحوس می‌شمارد، که البته سیزدهم هم جزو آن ایام است؛ ناگفته پیداست از آن رو که این اعتقاد مربوط به گاه‌شماری قمری‌ست، لابد تحت تاثیر فرهنگ عرب یا از طریق برخی کتب روایی به باور مردم ایران راه یافته است.* به این دلیل این موضوع ربطی به صرفا عدد سیزده یا سیزدهم ما‌ه‌های شمسی ندارد.

✈️به نظر می‌رسد باورهایی که در چند سده‌ی اخیر درباره‌ی نحوست سیزده همچنین دروغ سیزده شکل گرفته، ریشه اروپایی دارد و ربطی به فرهنگ دیرین ما ندارد. یعنی این‌طور نیست که عامه‌ی مردم ایران یا عموم مسلمانان روی صندلی شماره‌ی سیزده هواپیما یا اتوبوس ننشینند، روی تخت شماره‌ی سیزده بیمارستان نخوابند. پس اعتقاد به نحوست سیزده نه تاریخی است نه عمومی.

👌🍃نگته‌ی مهم دیگر این که ابوریحان در «آثارالباقیه» عقیده دارد در روزگاران بسیار دور سر سال برج سرطان/ خرچنگ (برابر با تیرماه) بود. اگر این دیدگاه او را بپذیریم پس نوروز هم در تیرماه جای می‌گرفت، بنابر این تیرروز از تیرماه برابر می‌شد با سیزدهم همان برج گمانی بیهوده نخواهد بود که نتیجه بگیریم مردم برای گرامیداشت و ستایش تیشتر به صحرا می‌رفتند؛ پس از آن که نوروز به نخستین برج بهار منتقل شد، جشن سیزدهم را هم با خود به فروردین منتقل کرد.

⭐️ با توجه به اسطوره‌های یاد شده تیر یا تیشتر و داستان حماسه‌ی مینوی آرش، این روز، روز نیایش و شکرگزاری است.

🌱در باره‌ی آیین «سبزه گره زدن و آرزو کردن» هم می‌توان گفت که در باور اسطوره‌ای ایرانیان باستان نخستین پیوند زناشویی از به هم گره خوردن دو گیاه(ریواس) به نام مشی و مشیانه رخ داد و پدید آمدن نسل آدمی نتیجه‌ی این پیوند است، می‌توان گمانه زد که آیین سبزه گره زدن و بخت‌جویی به این‌ اسطوره ایرانی کهن ارجاع می‌دهد. دختران و پسران دم بخت در این روز با گره زدن گیاه(سبزه)، گشایش بخت خود را آرزو می‌کنند.

💥 به عقیده‌ی من در این روز و همه‌ی روزها آن چه که شگون ندارد، آلوده کردن طبیعت با انواع زباله یا غر زدن به خاطر بارش باران است. با این اوضاعی که هست همان بهتر که باران ببارد تا هم مادر تشنه ما، زمین، سیراب شود و هم طبیعت مهربان ما از شر بسیاری از انسان‌نماهای بی‌فرهنگ رهایی یابد.

---------------------------------------------

* در برخی روایات شیعی از جمله در کتاب "الدروع‌الواقیه" سیدابن طاووس احادیثی منسوب به امام صادق(ع) در تایید نحس بودن هفت روز مورد نظر از جمله سیزدهم هر ماه قمری راه یافته است. که علامه طباطبایی در جلد ۱۹ ذیل آیه ۱۹ سوره قمر تفسیر المیزان دراین باره بحث کرده و سند اغلب این گونه روایات را ضعیف می‌داند.

👌برخی مغرضان یا ناآگاهان در چند سال‌ گذشته تلاش کردند، آیین سیزده‌به‌در را با افسانه‌ی سست‌بنیاد «پوریم» پیوند بزنند. که با توجه به شواهد همین جستار نادرستی این گمان روشن‌تر از آفتاب است.
♦️شایان یادآوریست که افسانه‌ی پوریم تنها در «کتاب استر» یهودیان آمده و هیچ روایت تاریخی معتبری آن را تایید نکرده است.

#کارن_تبری، (ع م خرمی) پژوهشگر ادبیات فارسی و فرهنگ عامه

https://www.group-telegram.com/karantabarii