group-telegram.com/mghlte/734
Last Update:
مغالطه شماره ۸۸
💠مغالطه یا این یا آن💠
قبل از بیان این مغالطه به قیاس زیر توجه کنید :
عدد زوج است یا فرد.
این عدد زوج نیست .
پس فرد است.
https://www.group-telegram.com/ye/mghlte.com
این قیاس اصطلاحاً #قیاس_استثنایی_منفصل نامیده می‌شود و از انواع استنتاج های معتبر است.
البته به یک شرط و آن اینکه قضیه فصلی حقیقی یا مانعه الخلو باشد.
یعنی اینکه می‌گوییم عدد یا زوج است یا فرد حالت سومی فرض نشود که عددی نه زوج باشد نه فرد
یا عددی هم زوج باشد و هم فرد
مغالطه #یااین_یاآن در ظاهر مانند قیاس استثنایی منفصل است ، اما شرط این قیاس را رعایت نکرده است ، یعنی در این مغالطه ، دو راه در برابر ما قرار می‌گیرند ، در حالی که راه دیگر و انتخاب سومی هم وجود دارد .
مثال :
مردم دنیا دو دسته اند یا درسخوان و فهمیده‌اند
و یا بی‌سواد و احمق
اگر نمی‌خواهی بی سواد و احمق باقی بمانی باید درس بخوانی
در برخی کتاب‌ها این مغالطه به نام #سیاه_سفید (حق وباطل)شناخته می شود.
یعنی گویا شخص مغالطه کننده با نادیده گرفتن رنگ های مختلف می‌خواهد مانند فیلم ها و عکس های سیاه و سفید همه چیز را منحصر در دورنگ کند .
مثال:
اگر آنها دوست ما نیستند دشمن ما هستند.
برخی مفاهیم به گونه ای هستند که میان دو نقطه مقابل آن یک خط قاطع و مرز مشخص وجود دارد ، اما میان دو نقطه مقابل برخی مفاهیم دیگر چنین مرز مشخصی وجود ندارد ، بلکه آن مفهوم دارای مراتب و درجات گوناگون است مثلاً میان فقیر و ثروتمند - که دو مفهوم متقابل و متضاد- هستند ، درجات مختلفی از فقر و ثروت قابل تصور است.
اما میان دو مفهوم متقابل زنده و مرده چنین درجاتی وجود ندارد.
گاهی مغالطه این یا آن از طریق خلط این دو مفهوم صورت می‌گیرد.یعنی در مورد دو مفهوم متقابل که هر یک دارای درجات مختلفی است چنان سخن می‌گویند که گویا با یک تقسیم قطعی مواجه هستیم و جزء این یا آن حالت دیگری وجود ندارد .
مثال :
نمره درسی به عنوان یک محرک ، هیچ تأثیری بر دانشجویان ندارد.
زیرا یک دانشجو یا کوشا و علاقه مند به درس است که چنین دانشجویی بدون هیچ محرکی درس خود را خواهد خواند و یا یک دانشجوی بی سواد و تنبل است که نمره درسی به عنوان محرک ، هیچ تأثیری بر درس خواندن او نخواهد داشت.
( اتفاقاً عامل نمره خیلی موثر است.
زیرا علاوه بر دانشجویان خودجوش و کوشا و دانشجویان تنبل و بی تفاوت ، بیشتر دانشجویان کسانی هستند که از عامل نمره متاثر می‌شوند و برای کسب نمرات تلاش می‌کنند.)
🔰 البته واضح است که این مغالطه تنها به تقسیم دوگانه از راه‌حل‌های موجود باعث نمی‌شود . زیرا ممکن است در عین ارائه سه یا چهار راه حل باز با یک مغالطه روبرو باشیم.
اساساً این مغالطه درصد محدود کردن شقوق مسئله و منحصر کردن آنها در انتخاب‌ها و راه‌حل‌های پیشنهادی شخص مقایسه کننده است.
معمولا افراد با آگاهی از این مغالطه استفاده می‌کنند که می‌خواهند طیف وسیع شقوق مختلف در مسئله را منحصر به مصادیق مورد نظر خود کنند ،
🔰یکی از موارد ارتکاب این مغالطه برخی پاسخنامه های تستی و چند جوابی است که گاهی طراحان سوال آگاهانه یا ناآگاهانه پاسخ های ارائه شده را منحصر به چه مورد می کنند . در حالی که از کاملترین پاسخ غفلت شده است در این موارد ، انتخاب یکی از پاسخ های ارائه شده به منزله تایید نظر طراح سوال و بی‌توجهی نسبت به آن پاسخ کامل تر است.
مثال :
مسلمان کسی است که
الف : اسم اسلامی داشته باشد
ب : در خانواده مسلمان متولد شده باشد
جیم : قرآن را کتاب مقدس بداند به سوی قبله نماز بخواند.
#یااین_یاآن
توضیح شنیداری
مغالطه مشابه:
ذولحدین جعلی
مثالهایی ازین مغالطه:
جوری کار کنید که ...(لطیفه)
انتخابات هند
دو راهی کاذب
https://www.group-telegram.com/ye/mghlte.com
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
group-telegram.com/mghlte/734